-Ο λόγος του Μπακίδου
-Η συρροή του κόσμου
-Εις την Νομαρχίαν
Εν τη πλατεία
Ο ήχος των κωδώνων των ναών από της 2 μ.μ. της προχθές Κυριακής εκάλει τον λαόν εν τη κάτω πλατεία δια το συλλαλητήριον το οποίον είχεν αποφασισθή δια την 3ην μ.μ. ώραν. Επιστήμονες, έμποροι και πάσης τάξεως πολίται συνεσωρεύθησαν εν τη πλατεία, η οποία εντός ολίγου κατελήφθη άπασα.
Μετ’ ολίγον εμφανίζεται ο Δήμαρχος Μπενάκης και το Δημοτικόν Συμβούλιον τη πρωτοβουλία των οποίων διοργανώνεται το συλλαλητήριον.
Ούτοι ανέρχονται εν τη άνωθεν του καφενείου Μιχαλάκου Λέσχη, από τον εξώστην της οποίας είχεν αποφασισθή να ομιλήση ο Μπακίδης.
Ήδη η πλατεία άπασα ήτο καταπλημμυρισμένη κόσμου, από της σιδηράς γεφύρας μέχρι του τέρματος αυτής επληρούτο ασφυκτικώς.
Ο λόγος του Μπακίδου
Περί την 3ην ώραν εξέρχεται εις τον εξώστην ο δήμαρχος Μπενάκης και τινές των συμβούλων και ο κόσμος συσσωρεύεται κάτωθεν του εξώστου.
Εφαίνετο το ενδιαφέρον αυτού, εμαρτυρείτο η απόφασίς του, διότι μετ’ αγωνίας ανέμενε τον ρήτορα.
Μετ’ ολίγον εμφανίζεται ο ορισθείς να ομιλήση δικηγόρος και δημοτικός σύμβουλος Παν. Μπακίδης, ο οποίος δια του ακολούθου λόγου του διεκτραγωδεί την κατάστασιν και παρουσιάζει τους κινδύνους εκ του Νέδοντος:
«Φίλοι Συμπολίται!
Δεν συνήλθομεν σήμερον ενταύθα όπως συσκεφθώμεν και συναποφασίσωμεν περί ζητημάτων φερόντων πολιτικήν χροιάν και εις τα οποία κατά φυσικόν λόγον χωρεί και ενυπάρχει η ποικιλία των σκέψεων, η διαίρεσις των γνωμών και η διαφορά των φρονημάτων.
Εις την πάνδημον ταύτην και σεμνοπρεπή ημών ομήγυριν δεν ωρμήθημεν από ταπεινών ελατηρίων συνδεδεμένων οπωσδήποτε προς μικρά και ευτελή ημών συμφέροντα.
Δεν σκοπούμεν δια του συλλαλητηρίου ημών ουδέ το παράπαν προτιθέμεθα να εκζητήσωμεν παρ’ οιουδήποτε την κατασκευήν έργων εξωραϊσμού ή καλλωπισμού της πόλεως, ή την λήψιν άλλων μέτρων συντελούντων εις την ευδαιμονίαν ή και εις αυτήν την υγείαν των πολιτών.
Την ομόθυμον ταύτην και ομόφωνον του λαού των Καλαμών εξέγερσιν προκαλεί σήμερον αύτη η πόλις, ήτις επί σειρά ήδη πολλών ενιαυτών αντιπαλαίει αγωνιωδώς προς τα ορμητικά ρεύματα του διαρρέοντος αυτήν χειμάρρου και ήτις τέλος καταπεπονημένη ανατείνει ικέτιδας χείρας προς τον ουρανόν, καίτοι δε άφωνος ζωηροτέραν του λόγου αναπέμπει αδιαλείπτως φωνήν, εκζητούσα παρ’ ημών την σωτηρίαν αυτής και απολύτρωσιν από τον κατασπαράττοντα τα σπλάγχνα αυτής αποτρόπαιον δαίμονα.
Ελογίσθημεν, φίλοι συνδημόται, προς ώραν ευτυχείς, ως οικούντες πόλιν προικισθείσαν υπό της φύσεως με ευκραές και υγιεινόν κλίμα και με εύφορον και γόνιμον έδαφος, με τα πολύτιμα ταύτα της δημιουργίας δώρα, τα οποία εις τα πέρατα της υφηλίου η μυριόστομος φήμη έφερε και η ούσα διεσάλπισεν.
Εμφανής εις τα όμματα του παρατηρητού παρίσταται η ζηλευτή της πόλεως πρόοδος υπό τε εμπορικήν και βιομηχανικήν έποψιν εγείρουσα την ζηλοτυπίαν άλλων πελοποννησιακών πόλεων.
Τεκμήριον αψευδές της ακμής και ζωτικότητος των Καλαμών έστω ο οσημέραι αύξων πληθυσμός αυτών και αι ανεγειρόμεναι διηνεκώς οικοδομαί, σημεία μαρτυρούντα την πρόοδον και τον πολιτισμόν της πόλεως.
Και μεθ’ υπερηφανείας και εγωισμού δυνάμεθα να είπωμεν, ότι η ημετέρα πόλις δια της επιμελείας και δραστηριότητος των δημοτικών αυτής αρχόντων και της φιλοπατρίας των βουλευτών μέλλει να καταστή θάττον ή βράδιον μία των ωραιοτέρων και λαμπροτέρων πόλεων, ου μόνον της Πελοποννήσου, αλλ’ απάσης της Ελλάδος.
Αλλά δυστυχώς, προσφιλείς συμπολίται, τους ιερούς τούτους ημών πόθους, τα χρυσά ταύτα όνειρα έρχεται μοιραίως να διαλύση απαίσιος δράκων όστις επί μίαν ήδη γενεάν υπονομεύει και επιβουλεύεται αυτήν την ύπαρξιν της πόλεως. Ο διαρρέων την πόλιν χείμαρρος Νέδων από στιγμής εις στιγμήν απειλεί να κατακλύση ή προσφορώτερον ειπείν να καταποντίση την πόλιν των Καλαμών και να παρασύρη υπό τα ορμητικά αυτού ρεύματα ανθρώπους και περιουσίας εκατομμυρίων αξίας.
Δεν είναι πλέον φόβος κενός ουδέ κίνδυνος ενδεχόμενος, αλλ’ είναι βέβαιον, ότι θα παραστώμεν μίαν ημέραν μάρτυρες φρικώδους εικόνος, φρικωδεστέρας ίσως εκείνης, την οποίαν παρουσίασεν εσχάτως η άλλη εκείνη ατυχής πόλις των Τρικάλων.
Αληθώς αι εκάστοτε Κυβερνήσεις και ο ημέτερος Δήμος φιλοτίμων ηγωνίσθησαν όπως δι’ ηπιωτέρων μέτρων καταστείλωσι την ορμήν του καταστρεπτικού χειμάρρου, αλλά πάντοτε τα μέτρα αύτα, εις α κατηναλώθησαν εκατοντάδες χιλιάδων δραχμών, κατεδείχθησαν από των πραγμάτων και της πείρας ως εντελώς απρόσφορα και ανεπαρκή ν’ αποσοβήσωσι τον επικρεμάμενον μέγαν κίνδυνον της πόλεως.
Τα ανεγερθέντα και κατ’ έτος ανυψούμενα εκατέρωθεν των οχθών και εν τη κοίτη του ποταμού τείχη δεν κατίσχυσαν ν’ ανακόψωσιν ή περιορίσωσι τον καταστρεπτικόν αυτού ρουν και χάρις εις τα ημίμετρα ταύτα ευρισκόμεθα προ του παραδόξου θεάματος ποταμού του οποίου το ρεύμα υψούται υπέρ την επιφάνειαν της γης εις τινά μεν σημεία εν μέτρον, αλλαχού δύο και αλλαχού τρία μέτρα!
Καιρός, φίλοι συμπολίται, γενναίων αποφάσεων προς σωτηρίαν της κινδυνευούσης πόλεως. Ανάγκη σιδηρά λήψεως ριζικών και αποτελεσματικών μέτρων είτε προς διευθέτησιν της υπαρχούσης κοίτης του Νέδοντος ή μεταστροφής αυτής, δια τα οποία όμως μέτρα απαιτούνται μελέται σοβαραί και δαπάναι μεγάλαι, δια τας οποίας δεν εξαρκεί μήτε το βαλάντιον των ιδιωτών, μήτε το δημοτικόν ταμείον.
Έχομεν εν τούτοις το δικαίωμα ως Έλληνες πολίτες, μεγάλους εις την πολιτείαν φόρους αποτίοντες να ζητήσωμεν όπως αυτή η πολιτεία σπεύση αρωγός, ίνα αυτή αναλάβη την λύσιν του σοβαρού τούτου της πόλεως ημών ζητήματος.
Δεν ζητούμεν, ως προείπον, έργα εξωραϊσμού ή μέτρα εξυγιάνσεως, αλλά ζητούμεν μόνον ασφάλειαν ή μάλλον σωτηρίαν της ζωής και της περιουσίας των πολιτών.
Ο ημέτερος Δήμαρχος και το Δημοτικόν Συμβούλιον συνεσκέφθησαν δια μακρών περί του ζητήματος τούτου, όπερ θεωρούσιν ως ζήτημα ζωής ή θανάτου της πόλεως, τη προτάσει φιλοπόλιδος Δημοτ. Συμβούλου εψηφίσθη μικρά πίστωσις εις βάρος του δημοτικού ταμείου δια τα συνήθη ετήσια εμβαλώματα, εισηγήσει δε του Δημάρχου συναπεφασίσθη όπως ο Δήμαρχος και ολόκληρον το Δημοτικόν Συμβούλιον μεταβώσιν εις Αθήνας και υποβάλωσιν εντόνους παραστάσεις προς την Α.Μ. τον Βασιλέα, προς την Βουλήν και την Κυβέρνησιν και παρακαλέσουν εν ονόματι του λαού των Καλαμών, όπως η Κυβέρνησις ενστερνισθή και υιοθετήση το σοβαρώτατον τούτο δια την πόλιν των Καλαμών ζήτημα του Νέδοντος.
Εκρίναμεν όπως και εν συλλαλητηρίω ανακοινώσωμεν προς υμάς τας σκέψεις του Δημάρχου και του Δημοτικού Συμβουλίου και σας παρακαλέσωμεν, όπως παρακολουθείτε μετ’ ενδιαφέροντος τα διαβήματα ημών, ενισχύοντες δεόντως τον όπερ ανελάβομεν ιερόν αγώνα.
Επιτραπήτω μοι δε εν τέλει όπως αναγνώσω υμίν λαϊκόν ψήφισμα, όπερ υποβάλλω υπό την υμετέραν έγκρισιν».
Το ψήφισμα
Μετά το πέρας του λόγου του τον οποίον εκάλυψαν παρατεταμένα χειροκροτήματα και επευφημίαι του εκ χιλιάδων κόσμου εν τη πλατεία, ο Μπακίδης αναγινώσκει και το ψήφισμα, το οποίον δια του Νομάρχου, λέγει ο Μπακίδης, θα διαβιβασθή προς την Α.Μ. τον Βασιλέα, την Βουλήν και την Κυβέρνησιν, θα σταθή δε και προς τους βουλευτάς Καλαμών.
Ο Μπακίδης αναγινώσκει το κάτωθι ψήφισμα:
Ψήφισμα του λαού των Καλαμών
«Ο λαός των Καλαμών συνελθών σήμερον εν τη κάτω πλατεία της πόλεως εις πάνδημον συλλαλητήριον κατά πρόσκλησιν της δημοτικής αρχής, και ακούσας του δικηγόρου και δημοτικού συμβούλου Παν. Μπακίδου εκθέσαντος τον επικείμενον άμεσον κίνδυνον της πόλεως εκ του διαρρέοντος αυτήν ποταμού Νέδοντος και διεκτραγωδήσαντος την μέλλουσαν καταστροφήν της ζωής και της περιουσίας των πολιτών
Αποφαίνεται
Αναγνωρίζει και ανομολογεί τον κίνδυνον τούτον και πείθεται ότι ούτος μόνον δια της κυβερνητικής πρωτοβουλίας και αρωγής δύναται να αποσοβηθή.
Αναγνωρίζει την ορθότητα και αναγκαιότητα της ληφθείσης παρά του Δημάρχου Καλαμών και του Δημοτικού Συμβουλίου αποφάσεως περί μεταβάσεως αυτών εν σώματι εις Αθήνας, πρόθυμος και έτοιμος πάντοτε να ενισχύση τον πατριωτικόν αυτών αγώνα.
Ορίζει επιτροπήν αποτελουμένην εκ του Δημάρχου, των δημοτικών συμβούλων και των προέδρων των Συλλόγων, των συντεχνιών και των σωματείων.
Εις την οποία ανατίθησι να επιδώση το παρόν ψήφισμα προς τον Νομάρχη Μεσσηνίας, υποβάλη αυτό προς την Α.Μ. τον Βασιλέα, την Βουλήν και την Κυβέρνησιν, διαβιβάση αυτό προς τους βουλευτάς της επαρχίας και δημοσιεύση αυτό δια του Τύπου.
Ο λαός ενθουσιωδώς αποδέχεται αυτό και σύσσωμος αποφασίζει να συνοδεύση την επιτροπήν εκ του Δημάρχου και των Δημοτικών Συμβούλων μέχρι του Νομάρχου.
Ο Μπακίδης καλεί τους προέδρους των συλλόγων και σωματείων να συνυπογράψωσι και ούτοι το ψήφισμα, οι οποίοι αμέσως ανέρχονται εν τη λέσχη και συνυπογράφουσι το ψήφισμα και ακολουθούν την επιτροπήν εις τον Νομάρχην.
Εις την Νομαρχίαν
Ηγουμένης της επιτροπής άπειρος κόσμος βαίνει προς την Νομαρχίαν. Φθάνει κάτωθεν του Νομαρχιακού καταστήματος και αναμένει την επιτροπήν, η οποία ανέρχεται προς τον Νομάρχην.
Ο Δήμαρχος Μπενάκης εγχειρίζει το ψήφισμα προς τον Νομάρχην και παρακαλεί αυτόν εκ μέρους του λαού των Καλαμών να συνηγορήση θερμώς παρά Κυβερνήσει υπέρ της πραγματοποιήσεως του εκζητουμένου.
Η απάντησις του Νομάρχου
Ο Νομάρχης Πασχάλης διαβεβαιοί τον τε Δήμαρχον και την Επιτροπήν ότι θα τονίση το πράγμα όσον πρέπει και θα παραστήση ζωηρότατα τον κίνδυνον εις την Κυβέρνησιν, διότι το πράγμα επείγει όντως, λέγει ο Πασχάλης.
Προσθέτει δ’ ότι η κυβέρνησις είναι εν γνώσει του ζητήματος και κατά την λήξασαν σύνοδον της Βουλής είχεν υποβάλη νομοσχέδιον περί Νέδοντος, το οποίον και εψηφίσθη εις β΄ ανάγνωσιν. Καθ’ ας δι’ έχει πληροφορίας, τούτου ήδη θα εκζητήση την ψήφισιν με τας παρουσιασθείσας αναγκαίας τροποποιήσεις.
Και εγώ, τελευτών λέγει ο Πασχάλης, κατανοών τον κίνδυνον ον διατρέχει η ωραία αύτη πόλις, προ μηνών είχα προβή εις καταλλήλους ενεργείας και υπέβαλα προς την Κυβέρνησιν πολυσέλιδον έκθεσιν.
Προσθέτουν τινά ο Δήμαρχος και οι σύμβουλοι Μελισσουργός και Παπαδόπουλος και απέρχεται η Επιτροπή εν ενθουσιασμώ δια το τόσον ενδιαφέρον του Νομάρχου και τον καταδηλωθέντα πόνον αυτού δια την πόλιν ημών.
Εις τα ίδια
Η Επιτροπή και ο λαός ήλθον μέχρι της πλατείας και ακολούθως διελύθησαν απελθόντες εις τα ίδια.
Καθ’ ομάδας δε ο κόσμος συνεζήτει το ζήτημα και εξέφραζον πάντες την απόφασίν των να εμμείνουν μέχρις εσχάτων. Η εντύπωσις δε εκ του συλλαλητηρίου υπήρξεν ενθουσιαστική, διότι κατεμαρτυρείτο το ενδιαφέρον πάντων και εδηλούτο η απόφασίς των εις το ν’ αποτραπή ο κίνδυνος εκ του ενεδρεύοντος θηρίου του Νέδοντος του απειλούντος να καταπνίξη την πόλιν ημών.
Ήδη αναμένεται η απάντησις της Κυβερνήσεως, από την οποία θα κανονισθή η στάσις της Επιτροπής, αν πρέπει να εφησυχάση ή εντονώτερον διαμαρτυρηθή.
