Από της πρωίας της χθες εκυκλοφόρει εν τη πόλει η διάδοσις, ότι μεγάλαι εγένοντο καταστροφαί και εν τω Δήμω Ιθώμης εξ ενσκηψάσης καταιγίδος κατά την προπαρελθούσαν νύκτα.
Η διάδοσις αύτη επεβεβαιώθη και υπό επιβατών εκ Μεσσήνης ελθόντων με το τραίνον της 10ης πρωινής, οι οποίοι διεβεβαίουν, ότι φρικώδεις είναι αι επελθούσαι καταστροφαί και εν Μαυροματίω και εις τα λοιπά του Δήμου Ιθώμης χωρία, μέχρις όμως της μεσημβρίας ουδεμία επίσημος προς τας αρχάς είχε ληφθεί είδησις, αι μέχρι δε της ώρας εκείνης πληροφορίαι ήσαν όλως αόριστοι και συγκεχυμέναι. Κατέληγον όμως εις εν και το αυτό συμπέρασμα, ότι αι καταστροφαί είναι μεγάλαι.
-Επίσημοι πληροφορίαι
-Αι πλημμύραι και αι καταστροφαί
-Διακοπή συγκοινωνίας
-Αγνοείται η τύχη των χωρίων
Μόλις το απόγευμα της χθες ελήφθη μακροσκελές τηλεγράφημα του δημαρχούντος Ιθώμης προς την Νομαρχίαν δια του οποίου ανηγγέλλοντο αι επελθούσαι καταστροφαί.
Κατ’ αυτό η από δύο ημερών αρξαμένη καθολική εν τω δήμω θεομηνία από της 5ης μεταμεσημβρινής ώρας της προχθές μετεβλήθη εις φοβεράν καταιγίδα παραταθείσα και κατά την νύκτα, εξ ης οι σχηματισθέντες χείμαρροι επήνεγκον μεγάλας ζημίας συμπαρασύραντες οικίας, εκριζώσαντες δένδρα και νεοκτίστους γεφύρας.
Η συγκοινωνία της πρωτευούσης του Δήμου Ιθώμης, η οποία εκ των επελθουσών ζημιών κατέστη αγνώριστος, διεκόπη τελείως μετά των λοιπών του δήμου χωρίων και των ομόρων δήμων.
Η αρχαία πηγή Αρσινόη ετάφη, η τύχη δε των άλλων του δήμου χωρίων αγνοείται, διότι η έλλειψις της συγκοινωνίας δεν κατέστησε δυνατή την εξακρίβωσιν της καταστάσεως αυτών.
Ο καιρός και χθες εξηκολούθει απειλητικός.
Αναγγελία εις το Υπουργείον
Ο Νομαρχών Καπετανάκης εγνώρισεν αμέσως εις το Υπουργείον δια μακροσκελούς τηλεγραφήματός του τα των καταστροφών, συνέστησε δε την ανάγκην της χορηγίας πιστώσεως προς διατροφήν των κατοίκων και διευθέτησιν των υδάτων δι’ ημερομισθίων εργατών, παρηγγέλθη δε και η υποδιεύθυνσις Μεσσήνης ίνα αποστείλη ανάλογον δύναμιν όπως παράσχη βοηθείας εις τους κατοίκους.
Αι αρχαί επί τόπου
Εκτός τούτων ο Νομαρχών σήμερον την πρωίαν μεταβαίνει επί τόπου μετά του Διευθυντού της Αστυνομίας Κηρύκου και του Νομομηχανικού Μοσχίδου, όπως εκ του σύνεγγυς αντιληφθούν της καταστάσεως και επιτοπίως μελετήσουν τα της διευθετήσεως των υδάτων και της περιθάλψεως των κατοίκων.
H ΘΕΟΜΗΝΙΑ ΚΑΙ ΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΑΙ ΕΝ ΙΘΩΜΗ
ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΣ ΑΛΗΘΗΣ
-Οι οικίαι
-Η Αρσινόη Κρήνη
-Αι αρχαιότητες
-Εικών φρίκης
«ΘΑΡΡΟΣ» 5 Νοεμβρίου 1909
Εγράφομεν εις το χθεσινό φύλλον τρομακτικήν πλημμύραν συμβάσαν εις τα χωρία του Δήμου Ιθώμης, κατά τα τηλεγραφήματα των αρχών.
Τα συμβάντα όμως εκεί εν λεπτομερεία δεν εγνώσθησαν αμέσως επακριβώς. Μετά την μετάβασιν δε επί τόπου των αρχών και άλλας σχετικάς ακριβείς πληροφορίας τα συμβάντα εγνώσθησαν ως εγένοντο.
Καθώς εγράφομεν, εις τα ορεινά μέρη της Μεσσηνίας έβρεχεν από του παρελθόντος Σαββάτου. Προς τον Δήμον Ιθώμης η βροχή ήτο ακατάπαυστος και ραγδαιοτάτη. Τα ρυάκια και τα ποτάμια ήρχισαν να κατακλύζουν τα χωρία και να πλημμυρούν τα κτήματα. Η βροχή ολονέν εγένετο ραγδαιοτέρα. Εις την πρωτεύουσαν, το Μαυρομμάτι, φόβος ήρχισε να προκαλήται ως εκ της θεομηνίας αυτής. Οι κάτοικοι ήρχισαν ν’ ανησυχούν.
Αι πέριξ κορυφαί της Ιθώμης και του Αγίου Βασιλείου δεν εφαίνοντο. Η βροχή κρουνηδόν κατέρρεεν.
Και εις τα πέριξ χωρία το αυτό εγένετο, η αυτή βροχή, πρωτοφανής και τρομακτική ήρχισε να πλημμυρή αυτά και να κατακλύζη τα πάντα.
Αι πρώται ζημίαι
Και ο καιρός αυτός εξηκολούθησεν αδιάκοπος καθ’ όλην την Κυριακήν και την Δευτέραν. Τα ύδατα εδημιούργησαν αληθή κατακλυσμόν.
Το Μαυρομμάτι, ως γνωστόν, έχει κτισθή στους πρόποδας αυτού, εις βυθόν. Αι πρώται οικίαι ήρχισαν να πλημμυρίζωνται υπό των υδάτων, αι προ της Αρσινόης κρήνης και πέριξ αυτής.
Η Κρήνη αύτη η οποία σώζεται από τους Μεσσηνιακούς πολέμους ακεραία, με τα νερά, την ιλύην και παν το προστυχόν το συμπαρασυρόμενον, κατεκλύσθη, κατεκαλύφθη. Αύτη, ως γνωστόν, ούσα εις την ρίζαν ούτως ειπείν του βουνού ηνεωγμένη κατεχώσθη ευχερώς. Ολίγον δε κατωτέρω αυτής ευρίσκεται εις νερόμυλος… τροφοδοτούμενος υπ’ αυτής, του Παπαβασιλείου. Ούτος ήτο εκ των πρώτων θυμάτων. Ούτε ίχνος αυτού δεν έμεινεν.
Αι πρώται οικίαι εκεί της οικογενείας Κουβελάκη υπέστησαν αληθείς καταστροφάς πλημμυρισθείσαι υπό των υδάτων. Καθώς και το μαγαζί του Παπαβασιλείου και πέριξ άλλαι τινες οικίαι μικραί, ως είναι του χωρίου εκείνου.
Η περίφημος και ιστορικωτάτη και ωραία Κρήνη αύτη Αρσινόη, η οποία ύδρευε τους Μεσσηνίους κατά τους μεσσηνιακούς πολέμους καθώς και τους σημερινούς Μαυροματέους, ήτις μετά τόσων χιλιετηρίδων συμβάντα ενώ δεν έπαθε τι, επέπρωτο τόσον αδόξως να πάθη, να προσχωθή ήδη και ν’ αφανισθή!
Πάσα πέριξ συγκοινωνία είχε διακοπή. Δεν ήξευρον τι εγίνετο εις τα άλλα χωρία. Ο σώζων εαυτόν σωζέτω προσεπαθείτο και εικών ως εκ τούτου φρίκης ηπλούτο δυσπερίγραπτος.
Η Ιθώμη, το ηφαίστειον
Εκ της κορυφής της Ιθώμης το νερό κατέρρεεν κρουνηδόν. Θάλασσα ολόκληρος εξεχύνετο εκείθεν και επλημμύρει τα πάντα.
Η ιστορική κορυφή του αρχαίου όρους όπου ο Ζευς εφυλάχθη ενόμιζε τις ότι ήτο καταρράκτης του ουρανού και εξέχυνε ποταμούς υδάτων.
Η κορυφή αύτη, ως γνωστόν, είναι ιστορικωτάτη. Είχε δε κτισθή και ιερόν του Διός Ιθωμάτα και σήμερον είναι ερημοκλήσιον της Παναγίας, ενώ διαμένει καλόγηρος εκ της Μονής Βολκάνου. Ούτω δε εξακολουθούσης της καταστάσεως του καιρού, οι κάτοικοι απέδιδον τούτο εκ του τρόμου των εις διαφόρους αιτίας.
-Οργή Θεού, έλεγον. To ηφαίστειον, προσέθετον. Η ανάμνησις του τελευταίου τούτου προεκάλεσε τρόμον αληθή διότι επεκράτησεν ότι θα εκραγή το ηφαίστειον.
Εκ του κρατήρος δε ενίοτε οι χωρικοί έλεγον ότι αντελαμβάνοντο αναθρώσκοντα αέρια. Ως εκ τούτου δε λέγεται σήμερον και Βουλκάνον, κατά μίαν εκδοχήν.
Ευτυχώς όμως οι φόβοι των δια τούτο ήσαν αδικαιολόγητοι. Το ηφαίστειον εκοιμάτο και μόνον ο Ιθωμάτας Ζευς αμνήμων και αγνώμων, διότι ενώ εκεί νήπιον περιεσώθη από την μανίαν του Κρόνου και ελατρεύθη ύστερον εν τη δόξη του, ήνοιξεν τους καταρράκτας του ουρανού!!!
Αι αρχαιότητες
Και όχι μόνον αι πρώται οικίαι ως λέγομεν κατεστράφησαν και αι περιουσίαι των κατοίκων παρεσύρθησαν και τα κάτωθι του χωρίου προς Δ. κτήματα αυτού προσεχώθησαν, αλλά και αι αρχαιότητες εκρύβησαν πάλιν υπό την γην.
Προ ολίγου είχον ιδή το φως του ηλίου. Η Αρχαιολογική Εταιρεία κατόπιν του Σαμίου Σοφούλη είχεν ενεργήση ανασκαφάς.
Ύστερον, προ μηνών, πάλιν είχεν αποσταλή υπ’ αυτής ο αρχαιολόγος Οικονόμος, ο οποίος εκαθάρισε τον αρχαιολογικόν εκεί τόπον, παρουσιάζοντας πολλά αρχαιολογικά πράγματα. Το Θέατρον, το Στάδιον, το Βουλευτήριον, συντρίμματα αγαλμάτων, επιγραφαί και λοιπά είχον ανασυρθή από τα βάθη της γης. Τώρα δε πάλιν προσεχώθησαν εις μέτρα ολόκληρα βάθους.
Προς το μέρος εκείνο είναι τα κτήματα του χωρίου. Όλα ταύτα προσεχώθησαν. Οι αμπελώνες κατεκαλύφθησαν υπό των υδάτων και όλος ο χώρος παρουσιάζει λίμνην αληθή. Αι λοιπαί αρχαιότηται, αι επιγραφαί, ηκρωτηριασμένα αγαλμάτια κ.λπ., αι φυλασσόμεναι προς ανατολάς του χωρίου εις κατώγιον δεν παρεσύρθησαν. Επλημμυρίσθη όμως το υπόγειον και ασφαλώς θα βλαβούν αύται.
Το 15-20 λεπτ. της ώρας προς Δ. του Μαυροματίου χωρίον Λέζι υπέστη αληθή και τούτο καταστροφήν. Όλα τα ύδατα κατέπιπτον προς αυτό. Πολλαί οικίαι του εκ των 30-35 κατέρρευσαν.
Αι ζημίαι δε εκ της θεομηνίας αυτής είναι πάντως μεγάλαι.
Εν γένει η αγρία αυτή θεομηνία ήτο τοιαύτη, πρωτοφανής, ώστε οι χωρικοί ενόμιζον ότι δεν θα εσώζοντο. Ευτυχώς δε χθες ο καιρός εβελτιώθη και ανεθάρρησαν οι τοιαύτα και τοσαύτα καταστρεπτικά παθόντες κάτοικοι.
ΝΕΩΤΕΡΑ ΤΩΝ ΕΝ ΙΘΩΜΗ
«ΘΑΡΡΟΣ» 6 Νοεμβρίου 1909
Εγράφομεν χθες εκτεταμένως περί των πλημμυρών εν Ιθώμη. Εκείθεν χθες επανήλθον οι μεταβάντες Νομαρχών Καπετανάκης, Διευθυντής της Αστυνομίας Κηρύκος και ο Νομομηχανικός Μοσχίδης. Ούτοι αντελήφθησαν επακριβώς τας ζημίας. Καθά αφηγήθησαν ημίν αληθείς καταστροφαί έχουν γίνη σχεδόν εις όλα τα χωρία του Δήμου Ιθώμης, ιδία δε εις το Μαυρομμάτι. Οικίαι τινές κατέρρευσαν παρά την Αρσινόην Κρήνην και ελαιοτριβείον τι. Τα κτήματα δε υπέστησαν την μεγαλυτέραν καταστροφήν. Τα σπαρτά εξηφανίσθησαν και αι άμπελοι κατεστράφησαν. Απεψιλώθησαν αι κλιτύες της Ιθώμης και δένδρα αναρίθμητα εξερριζώθησαν. Όλοι οι δρόμοι κατεστράφησαν. Εννέα εν όλω γέφυραι παρεσύρθησαν.
Προχείρως δ’ επεσκευάσθησαν και δια την οριστικήν διόρθωσιν αυτών ο κ. Μοσχίδης θα συντάξη τον προϋπολογισμόν της δαπάνης. Εν γένει δε αι ζημίαι ανέρχονται εις χιλιάδας ολοκλήρους, διότι πολλών οικιών πάντα τα εν αυταίς παρεσύρθησαν.
Δια τούτο αι ανωτέρω αρχαί εζήτησαν να παρασχεθή τοις παθούσι μικρά τις βοήθεια. Εκτός των άλλων δε η μεγάλη οδός από Τζεφερεμίνης εις τας αρχαιότητας ημιτελής ούσα κατεστράφη τελείως.
Πάντα ταύτα αι ανωτέρω αρχαί ανέφερον δι’ εκτενούς εκθέσεως εις το Υπουργείον, τονίζουσαι και τα μέτρα τα οποία έλαβον και τι απαιτείται να γίνη.
ΟΙ ΠΑΘΟΝΤΕΣ ΖΗΤΟΥΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ
«ΘΑΡΡΟΣ» 13 Νοεμβρίου 1909
Οι κάτοικοι του Μαυρομματίου και του χωρίου Σιμίζα της Ιθώμης οι υποστάντες τας μεγαλυτέρας εκ της επισυμβάσης πλημμύρας καταστροφάς απηύθυνον αναφοράν προς τον πρόεδρον της Βουλής και την Κυβέρνησιν δια της οποίας διεκτραγωδούν την κατάστασιν εις ην περιήλθον εκ της μεγάλης και καταστρεπτικής πλημμύρας. Αιτούν δε την αρωγήν της Κυβερνήσεως.
Ομοίαν αναφοράν επέδωκαν εις την Νομαρχίαν επί της οποίας ζητούν την σύστασιν του Νομαρχούντος όπως παρασχεθούν αυτοίς ανάλογα βοηθήματα, διότι αι περιουσίαν των κατεστράφησαν και τα κτήματά των παρεσύρθησαν.
