Η ζημιά που έχει υποστεί παγκόσμια τους τελευταίους μήνες το σύνολο του κλάδου που τροφοδοτείται με προϊόντα (εστίαση, τουρισμός, αεροπορικές εταιρείες, κρουαζιερόπλοια κλπ.) είναι δεδομένη, ενώ έχει επηρεάσει άμεσα και τις εξαγωγικές εταιρείες της Μεσσηνίας.
Ωστόσο, η αύξηση ζήτησης αγροτικών προϊόντων και τροφίμων από τα σούπερ μάρκετ, το ποσοστό των λιανικών πωλήσεων των οποίων ανέβηκε σημαντικά κατά τους μήνες της υγειονομικής κρίσης, βοήθησε τις εξαγωγικές εταιρείες να σημειώσουν ακόμα και θετικό πρόσημο και να αντιμετωπίσουν τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε.
Προβλέψεις, ωστόσο, για το τι έρχεται κανείς δεν μπορεί να κάνει, όπως εξηγούν στη συνέχεια τρεις εκπρόσωποι μεγάλων εξαγωγικών εταιρειών της Μεσσηνίας, ο κ. Γεώργιος Γκούμας, ο κ. Πάνος Παπαδέας και ο κ. Μενέλαος Γερονικολός.
Θετικό πρόσημο
Ερωτώμενος ο εξαγωγέας αγροτικών προϊόντων της εταιρείας Agrexpo, Γιώργος Γκούμας, για την πορεία των εξαγωγών μέσα σε αυτή την τόσο περίεργη περίοδο που διανύουμε, παρατήρησε ότι παρά τα προβλήματα που προέκυψαν στην αρχή στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα, στις διεθνείς μεταφορές και την πτώση της κατανάλωσης ιδιαίτερα στην Κ. Ευρώπη, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και τροφίμων στάθηκαν σε καλό επίπεδο. Αυτό, όπως είπε, φαίνεται από την αύξηση των εξαγωγών μέσα στο καλοκαίρι, οπότε κατάφεραν να διατηρήσουν θετικό πρόσημο, όπως εμφανίζεται το μήνα Ιούλιο.
«Η μείωση των εξαγωγών παρατηρήθηκε κυρίως στο διάστημα Ιανουαρίου-Μαΐου και έφτασε στο 13,5% σε σχέση με το ίδιο διάστημα το 2019, μείωση που οφείλεται, κυρίως, στις εξαγωγές πετρελαιοειδών, που μειώθηκαν κατά 39,8%. Αντιθέτως, η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε στην ομάδα 4 “λάδια και λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης” σε ποσοστό που έφτασε το 43,1%. Ιδιαίτερα στη Μεσσηνία η υγειονομική κρίση ξεκίνησε στην έναρξη συγκομιδής και εξαγωγής των κυριοτέρων οπωροκηπευτικών του νομού μας και, βεβαίως, στην εξέλιξη εξαγωγής του ελαιολάδου και της επιτραπέζιας ελιάς. Θεωρώ ότι το αποτέλεσμα ήταν καλύτερο από αυτό που περιμέναμε στις αρχές Απριλίου, όταν όλα έδειχναν τόσο δύσκολα και δεν υπήρχε προοπτική ανάκαμψης μέσα από το φόβο και τον πανικό που δημιούργησε ο κορωνοϊός σε όλες τις αγορές.
Υπήρχαν, βεβαίως, συγκεντρώσεις μεγάλων ποσοτήτων αγαθών και ανταγωνιστικές προσφορές από άλλες χώρες της Μεσογείου, με αποτέλεσμα να μειωθεί κατά πολύ το εισόδημα του Μεσσήνιου παραγωγού και να βρίσκεται τώρα σε δεινή θέση, αποτέλεσμα καθαρά προερχόμενο από την πανδημία και τη ζημιά που δημιουργήθηκε στην παγκόσμια αγορά» σημείωσε ο κ. Γκούμας.
Για την κανονικότητα που όλοι περιμένουμε, έχει μια ανησυχία ότι θα αργήσει να έρθει, «δεδομένου ότι οι συνθήκες, οι παράμετροι στην αγορά αλλάζουν και διαρκώς παρατηρούμε πολλές ανακατατάξεις, σύμφωνα πάντα με την επίδραση που ασκεί η πανδημία», όπως σημείωσε και πρόσθεσε: «Οι αγοραστές του εξωτερικού προσπαθούν με τη σειρά τους να διατηρήσουν τη θέση τους στην αγορά, αλλά είναι πολύ πιο επιφυλακτικοί σε θέματα ποσοτήτων και τιμών σε σχέση με το παρελθόν. Από την πλευρά τους, οι Έλληνες εξαγωγείς δεν εφησυχάζουν, παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και εργάζονται συστηματικά και μεθοδικά με κύριο σκοπό να διατηρήσουν κι αυτοί τη θέση τους, τροφοδοτώντας απρόσκοπτα τις διεθνείς αγορές».
Αξιοσημείωτες οι αντοχές
Σχετικά με το μέλλον, ο κ. Γκούμας εκτιμά ότι ο ερχόμενος χειμώνας θα κρίνει πολύ τις εξελίξεις για τις εξαγωγές το 2021. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς περιμένουν να δουν πώς θα κινηθεί η περίοδος αυτή, προσδοκώντας να σταματήσει η ύφεση, να σταθεροποιηθούν οι αγορές και να έρθει η ποθητή ανάκαμψη στα τέλη της επομένης χρονιάς.
«Η αλήθεια είναι ότι η οικονομία και οι άνθρωποί της είναι μέρος της κοινωνίας και αναπόφευκτα βιώνουν, όπως όλοι, μια από τις δυσκολότερες κρίσεις, ίσως τη δυσκολότερη μέχρι στιγμής στον αιώνα που διανύουμε. Οι ελληνικές εξαγωγές μέχρι στιγμής επιδεικνύουν αξιοσημείωτες αντοχές υπό πολύ αντίξοες συνθήκες, δείχνοντας ότι μπορούν να αποτελέσουν το κλειδί για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στο προσεχές διάστημα», συμπλήρωσε ο κ. Γκούμας.
Πάντως, από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει μια μεσσηνιακή εξαγωγική εταιρεία είναι η έλλειψη υποδομών στο οδικό δίκτυο στο εσωτερικό του νομού, όπως μας είπε ο κ. Γκούμας. «Η πρόσβαση των φορτηγών αυτοκινήτων εξωτερικού και των επισκεπτών στις εξαγωγικές μονάδες της περιοχής μας είναι γεγονός αρκετά αρνητικό και δε βοηθάει στην προώθηση των προϊόντων που αποτελούν τον πλούτο της Μεσσηνίας, ούτε και στην εικόνα μας γενικώς. Άμεσα θα πρέπει να παρέμβει η Περιφέρεια με τις υπηρεσίες της για την επισκευή των οδοστρωμάτων, όπου είναι αναγκαίο, τον καθαρισμό των αρδευτικών καναλιών και τη συντήρησή τους».
Σοβαρό, όπως είπε, παραμένει το θέμα διαχείρισης των αποβλήτων στις δύο ΒΙ.ΠΕ παρά τις παρεμβάσεις των υπηρεσιών της Περιφέρειας που άμβλυναν το πρόβλημα, καθώς και η διακοπή της εξωστρέφειας μέσω των διεθνών εκθέσεων. Όπως, μάλιστα, είπε χαρακτηριστικά, οι τηλεδιασκέψεις δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την προσωπική επαφή, την ανταλλαγή ιδεών και την επιτόπου διαπίστωση των τάσεων της αγοράς.
«Σε κάθε περίπτωση, καθίσταται αναγκαία η περαιτέρω στήριξη των εξαγωγικών επιχειρήσεων, ειδικά των μικρομεσαίων, που επιχειρούν να διευρύνουν το αποτύπωμά τους υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.
Χρειάζεται άμεσα αποκλιμάκωση φόρων και εισφορών, ενεργοποίηση της αναπτυξιακής τράπεζας και ρευστότητα στις μικρές επιχειρήσεις, κίνητρα για τη δημιουργία εξαγωγικών Cluster, όπου θα ενταχθούν οι μικρές επιχειρήσεις. Απαιτείται η συνεργασία με τα υπουργεία Εξωτερικών, Ανάπτυξης, Οικονομικών, Αγροτικής Ανάπτυξης, τα Επιμελητήρια, το Enteprise Greece και τον ΟΑΕΠ, προκειμένου να αξιοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία και οι πόροι προς όφελος των εξαγωγικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρών.
Είναι πολύ σημαντικό ότι εξαιτίας των συνθηκών που διαμορφώνονται αυτήν τη στιγμή και με βάση τα ευρωπαϊκά κονδύλια που ανακοίνωσε πρόσφατα η κυβέρνηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα εισρεύσουν στη χώρα τα επόμενα χρόνια, οι εξαγωγές αγαθών και γενικότερα η εξωστρέφεια τίθενται στο επίκεντρο της Πολιτείας.
Τέλος, θέλω να σημειώσω την επιτακτική ανάγκη για ανασυγκρότηση του πρωτογενούς τομέα, κάτι που τη συγκεκριμένη περίοδο κρίνεται περισσότερο από ποτέ αναγκαίο με την άμεση παρέμβαση της Πολιτείας και την εφαρμογή των διαθρωτικών αλλαγών που έπρεπε να έχουν γίνει χρόνια τώρα. Δυστυχώς, στην Ελλάδα της κρατικοδίαιτης πολιτικής και της ψηφοθηρίας δε δόθηκε η απαραίτητη σημασία στον πρωτογενή και το δευτερογενή τομέα, με συνέπεια τα γνωστά αποτελέσματα που όλοι τώρα βιώνουμε και αναγκαζόμαστε μέσα από τέτοιες κρίσεις να αναδεικνύουμε. Μας δίνεται μια ιστορική ευκαιρία να προχωρήσουμε σε βαθιές τομές και μεταρρυθμίσεις, που θα βελτιώσουν άμεσα την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, ζήτημα εξίσου σοβαρό. Χρειάζονται πλέον πράξεις και όχι λόγια», κατέληξε ο κ. Γκούμας.
Μεγάλη αβεβαιότητα
Από την εταιρεία παραγωγής ξυδιού «Messino» ο κ. Πάνος Παπαδέας επιβεβαίωσε επίσης ότι υπάρχει κίνηση, δεδομένου ότι βρισκόμαστε σε περίοδο που έχει επιστρέψει ο κόσμος στα αστικά κέντρα και οι πελάτες των εξαγωγικών εταιρειών (έμποροι, σούπερ μάρκετ κ.λπ.) ξαναγεμίζουν τις αποθήκες για το χειμώνα, προβλέποντας ότι θα υπάρχει κίνηση στο επίπεδο της λιανικής.
«Το food service γνωρίζαμε ότι δε θα δουλέψει ούτε το καλοκαίρι. Πιστεύω ότι, όπως και να πάνε τα πράγματα, για τον τομέα της εστίασης τα δεδομένα δε θα είναι πολύ καλά. Ο κόσμος έχει ήδη δείξει μια τάση να ψωνίζει από το σούπερ μάρκετ, να μαζεύεται σπίτι και να διασκεδάζει εκεί. Θα αποφύγει το συγχρωτισμό, ενώ έλειψαν και πολλά μεροκάματα αυτό το καλοκαίρι. Όλοι οι εξαγωγείς εστιάζουμε στο γεγονός ότι υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα, γιατί δεν ξέρουμε πώς θα είναι τα πράγματα έπειτα από έναν-δύο μήνες. Το χειρότερο είναι πως δεν μπορούμε να προγραμματίσουμε πώς θα κινηθούμε, αν πρέπει να κάνουμε project κ.λπ. Επίσης, για εμάς είναι σημαντικές οι εκθέσεις στο εξωτερικό και τα επαγγελματικά ραντεβού τα οποία δεν μπορούν να γίνουν τώρα», τόνισε ο κ. Παπαδέας.
Οι παραγγελίες από το εξωτερικό, όπως απάντησε, γίνονται κανονικά, χωρίς προβλήματα, ενώ είναι σημαντικό ότι η γκάμα των προϊόντων τους καλύπτει και πρώτες ανάγκες που έχουν προκύψει αυτή την περίοδο, καθώς το ξίδι χρησιμοποιείται και για καθαρισμό, ενώ η χρήση του βαλσάμικου στο φαγητό έχει αυξηθεί.
Πρόβλεψη για το επόμενο διάστημα, όπως σημείωσε, κανείς μπορεί να κάνει, ούτε πώς θα διαμορφωθεί ο χειμώνας, με δεδομένο το οικονομικό κενό που έχει διαμορφωθεί στην αγορά
«Τα προϊόντα μας έχουν ένα πολύ δυνατό brand και βάσει αυτού θα κινηθούμε. Στο οικονομικό κομμάτι γίνονται πράγματα που βοηθούν και επιχειρήσεις και μισθωτούς. Η διαφορά σε σχέση με την κρίση της Ελλάδας το 2009 είναι ότι αυτό είναι πλέον παγκόσμιο φαινόμενο. Γενικά, όμως, είμαι αισιόδοξος και πρέπει να υπάρχει θετική σκέψη από όλους μας. Και κυρίως να ακούμε τις οδηγίες», κατέληξε ο κ. Παπαδέας.
Η άνοδος και η πτώση
Από την εταιρεία «ΒΕΚΑΠ Μενέλαος Βαλτζής ΕΠΕ», ο κ. Μενέλαος Γερονικολός υπογράμμισε ότι από τα βασικότερα θέματα είναι η τεράστια ζημιά που έχει υποστεί όλος ο κλάδος του «κέτερινγκ», σε ξενοδοχεία, εστιατόρια, αεροπορικές εταιρείες, κρουαζιερόπλοια κ.λπ., και αφορά όλες τις εταιρείες, αφού μεγάλο μέρος των αγροτικών προϊόντων που εξάγονται από την περιοχή μας κατευθύνονται προς αυτή την αγορά.
«Από την άλλη πλευρά, βέβαια, υπάρχει άνοδος από σούπερ μάρκετ που ζητούν μεγαλύτερες ποσότητες από ό,τι ζητούσαν στο παρελθόν, αλλά, δυστυχώς, δεν καλύπτεται το κενό του άλλου κλάδου. Αν η υγειονομική κρίση συνεχισθεί και οδηγήσει σε ένα νέο lockdown, τότε το πρόβλημα θα επιδεινωθεί», κατέληξε ο κ. Γερονικολός.
Της Βίκυς Βετουλάκη
