Σε ανακοίνωση της δεξαμενής σκέψης του Κοινοβουλίου, στις 29/9/2020, υπενθυμίζει ότι στις 17 Ιουνίου 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια στρατηγική για την επιτάχυνση της ανάπτυξης, της παραγωγής και της ανάπτυξης εμβολίων κατά της νόσου του κορωνοϊού (Covid-19)[1]. Η στρατηγική στοχεύει στη διασφάλιση υψηλής ποιότητας, ασφαλών, αποτελεσματικών και προσιτών εμβολίων Covid-19 για όλους στην Ε.Ε. εντός 12-18 μηνών, εάν όχι νωρίτερα. Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή άρχισε να συνάπτει εκ των προτέρων συμφωνίες αγοράς με παραγωγούς εμβολίων εξ ονόματος των κρατών μελών της Ε.Ε. Με την πρωτοβουλία Coronavirus Global Response και τη συμμετοχή της στην εγκατάσταση COVAX, η Ε.Ε. τοποθετείται επίσης ως ηγέτης της παγκόσμιας προσπάθειας αλληλεγγύης για την επιτάχυνση της καθολικής πρόσβασης στα εμβόλια.
Η στρατηγική στηρίζεται σε 2 πυλώνες, εκ των οποίων ο πρώτος πυλώνας συνίσταται στη διασφάλιση της παραγωγής επαρκών ποσοτήτων εμβολίων στην Ε.Ε. μέσω συμφωνιών προαγοράς με παραγωγούς εμβολίων. Σε αντάλλαγμα για το δικαίωμα αγοράς δεδομένου αριθμού δόσεων εμβολίου για καθορισμένη τιμή, η Επιτροπή θα χρηματοδοτήσει μέρος των αρχικών δαπανών που αντιμετωπίζει από παραγωγούς εμβολίων μέσω συμφωνιών προαγοράς. Όπως επισημαίνει η Επιτροπή, το υψηλό κόστος και το ποσοστό αποτυχίας καθιστούν την επένδυση σε ένα εμβόλιο Covid-19 μια απόφαση υψηλού κινδύνου για εταιρείες εμβολίων. Οι συμφωνίες θα επιτρέψουν την πραγματοποίηση επενδύσεων που διαφορετικά δε θα γίνονταν. Αν οποιοδήποτε από τα εμβόλια αποδειχθεί επιτυχημένο, τα κράτη μέλη θα μπορούν να το αγοράσουν απευθείας από την εταιρεία. Η χρηματοδότηση θεωρείται προκαταβολή για τα εμβόλια που θα αγοράσουν πραγματικά τα κράτη μέλη.
Ο δεύτερος πυλώνας της στρατηγικής περιλαμβάνει την προσαρμογή του κανονιστικού πλαισίου της Ε.Ε. στην τρέχουσα επείγουσα ανάγκη, διατηρώντας τα πρότυπα ποιότητας, ασφάλειας και αποτελεσματικότητας του εμβολίου. Η φαρμακευτική νομοθεσία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να επιταχύνει την έγκριση και τη διαθεσιμότητα εμβολίων Covid-19.
Νέα στρατηγική της Ε.Ε. για τα νησιά της Μεσογείου με στόχο την ανθεκτικότητα απέναντι στις υγειονομικές και περιβαλλοντικές κρίσεις[2]
Σε συνέντευξη, της Ισπανίδας Φρανσίνα Αρμενιόλ, που είναι πρόεδρος της Περιφερειακής Κυβέρνησης των Βαλεαρίδων Νήσων, απαντά σε ερωτήσεις σχετικά με τη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων στα νησιά της Μεσογείου. Θεωρεί απαραίτητο η Κομισιόν να σχεδιάσει μια νέα στρατηγική που θα ευθυγραμμίζει καλύτερα τις πολιτικές και τους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς της Ε.Ε. με τις ιδιαιτερότητες των μεσογειακών νησιών, προκειμένου να οικοδομηθεί μεγαλύτερη ανθεκτικότητα απέναντι σε φυσικές καταστροφές και υγειονομικές κρίσεις, όπως η πανδημία COVID-19.
Οι προτάσεις αυτές συγκεντρώνονται στη γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Προς μια βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων εντός του μεσογειακού νησιωτικού πλαισίου», η οποία αναμένεται να υιοθετηθεί κατά τη σύνοδο ολομέλειας στις 12-14 Οκτωβρίου 2020.
Η ίδια επισημαίνει: «Έχουμε πολύ περισσότερους επισκέπτες, ωστόσο δεν αυξήθηκε η ευημερία, γεγονός που δείχνει σαφώς ότι υπάρχει διαρθρωτικό πρόβλημα στο μοντέλο μας».
Η έξαρση της πανδημίας COVID-19 έχει αναμφίβολα αποκαλύψει αδυναμίες της κοινωνίας μας. Η τρέχουσα υγειονομική κρίση λόγω COVID-19 έχει αναδείξει την ιδιαίτερη ευπάθεια των νησιωτικών περιοχών, οι οποίες έχουν περιορισμένους πόρους. Η παγκόσμια εξάπλωση της νόσου COVID-19 επηρεάζει επίσης σημαντικά τις μεσογειακές οικονομίες, οι περισσότερες από τις οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό και τις συναφείς υπηρεσίες. Υπό την έννοια αυτή, η υψηλή εξειδίκευσή μας στον τομέα του τουρισμού καθιστά την οικονομία μας πιο εύθραυστη και πιο ευάλωτη από τις οικονομίες της ηπειρωτικής χώρας. Επιπλέον, η νόσος COVID-19 κατέδειξε την τρωτότητα των αγροδιατροφικών συστημάτων μας. Ως εκ τούτου, πρέπει να υποβληθούν νέες προτάσεις και να πραγματοποιήσουν επενδύσεις προκειμένου τα αγροδιατροφικά συστήματα στα νησιά της Μεσογείου να καταστούν πιο ανθεκτικά και αυτόνομα, έτσι ώστε να υπάρχει επαρκής παραγωγή τροφίμων για την καλύτερη αντιμετώπιση καταστάσεων, όπως οι φυσικές καταστροφές, και οι υγειονομικές κρίσεις όπως η COVID-19, όταν ο εξωτερικός εφοδιασμός δεν είναι εφικτός.
Και θεωρεί η Ισπανίδα πρόεδρος «ζωτικής σημασίας την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών με τους μεσογειακούς εταίρους μας, και εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση, ιδίως όσον αφορά στη διαχείριση των κλάδων των μεταφορών και της υγείας, μεταξύ άλλων».
Τα νησιά της Μεσογείου αποτελούν τουριστικούς κόμβους και η πανδημία COVID-19 έχει μετατοπίσει την προσοχή από την περιβαλλοντική αειφορία σε ζητήματα οικονομικής, κοινωνικής και υγειονομικής διαχείρισης που σχετίζονται με τον τρόπο λειτουργίας του κόσμου μας. Τέλος, θα πρέπει να υπάρξει μια στρατηγική που να εφαρμόζει ορθά και αποτελεσματικά το Άρθρο 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο ορίζει ότι η Ε.Ε. προσδίδει ιδιαίτερη προσοχή στις νησιωτικές περιοχές με σκοπό την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και τη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης.
Του Γιώργου Μαρκατάτου
[1] https://www.europarl.europa.eu/thinktank/el/document.html?reference=EPRS_ATA(2020)652104
[2] Χρειαζόμαστε μια νέα στρατηγική της Ε.Ε. για τα νησιά της Μεσογείου με στόχο την οικοδόμηση μεγαλύτερης ανθεκτικότητας απέναντι στις υγειονομικές και περιβαλλοντικές κρίσεις
