Το πρόσωπο που κυριάρχησε στην προχθεσινή συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας ήταν χωρίς αμφιβολία η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας, Ευαγγελία Μηλίτση- Κεχαγιά. Κι αυτό, γιατί με την τοποθέτησή της άλλαξε άρδην όσα ήταν γνωστά μέχρι προχθές για τη θέση των αρχαίων στοιχείων στην πλατεία της Υπαπαντής.
Ειδικότερα, η έρευνα που έκανε στα αρχεία της έφερε στο φως καθοριστικά στοιχεία που οδηγούν στην ανάδειξη των αρχαιοτήτων που έχουν “μπαζωθεί” και όχι καταχωθεί στο νοτιοανατολικό όριο της πλατείας Υπαπαντής. Παράλληλα, τεκμηρίωσε την αναγκαιότητα αρχαιολογικής έρευνας στη συγκεκριμένη περιοχή.
Η κα Μηλίτση-Κεχαγιά ανέφερε ότι βρέθηκαν έγγραφα στο αρχείο της Υπηρεσίας, τα οποία αποδεικνύουν ότι οι αρχαιότητες που είχαν αποκαλυφθεί στην Υπαπαντή το 1960 δεν καταχώθηκαν από την Υπηρεσία με σκοπό την προστασία τους, αλλά “μπαζώθηκαν αυθαίρετα” από εργολάβο!
Κατά τη διάρκεια της παρέμβασής της ανέγνωσε αναφορά του επιμελητή Αρχαιοτήτων Καλαμάτας, Σπυρόπουλου, στις 6/1/1961, σύμφωνα με την οποία “ο εργολάβος της διαμόρφωσης της πλατείας Υπαπαντής προέβη αυθαίρετα στην κάλυψη των ορυγμάτων που είχαν διανοιχθεί για τις ανασκαφές.
Στο Αστυνομικό Τμήμα ο εργολάβος ομολόγησε ότι ενήργησε ύστερα από εντολή του Δήμου, ενώ ο αρμόδιος μηχανικός του Δήμου δήλωσε ότι ο εργολάβος ενήργησε εκ παραδρομής και ότι ο Δήμος θα αναλάμβανε τις δαπάνες της εκ νέου αποκάλυψης των αρχαιοτήτων”.
Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας σχολίασε ότι “το νέο στοιχείο είναι ότι ποτέ δεν έδωσε εντολή η Υπηρεσία να καταχωθούν οι αρχαιότητες, άρα δεν έχουν καταχωθεί με τις προσήκουσες διαδικασίες και τεχνικές προδιαγραφές. Έγινε αυθαίρετη κατάχωση, μπάζωμα”.
Επιπλέον, παρουσίασε έγγραφα του εφόρου Αρχαιοτήτων, Νίκου Γιαλούρη, όπως του 1961, προς τη Διεύθυνση Αρχαιοτήτων του τότε υπουργείου, όπου διαπιστώνεται εκ νέου ότι πράγματι ο εργολάβος κάλυψε αυθαίρετα τα αρχαία και ο έφορος επισημαίνει την ανάγκη να αποκαλυφθούν εξ ολοκλήρου, καθώς πιστοποιούν με βεβαιότητα τη θέση των αρχαίων Φαρών στη πόλη της Καλαμάτας.
Άλλο στοιχείο που προέκυψε από τα αρχεία της Υπηρεσίας είναι η ακριβής θέση των αρχαιοτήτων, που είναι ένας αρχαίος καλοχτισμένος τοίχος δημοσίου κτηρίου, ο οποίος βρίσκεται όχι στο νοτιοανατολικό μέρος της πλατείας αλλά στο όριό της, στο ρείθρο του πεζοδρομίου, ενώ εγκάρσιοι τοίχοι βρίσκονται επί του δρόμου Χρυσοστόμου Θέμελη. Η κα Μηλίτση-Κεχαγιά είπε ότι αυτή η χωροθέτηση την προβληματίζει.
Αυτό που πρότεινε η προϊσταμένη της ΕΦΑ Μεσσηνίας είναι ο επαναπροσδιορισμός και η εκ νέου αποκάλυψη του τοίχου αυτού και ακολούθως η εκπόνηση μελέτης ανάδειξης, που θα έχει όλες τις σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές, οι οποίες δεν καλύπτονται από γυάλινα δάπεδα αλλά από σύγχρονα στέγαστρα.
Η προϊσταμένη εκτίμησε ότι το κόστος αυτής της παρέμβασης εκτιμάται μεταξύ των 400.000 και 500.000 ευρώ, ενώ η αρχαιολογική έρευνα μπορεί να διαρκέσει περίπου έξι μήνες, ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες.
Επιπλέον, σημείωσε ότι η πρόταση που παρουσίασε στη Βουλή η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, για την πραγματοποίηση αρχαιολογικής έρευνας στο Κάστρο, είναι κάτι που έχει εισηγηθεί και η ίδια η προϊσταμένη της ΕΦΑ Μεσσηνίας. Μάλιστα, το εισηγήθηκε, όπως είπε, στο Δημοτικό Συμβούλιο μήνες πριν ανακύψει το θέμα ανάδειξης των αρχαιοτήτων της Υπαπαντής, ενώ η πρότασή της βασίζεται στο ότι στο Κάστρο υπάρχουν μη διαταραγμένα στρώματα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, τα οποία μπορούν να δώσουν σαφή χρονολογικά στοιχεία στο πλαίσιο μιας συστηματικής έρευνας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο.
Τόνισε, λοιπόν, η κα Μηλίτση-Κεχαγιά ότι η πρόταση για την αρχαιολογική έρευνα στο Κάστρο δεν είχε καμία πολιτική σκοπιμότητα και δε συνδέεται με το θέμα των αρχαιοτήτων της Υπαπαντής.
Τέλος, διατύπωσε πικρία για την κινητοποίηση που πραγματοποίησε η διαδικτυακή ομάδα “Σώστε τα αρχαία της Υπαπαντής” τη βραδιά που παραδιδόταν σε χρήση ένα έργο που υλοποιήθηκε με μεγάλη προσπάθεια, το έργο στην είσοδο του Κάστρου. Σχολίασε, μάλιστα, ότι ίσως είναι λίγο άτοπο να διεκδικεί κάποιος τη διάσωση αρχαίων μέσα από μια κινητοποίηση σε μια τελετή για την ολοκλήρωση ενός έργου διάσωσης αρχαίου μνημείου.
Πάνω σε αυτό ο εκπρόσωπος της ομάδας “Σώστε τα αρχαία της Υπαπαντής”, Ηλίας Μπιτσάνης, τόνισε ότι αντιλαμβάνεται την πικρία της προϊσταμένης και ότι στόχος δεν ήταν ούτε η ίδια ούτε το έργο στο Κάστρο, ενώ εξήγησε ότι δεν υπήρχε άλλος τρόπος να εισακουστεί το αίτημά της.
Εκτός από την Ευαγγελία Μηλίτση, στην παρέμβασή του ο αρχιτέκτονας – μηχανικός, Γιώργος Αλμπάνης, τάχθηκε υπέρ της τμηματικής ανάδειξης των αρχαίων της Υπαπαντής, ενώ δήλωσε στη διάθεση του Δήμου Καλαμάτας σε περίπτωση που τον χρειαστεί.
Για την αναγκαιότητα της παρέμβασης μίλησε και η αρχαιολόγος Ξένια Αραπογιάννη, η οποία τόνισε ότι τα νέα στοιχεία που ήρθαν στη δημοσιότητα είναι υπεραρκετά για να τεκμηριώσουν το όποιο αίτημα.
Τέλος, οι εκπρόσωποι του διαδικτυακού κινήματος «Σώστε τα αρχαία», Ηλίας Μπιτσάνης και Βασίλης Μιχαλακέας, σημείωσαν ότι μετά την παρέμβαση της κας Μηλίτση δεν υπάρχει κάτι που πρέπει να συμπληρώσουν, ενώ αισθάνονται και ικανοποιημένοι, μια και δικαιώθηκε η προσπάθεια που έκαναν.
Α.Π.
