Άρθρο του Αντώνη Σαμαρά στο “Πρώτο Θέμα” για την επέτειο των 200 χρόνων απ’ την ελληνική επανάσταση.
Η 25η Μαρτίου δεν είναι για εμάς τους Έλληνες μια απλή ιστορική επέτειος. Είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας. Είναι η «εξομολόγησή» μας. Είναι το βίωμά μας. Είναι το μεγαλείο μας. Είναι τα λάθη μας. Είναι η συνείδησή μας. Είναι το φως μας. Είναι Έρωτας Ελευθερίας!
Η Παλιγγενεσία του Ελληνισμού, η Επανάσταση αυτού του συγκλονιστικού έθνους, αποτελεί ένα μοναδικό στη διεθνή ιστορία γεγονός.Προσέξτε:
–η Παλιγγενεσία δεν ήταν ένα «τυχαίο», ένα μεμονωμένο τοπικό περιστατικό που εξελίχθηκε σε εξέγερση. Ήταν μια διαδικασία πολύ καλά και μεθοδικά προετοιμασμένη, μια εθνικο-απελευθερωτική Επανάσταση με σαφή χαρακτηριστικά. Ταγμένη στου «Χριστού την πίστη την αγία» κι ευλογημένη τη «Υπερμάχω Στρατηγό».
–η Παλιγγενεσία δεν υποκινήθηκε «έξωθεν» ούτε αποτέλεσε κατασκεύασμα ή αποτέλεσμα διεργασίας γεωπολιτικών εξελίξεων. Οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής δεν ενθάρρυναν την Επανάσταση. Η Ελλάδα ξεκίνησε μόνη της, άλλο αν απέκτησε στην πορεία διεθνή ερείσματα.
–η Παλιγγενεσία των Ελλήνων ολοκληρώθηκε σε 9 χρόνια. Δημιουργώντας το πρώτο ανεξάρτητο εθνικό κράτος που προέκυψε από Επανάσταση στην Ευρώπη!
–Ασφαλώς στην επιτυχία της Επανάστασης έπαιξαν κορυφαίο ρόλο οι 4 ώρες της ναυμαχίας που χρειάστηκαν οι τρείς ξένοι στόλοι για να βυθίσουν το 1827 στο Ναβαρίνο την τουρκο-αιγυπτιακή συμμαχία.
Όμως ήταν οι Έλληνες που καθόρισαν τη μοίρα τους. Μεγαλείο ψυχής, Ορθόδοξη πίστη, αποφασιστικότητα ατράνταχτη, στρατιωτική ευφυία στο πεδίο των μαχών και η οργανωμένη από τη Φιλική Εταιρεία αντίληψη της εθνικής τους αποστολής, ήταν εκείνα που οδήγησαν την Επανάσταση σε επικράτηση, από το 1821 ως το 1824!
Κι ήταν αυτή η επικράτηση, αυτή η επιβεβαίωση του όρκου για «ελευθερία ή θάνατο» που συγκίνησε τους λαούς της Οικουμένης και δημιούργησε το μεγαλειώδες παγκόσμιο ρεύμα Φιλελληνισμού. Κι ήταν αυτός ο αγώνας που μετέστρεψε τη στάση των Μεγάλων Δυνάμεων υπέρ της Ελλάδος.
Έτσι ήρθε το Ναβαρίνο! Μετά το Μεσολόγγι, μετά τη Χίο, μετά τα Δερβενάκια, μετά τις νίκες στον Μοριά και στη Ρούμελη.
Κι ακόμα, ας μη ξεχνάμε πως και οι Οθωμανοί ζήτησαν και έλαβαν τη βοήθεια της Αιγύπτου το 1825 για να καταστείλουν την Ελληνική Επανάσταση. Και ας μη λησμονούμε ότι λίγα χρόνια αργότερα, οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής συνέδραμαν τους Οθωμανούς αυτήν την φορά, στον αγώνα τους εναντίον …της Αιγύπτου.
Ξένες άλλωστε παρεμβάσεις υπέρ των εξεγερμένων υπήρξαν και σε άλλες μεγάλες Επαναστάσεις. Όπως στην Αμερικανική, όπου παρενέβησαν οι Γάλλοι πολύ πιο καθοριστικά. Αλλά αυτό δεν μείωσε τη σημασία τους.
Η Ιστορία γράφεται από τη θέληση των λαών να πάρουν τη μοίρα τους στα χέρια τους. Και να πραγματώσουν την Ελευθερία τους. Όσοι την πιστεύουν. Όσοι ζουν γι’ αυτήν – κι όσοι είναι έτοιμοι να πεθάνουν γι’ αυτήν.
Εξάλλου, η Ελληνική Επανάσταση δεν «ολοκληρώθηκε» το 1830. Αντιθέτως, από τότε και για έναν περίπου αιώνα, το έθνος των Ελλήνων βρίσκεται σε μόνιμη εξέγερση εναντίον των τυράννων του.
Θυμίζω -ενδεικτικά- τις συνεχείς μαρτυρικές επαναστάσεις των Ελλήνων στην Κρήτη μέχρι την προσάρτησή της στην Ελλάδα, στη Μακεδονία, στην Ήπειρο όπου έχουμε τον Βορειοπειρωτικό Αγώνα και στην Κύπρο.
Αυτή η «διαρκής» Ελληνική Επανάσταση, αυτοί οι ποταμοί αίματος που χύθηκαν για την Παλιγγενεσία και την εθνική ολοκλήρωση, αυτοί οι αγώνες δεν πραγματοποιήθηκαν κατόπιν «εντολών» και κεντρικών σχεδιασμών.
Έγιναν γιατί εξέφρασαν τη λαχτάρα των Ελλήνων για Ελευθερία. Τη λατρεία των Ελλήνων για την Ελλάδα!
Ακολούθησαν θρίαμβοι αλλά υπήρξαν και οι καταστροφές. Σπαρακτικοί εμφύλιοι, διχασμοί και τραγωδίες. Με αποκορύφωμα τον ξεριζωμό του Ελληνισμού από τη Μικρά Ασία, την καταστροφή του 1922.
Έπος και δράμα, δράμα κι έπος… Συνυφασμένα με τη χώρα που γέννησε και το έπος και το δράμα, τη χώρα που γέννησε την Ιστορία. Την δική μας Ελλάδα!
Σε αυτά τα 200 χρόνια από τη μεγάλη έναρξη του 1821, ζήσαμε απαράμιλλες επιτυχίες αλλά και αποτυχίες. Εκπληκτικούς ρυθμούς ανάπτυξης αλλά και χρεωκοπίες. Έπος και δράμα, που κι εδώ συνυπάρχουν…
Να θυμόμαστε όμως πάντα, ότι οι δύο κορυφαίες στιγμές του Ελληνισμού τα τελευταία 200 χρόνια είναι το 1821 και το 1940. Τι κοινό έχουν; Ότι και στις δύο οι Έλληνες αποφάσισαν να πολεμήσουν για την Ελευθερία τους αν και γύρω τους όλα ήταν μαύρα. Όταν δηλαδή η “λογική” τους επέβαλε να υποταχθούν. Κι όμως εκείνοι ξεσηκώθηκαν…
Να θυμόμαστε ακόμα ότι η μεγάλη εποποιία του 1912-13 που υπερδιπλασίασε την Ελλάδα, ήλθε μόλις 15 χρόνια μετά την ταπεινωτική ήττα του 1897, όταν η χώρα κόντεψε να αφανιστεί.
Το έπος και το δράμα εναλλάσσονται διαρκώς. Είναι η Ιστορία των Ελλήνων!
Αυτή η Ιστορία δεν ξεχνιέται, δεν διαστρεβλώνεται, δεν παραγράφεται.
Γιατί πέρα από στιγμές δόξας και στιγμές ολέθρου, πέρα από απίστευτες εξάρσεις και τραγικές καταστροφές, αποκαλύπτει μια πεισματική προσήλωση του Ελληνισμού σε Φιλελεύθερα Ιδανικά Πατρίδας και Δημοκρατίας.
Αποκαλύπτει…
…Έναν μοναδικό “Έρωτα Ελευθερίας”!
Πορευόμαστε 200 χρόνια με απανωτές αναστάσεις και πτώσεις, δίχως τελειωμό. Αλλά είμαστε σε διαρκή «μετάληψη» με τον Έρωτα Ελευθερίας, ώστε να παραμένει ανέγγιχτη η ασπίδα Αθανασίας του Ελληνισμού!
Έναν Έρωτα Ελευθερίας, που δεν κάμπτεται ούτε μετά από δεκαετίες επιβολής κρατισμού, εθνομηδενισμού, δηλητηριώδους λαϊκισμού, “καθεστωτικής” μοιρολατρίας, φοβικών συνδρόμων και “ακαδημαϊκής” ηττοπάθειας.
Πού ούτε την Ιστορία μας, ούτε τα σύμβολά της μπόρεσαν ποτέ να διαγράψουν!
Γι’ αυτό και παραμένουν ζωντανά στα τραγούδια μας, στην Ποίησή μας, στους χορούς μας, στη γλώσσα μας, στην Πίστη και στον Πολιτισμό μας, στην ελληνική Διασπορά. Αναπόδραστα ριζωμένα στην ψυχή μας.
Κι όλα αυτά γίνονται αστείρευτη πηγή έμπνευσης για όλους εμάς σήμερα, όταν οι προκλήσεις γύρω μας θεριεύουν!
Απέναντι σε μία “ασυγκράτητη” και αναθεωρητική Τουρκία .Απέναντι σε “αδρανείς” κι “αντικειμενικούς” εταίρους.
Απέναντι σε τεράστιες γεωπολιτικές προκλήσεις.
Απέναντι στον οικονομικό κυκεώνα που αφήνει πίσω της η διεθνής πανδημία.
Απέναντι στην ίδια την εσωτερική καχεξία μας.
Ως Έθνος έχουμε περάσει και πολύ χειρότερα.
Ως λαός έχουμε ξεπεράσει πολύ πιο δραματικές δοκιμασίες.
Όσο τα ιδανικά του έθνους δεν υποτάσσονται σε ψευδεπίγραφα διλήμματα,
Όσο θεωρούμε τον Πατριωτισμό αδιαπραγμάτευτο τρόπο σκέψης κι άσκησης πολιτικής, όσο παραμένουμε χώρα κι όχι «χώρος»,
Όσο μένει ζωντανός ο “Έρωτας Ελευθερίας” που μας καθόρισε ως λαό και ως Έθνος… …Τότε, καμιά σημερινή δυσκολία δεν είναι αξεπέραστη. Καμιά πρόσφατη αποτυχία δεν είναι οριστική. Και καμιά “δυσοίωνη” εξέλιξη δεν είναι αναπότρεπτη.
Αρκεί ο Έρωτας Ελευθερίας και τα Φιλελεύθερα Πατριωτικά ιδανικά να αναβλύζουν ως η πηγή της έμπνευσής μας.
Ο Έρωτας Ελευθερίας είναι η συλλογική Ελπίδα μας – και η ρίζα αυτής της Ελπίδας στα κατάβαθα της Ψυχής μας.
Κι όποιοι «ξεγράφουν» τους Έλληνες, όποιοι περιφρονούν την Ελλάδα, ας «κοιτάξουν» το 1821!Κι ας θυμηθούν τα λόγια του «Γέρου του Μωριά», του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη:
«Εκείνος ο πόλεμος εστάθη η ευτυχία της Πατρίδας»…Το 1821 είναι μήνυμα Ελευθερίας!
Την οποία εμείς οι Έλληνες γνωρίζουμε πολύ καλά!
Και από την όψη και από την κόψη…
