Όλως απροσδοκήτως χθες η πόλις παρουσίασε θέαμα αιματηρόν, από εκείνα τα οποία παρουσίαζον άλλοτε αι εκλογικαί διαδηλώσεις και συρράξεις.
Ημείς μόνον χρονογραφικώς αναγράφομεν τα γεγονότα χωρίς να επιφέρωμεν επ’ αυτών ουδεμίαν κρίσιν ούτε και να αναζητήσωμεν τα αίτια και τους ενόχους επί της μεγάλης ταύτης αιματηράς συμπλοκής. Η δικαιοσύνη, ήτις εκλήθη αμέσως μετά την συμπλοκήν να επιτελέση το εαυτής καθήκον, ας ανεύρη κάλλιον τα αίτια και τους ενόχους. Τούτο μόνον ημείς αναμένομεν από την δικαιοσύνη, ταχίστην ενέργειαν και αμείλικτον οπουδήποτε ήθελεν ανεύρη τους αυτουργούς και ηθικούς αυτουργούς είτε μεταξύ των αστών, είτε μεταξύ των πολιτευομένων, είτε μεταξύ του εργάτου, είτε μεταξύ του πλουσίου.
Το συλλαλητήριον
Από της προχθές εκυκλοφόρησαν ανά την πόλιν προγράμματα καλούντα τον λαόν των Καλαμών εις μέγα συλλαλητήριον, όπως ούτος διαμαρτυρηθή δια την επικειμένην βαρείαν φορολογίαν.
Τούτο φαίνεται απήρεσεν εις τους κυβερνητικούς και διάδοσις ετέρα εκυκλοφόρησεν ότι κατά την αυτήν ώραν θα συνεκροτείτο και αντισυλλαλητήριον.
Κατόπιν των διαδόσεων τούτων η Αστυνομία φοβουμένη σύρραξιν μεταξύ των δύο τούτων αντιδιαδηλώσεων, δια διαταγής της απηγόρευσε την συγκρότησιν συλλαλητηρίων παρά τη κάτω και άνω πλατεία, προς τήρησιν δε της διαταγής της εζήτησε από της προχθές ενίσχυσιν παρά του ενταύθα Φρουραρχείου, όπως και απέσπασε χθες παρά τη Αστυνομία τριάκοντα άνδρας εκ του ενταύθα Συντάγματος.
Το πρώτον λοιπόν συλλαλητήριον ώρισεν ως ώραν συγκροτήσεως την 3ην μ.μ. της χθες, επειδή όμως τοις απηγορεύθησαν αι δύο πλατείαι συνήλθον ούτοι κάτωθεν του Ξενοδοχείου της Μεγάλης Βρεττανίας παρά τη λεωφόρω Παραλίας. Η ώρα ήτο περί την 1 1/2 μ.μ. ότε επί του εξώστου του ξενοδοχείου ανέρχεται ο δικηγόρος Παναγ. Μπενάκης, ο οποίος δια λόγου μακρού κατέκρινε το φολολογικόν σύστημα της Κυβερνήσεως, τονίσας ιδίως την φορολογίαν του σίτου. Τελευτών δε συνέστησε προς το ακροατήριον, όπως εκλεχθή επιτροπή αποτελουμένη από τους προέδρους των συντεχνιών και άλλους εγκρίτους πολίτας, η οποία να διαβιβάση δια του Νομάρχου, ψήφισμα προς τον Βασιλέα, την Κυβέρνησιν και τους βουλευτάς της επαρχίας Καλαμών, όπως μη ψηφισθώσι τα φορολογικά νομοσχέδια. Είπε δε όπως μεταβώσιν όλοι εν σώματι προς τον Νομάρχην. Το ακροατήριον δια χειροκροτημάτων απεδέχθη την πρότασιν, και ούτω κατελθόντος του Μπενάκη και τεθέντος επί κεφαλής διηυθύνετο τούτο δια της κάτω πλατείας προς την Νομαρχίαν. Ούτω πορευόμενον το συλλαλητήριον τούτο με διατόρους φωνάς «κάτω οι φόροι» εισήλθεν εις την πλατείαν.
Το συλλαλητήριον τούτο παρηκολούθουν ο Εισαγγελεύς Μίλησις μετά του Διοικητού της ενταύθα Μοιραρχίας Μπαζούρου και αρκετής στρατιωτικής δυνάμεως. Ενώ όμως είχον φθάσει εις το μέσον σχεδόν της πλατείας και προ του Δημαρχείου, ηκούσθησαν διάτοροι κραυγαί «Ζήτω η Κυβέρνησις» αι οποίαι φαίνεται προήρχοντο από τους συγκεντρωμένους εις την πλατείαν Κυβερνητικούς, εις τας φωνάς ταύτας ανταπήντησαν οι άλλοι «Κάτω η Κυβέρνησις».
Το πρώτο πυρ
Έως εδώ τα πράγματα εφαίνοντο ομαλά, από της στιγμής όμως αυτής ήλλαξεν όψιν και η συμπλοκή εφαίνετο επικειμένη. Αι αντιθέτως προερχόμεναι κραυγαί «Ζήτω η Κυβέρνησις» και «Κάτω, Κάτω…» κατέστησαν ζωηρότεραι και από τας φωνάς εισήλθον εις ζωηράς αντεγκλήσεις, τα παρακείμενα καταστήματα σπεύδουν να κλείσουν, οι φρόνιμοι τρέπονται εις φυγήν, ότε αντηχεί ο πρώτος πυροβολισμός, τον οποίον ακολουθεί δεύτερος και τρίτος και τέταρτος. Μία σύγχυσις τότε και μία βοή ηνωμένη με κραυγάς και ύβρεις ακούεται. Θύραι κλείονται, ο κόσμος τρέπεται εις φυγήν και επί του πεδίου της συμπλοκής μένει η Αστυνομία, ήτις δια να αναχαιτίση την περαιτέρω αιματοχυσίαν ηναγκάσθη να πυροβολήση εις τον αέρα. Τη επεμβάσει αμέσως του Εισαγγελέως, του Μοιράρχου, προσδραμόντων άλλων αξιωματικών και των αρχών συνεκρατήθη η τάξις.
Οι τραυματισθέντες
Από το αιματηρόν πεδίον της συμπλοκής εξήλθον τραυματισμένοι οι εξής: Δημήτριος Καρδαράς, ο και επικινδύνως τραυματισθείς, φέρων τρία τραύματα δια σφαιρών, το εν επί της σπονδυλικής στήλης, το έτερον εν τω μηρώ και το τρίτον εκ των έμπροσθεν εις τα κοινώς λεγόμενα ζήλια. Ότε μετεφέρθη εις το φαρμακείον Κουτραφούρη ένθα τω παρασχέθησαν αι πρώται βοήθειαι, ουδεμία όμως ελπίς περί διασώσεώς του υπάρχει.
Έτερος τραυματίας είναι ο Παναγιώτης Ευτυχιάκος ο οποίος φέρει τρία τραύματα, εν επί της χειρός ελαφρόν, έτερον επί του ώμου και τούτο ελαφρόν, και τρίτον εις την δεξιάν παρειάν, όπερ είναι και το σοβαρώτερον. Ούτος απεχώρησε του τόπου της συμπλοκής πεζή οδηγηθείς εις την ανάκρισιν, ένθα αφού εξητάσθη μετέβη κατόπιν εις το Φαρμακείον Χρυσικοπούλου, όπου του επεδέθησαν τα τραύματα και εκείθεν ωδηγήθη εις την οικίαν του. Ούτος ουδένα κίνδυνον διατρέχει.
Ελέγετο ότι ετραυματίσθη και κάποιος άλλος ονόματι Αντώνακας εκ Γιαννιτσανίκων, αλλά ούτο δεν εβεβαιώθη μέχρι της εσπέρας της χθες.
Μετά τας αιματηράς αυτάς σκηνάς η πόλις έλαβε όψιν ζωηράς κινήσεως. Οι πάντες συνεζήτουν τα της συμπλοκής και έκαστος έφερεν ιδίαν κρίσιν επί των τελεσθέντων, χωρίς όμως και να δύναται κανείς να εκφέρη ορισμένην κρίσιν. Οι πάντες όμως με μίαν οδύνην εζωγραφισμένην εις τα πρόσωπά των κατέκρινον την αιματηράν ταύτην συμπλοκήν.
Πώς δε έλαβον χώραν τα γεγονότα, ποίος ο πρώτος πυροβολήσας, αδύνατον είναι να ανεύρη τις την αλήθειαν, διότι η επικρατήσασα σύγχυσις και ο πανικός αφήρεσαν την στιγμήν εκείνην πάσαν ορθήν αντίληψιν.
-Νεώτεραι πληροφορίαι
-Πώς ακριβώς έγινεν η σύγκρουσις
Η ψυχική ταραχή του κόσμου ήτο τοιαύτη χθες το εσπέρας, ώστε με όλας τας προσπαθείας ας καταβάλλομεν ίνα μάθωμεν την αλήθειαν επί της συγκρούσεως ή τουλάχιστον να προσεγγίσωμεν προς ταύτην, δεν ηδυνήθημεν να το επιτύχωμεν.
Η μόνο αλήθεια είναι, ότι η αιματηρά αύτη σύρραξις από πολλούς προεικάζετο προ του συλλαλητηρίου και εν τούτοις δεν ηδυνήθη να προληφθή.
Επί του τόπου της συμπλοκής ως ανωτέρω γράφομεν εξ αρχής ευρέθη ο Εισαγγελεύς Μίλησις, όστις κατά την ομολογίαν πάντων των οπωσδήποτε παρευρεθέντων εκεί επεδείξατο πλήρη αυταπάρνησιν προς το καθήκον, εισορμήσας εις το κέντρον των διαπληκτιζομένων ένθα διεσταυρούντο αι σφαίραι. Και με κίνδυνον της ιδίας αυτού ζωής συνεκράτησε την περαιτέρω αιματοχυσίαν. Εκ των πρώτων οίτινες έσπευσαν εις τον τόπον της συμπλοκής ήσαν και οι αξιωματικοί Παπαγεωργίου ταγματάρχης, Π. Χρυσούλης ανθυπομοίραρχος και Μπρούμας ανθυπολοχαγός και διοικητής των αποσπασμάτων, οι οποίοι δια της επεμβάσεώς των μετά του Εισαγγελέως συνεκράτησαν την διασαλευθείαν τάξιν.
Από τους πολίτας ευρέθησαν εκτιθεμένοι εις την ζώνην του πυρός οι δικηγόροι Ιωαν. Λυμπερόπουλος και Λεων. Καπετανάκης ως και ο ιατρός Ηλ. Πανταζόπουλος.
Κατόπιν της συμπλοκής ο κόσμος υπό το κράτος πανικού διατελών ετρέπετο εις φυγήν εις τον ελάχιστον θόρυβον.
Αμέσως κατόπιν συνεκροτήθησαν ισχυραί περιπολίαι αίτινες με τα όπλα εφ’ όπλου λόγχην διέλυον τον κόσμον υπό την οδηγίαν υπαξιωματικών και ενωμοταρχών.
Έφιππος δε περιπολία περιήρχετο μέχρι βαθείας νυκτός την πόλιν δια την τήρησιν της τάξεως.
Τα τηλεγραφήματα των αρχών
Μετά την συμπλοκήν και την επαναφοράν της διασαλευθείσης τάξεως διεβιβάσθησαν μακροσκελή τηλεγραφήματα εκ μέρους του Νομάρχου, Εισαγγελέως, Διευθυντού της Αστυνομίας και Μοιράρχου προς την κυβέρνησιν αναφέροντας την επισυμβάσαν αιματηράν συμπλοκήν, την διασάλευσιν της δημοσίας τάξεως και την επαναφοράν ταύτης.
Ωσαύτως και οι ενταύθα ανταποκριταί των διαφόρων αθηναϊκών εφημερίδων διεβίβασαν μακροσκελή τηλεγραφήματα προς τας εφημερίδας των.
Η ποινική καταδίωξις
Μέχρι της εσπέρας της χθες εις ουδεμίαν ενέργειαν προέβη η ποινική δικαιοσύνη. Ίσως σήμερον ο Εισαγγελεύς Μίλησις συνεννοούμενος μετά του ανακριτού Σακελλαριάδου προβώσιν εις την έκδοσιν ενταλμάτων συλλήψεως κατά προσώπων, ως λέγεται τα οποία ο ίδιος Εισαγγελεύς είδεν αναμιγνυόμενα εις την συμπλοκήν.
Περί των προσώπων των ενεχομένων ή πρωτοστατησάντων εις την συμπλοκήν πολλά διαδίδονται, ημείς όμως ως εν αρχή είπομεν επί του αντικειμένου αυτού ουδέν θα γράψωμεν φοβούμενοι μήπως συσκοτίσωμεν το έργον της δικαιοσύνης η οποία έχωμεν την πεποίθησιν ότι θα πράξη το καθήκον της.
Η τάξις την νύκτα
Επειδή τα πνεύματα ήσαν οξυμμένα, το εσπέρας αι περιπολίαι ενισχύθησαν δια νέων ανδρών και διετάχθησαν να περιέρχωνται την πόλιν καθ’ όλην την νύκτα, ιδία δε να απαγορεύωσι πάσαν συγκέντρωσιν εις τας πλατείας και λοιπά κέντρα.
Το μέτρον τούτο ίσως προς επαναφοράν τελείως της διασαλευθείσης δημοσίας τάξεως και ησυχίας να τηρηθή και σήμερον και αύριον.
Τα σχόλια
Τα σχόλια του κόσμου εξηκολούθουν χθες μέχρι βαθείας νυκτός και το γενικόν θέμα συζητήσεως ήτο η συμπλοκή και τα συλλαλητήρια.
Εννοείται ότι εις τας συζητήσεις αυτάς έκαστος δεν απέφευγε να είπη, ότι ήτο και μέσα εις την συμπλοκήν ή τουλάχιστον πέντε βήματα μακράν.
Ενώ κατά την αντίληψιν την ιδικήν μας μόνον οι… τραυματίαι έμειναν εις τον τόπον της συμπλοκής.
ΤΑ ΣΥΜΒΑΝΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
-Αι ενέργειαι της Δικαιοσύνης
-Η εξασφάλισις της λειτουργίας του Δημοτικού Ταμείου
-Ο θάνατος του τραυματισθέντος Καρδαρά
«ΘΑΡΡΟΣ» 10 Φεβρουαρίου 1904
Κατά την ημέραν των συμβάντων ένεκεν του προκεχωρηκότητος της ώρας η δικαστική αρχή μόνον την κατάθεσιν του τραυματισθέντος Π. Ευτυχιάκου έλαβεν, την επομένην όμως, ήτοι το Σάββατον, εξηκολούθησε τας ενέργειάς της και εκάλεσε εις την ανάκρισιν τον Γ. Δικαιάκον την 3ην μεταμεσημβρινήν ώραν, όστις έσπευσε να προσέλθη αμέσως και τον οποίον εκράτησεν εκδόσασα μέχρι της εσπέρας ένταλμα φυλακίσεως.
Δεν γνωρίζομεν την αποδοθείσαν εις τον Δικαιάκον κατηγορίαν. Κατά τους μεν του απηγγέλθη τοιαύτη επί συνεργεία, κατά τους δε ότι εξήγαγεν όπλον, υποστηριζομένου παρά τινών και ότι επυροβόλησεν, ετέρωθεν όμως βεβαιούται ότι εξήγαγε το περίστροφόν του αμυνόμενος ιδών εαυτόν κινδυνεύοντα να πυροβοληθή και ότι διαφυγών τον κίνδυνον ανήλθεν εις το Δημαρχείον όπου το περίστροφόν του εξετασθέν ευρέθη έχων πλήρης τας εαυτού βολάς.
Ταύτα γράφομεν χρονογραφικώς πεπειθότες ότι η ενέργεια της Δικαιοσύνης θα διαλευκάνη τα πράγματα και δεν θα επιτρέψη να αδικηθή κανείς.
Το εσπέρας της αυτής ημέρας μετά προηγουμένην ιατρικήν έκθεσιν ο τραυματισθείς Π.Κ. Ευτυχιάκος όστις ενοσηλευέτο κατ’ οίκον φρουρούμενος μετηνέχθη διαταγή του Εισαγγελέως εις τας φυλακάς όπου κρατείται μετά του ετέρου συλληφθέντος Λεων. Ηλ. Ευτυχιάκου.
Ο επικινδύνως τραυματισθείς Δ. Χ. Καρδαράς αφού έζησεν εν μέσω φρικτών αλγηδόνων επί 39 όλας ώρας, ετελεύτησε την πρωίαν της Κυριακής, την 4ην δε μ.μ. ώραν της αυτής ημέρας εκηδεύθη εν απιστεύτως πληθούση συρροή κόσμου κατατεθέντος επί του νεκρού του και στεφάνου εκ μέρους των οικογενειακών του φίλων. Προ του ενταφιασμού του εν τω νεκροταφείω ενταλθέντες ενήργησαν νεκροψίαν οι ιατροί Α. Βατσινέας υπίατρος και Π. Δεμπάστας.
Η νεκροψία απέδειξεν ότι είχε διατρυπηθή το ιερόν οστούν. Επίσης είχε καταστραφή ο εις των νεφρών και είχε διατρυπηθή και η ουροδόχος κύστις. Κατά την γνώμην των ιατρών και εν εκ των τραυμάτων τούτων ηδύνατο να επιφέρη τον θάνατον.
Περί την 10ην ώραν π.μ. της Κυριακής μετέβη αυτοπροσώπως εις τας φυλακάς ο Νομάρχης Παλαμάς και υπέβαλεν εις πρόχειρον εξέτασιν τον Δικαιάκον, διεσκέφθη δε μετ’ αυτού περί του τρόπου της εφεξής λειτουργίας της Δημοτικής Διαχειρίσεως του Δήμου Καλαμών διότι, ως γνωστόν, ο Δικαιάκος τυγχάνει δημοτικός εισπράκτωρ.
Περί του αντικειμένου τούτου συνεννοήθη περί την μεσημβρίαν και μετά της Δημοτικής Αρχής δια του γραμματέως αυτής Φ. Φωτιάδου και την δείλην έπεμψεν εις τα φυλακάς τον δημοσλογιστήν της Νομαρχίας Γκιτάκον προς συνάντησιν του Δικαιάκου και συνεννόησιν μετ’ αυτού, ούτω ελήφθησαν τα απαιτούμενα μέτρα ίνα μη σταματήση η υπηρεσία του δημοτικού ταμείου ενεργουμένη προσωρινώς υπό τοποτηρητού και υπ’ ευθύνην του εισπράκτορος.
Η ανακριτική αρχή ηργάσθη και χθες επί της υποθέσεως ταύτης κληθέντων πολλών προς εξέτασιν, συνεπεία όμως των γενομένων εξετάσεων τούτων δεν επληροφορήθημεν αν εξεδόθησαν εντάλματα συλλήψεως και κατ’ άλλων προσώπων.
Μέχρι της χθες καθ’ ας είχομεν πληροφορίας δεν είχεν επιδοθή μήνυσις εκ μέρους της οικογενείας του φονευθέντος Καρδαρά εις την Εισαγγελικήν αρχήν.
Ο τραυματισθείς Ευτυχιάκος καθ’ α πληροφορούμεθα ευρίσκεται εν κινδύνω ένεκεν των επί του λαιμού εσφηνομένων σφαιριδίων ων η εξαγωγή δεν κατορθώθη μέχρι τούδε.
