Αληθής εξέγερσις προέκυψεν αιφνιδίως χθες εν τη γείτονι πόλει Μεσσήνης εξαιτίας της καταργήσεως της Εφορίας και του Ταμείου.
Την πρωίαν εκυκλοφόρησε τοιαύτη διάδοσις εν τη πόλει μας ότι επίκειται συλλαλητήριον εν Μεσσήνη. Η τοιαύτη είδησις επετάθη και εφέρετο ότι προμηνύονται εκεί σπουδαία γεγονότα.
Την 9.45 ελάβομεν σχετικώς το ακόλουθον τηλεγράφημα του εν Μεσσήνη ανταποκριτού μας:
Το συλλαλητήριον
Αριθμ. 49
Ταύτην την στιγμήν ένοπλον συγκροτείται συλλαλητήριον κατά της καταργήσεως του Ταμείου και της Εφορίας.
Τα καταστήματα της αγοράς έκλεισαν. Κωδωνοκρουσίαι καλούν τον λαόν, ο οποίος συναθροίζεται εξ όλων των σημείων της πόλεως.
Πυροβολισμοί ακούονται εις διάφορα σημεία της πόλεως.
Ο λαός διατελεί εν προφανεί εξεγέρσει.
Το τηλεγράφημα ημών τούτο γνωσθέν εκ του Τηλεγραφείου επέτεινε τας φήμας των γεγονότων εν Μεσσήνη.
Ολίγον ύστερον ελήφθησαν τηλεγραφήματα και εις τας ενταύθα αρχάς. Εγνώσθη δε ότι άπασα η πόλις διατελεί εν εξεγέρσει δια την απόφασιν της κυβερνήσεως να καταργηθούν τα δύο αυτά γραφεία.
Ευθύς δ’ ως εβεβαιώθη τούτο αυθορμήτως ο λαός απεφάσισε να διαμαρτυρηθή.
Συνήχθη εις την πλατείαν των αλωνίων. Παταγωδώς τα καταστήματα έκλειον. Οπλοφόροι συνηθροίζοντο.
Όλοι ήσαν εξηγριωμένοι.
-Δεν θα υποχωρήσωμεν. Δεν θ’ αφήσωμεν να καταστραφώμεν, εφώναζον.
Αι αρχαί εκεί εξήτησαν πληροφορίας εκ των ενταύθα αρχών. Αλλά ουδέν μέτρον ηδύνατο να λάβουν προ του εξηγριωμένου πλήθους.
Αι αρχαί επί τόπου
Ο Νομάρχης Αλεξανδρόπουλος και ο Εισαγγελεύς Μανουσόπουλος συνεννοηθέντες κατόπιν των εκείθεν τηλεγραφημάτων, με το τραίνο την μεσημβρίαν μετέβησαν εις Νησίον.
Μετά μεσημβρίαν δε εγνώσθη, ότι το συλαλλητήριον διεξήχθη ησύχως. Δι’ επιτροπής οι συνελθόντες ηξίωσαν από την Κυβέρνησιν να διαβεβαιώση αυτούς περί της μη καταργήσεως των δύο τούτων γραφείων.
Προς τούτο δε κατέλαβον το τηλεγραφείον και ετόνισαν ότι αν μη λάβουν τοιαύτην διαβεβαίωσιν δεν θα διαλυθούν, διότι εκλαμβάνουν το πράγμα ζήτημα υπάρξεως δια την πόλιν των.
Πώς έχει το ζήτημα
Δια των οικονομικών νομοσχεδίων του τέως Υπουργού των Οικονομικών Ευταξία επροτείνετο η κατάργησις δια λόγους οικονομίας του Ταμείου και της Εφορίας Μεσσήνης.
Όταν εψηφίσθησαν τα νομοσχέδια διεμαρτυρήθησαν οι Μεσσήνιοι ότι δεν επέρχεται καμία οικονομία και μόνον καταστρέφεται η πόλις. Εδόθησαν δ’ αυτοίς οι υποσχέσεις ότι σιωπηρώς θα διατηρηθούν.
Η νέα όμως Κυβέρνησις εφαρμόζουσα τα μέτρα ταύτα εζήτησε την κατάργησιν δια την οποίαν προεκλήθη η εξέγερσις αύτη.
Ταμειακώς δε και Εφοριακώς οι Μεσσήνιοι υπήγοντο εις την δικαιοδοσίαν του Ταμείου και της Εφορίας Καλαμών, εις τα οποία προσετίθεντο νέοι υπάλληλοι.
-Ακριβής περιγραφή του συλλαλητηρίου
-Εξωφρενισμός αληθής
-Αι αρχαί… αιχμάλωτοι
Τα των διατρεξάντων εν γένει δια μακρά περιγραφής κατέστησε γνωστά ημίν ο εν Νησίω ανταποκριτής μας χθες το εσπέρας.
Ταύτα δημοσιεύομεν περιληπτικώς ελλείψει χώρου.
Την πρωίαν τηλεγραφικώς εγνώσθη εξ Αθηνών η κατάργησις του Ταμείου και της Εφορίας.
Εκλήθη ενταύθα ο Εμπορικός Σύλλογος εις σύσκεψιν. Ο κόσμος κατάπληκτος το εμάνθανε και συνεκροτείτο και αιφνιδίως άπασα η πόλις ευρέθη επί ποδός.
Στιγμιαίως απεφασίσθη συλλαλητήριον, η συρροή εξηκολουθεί. Οι συγκεντρούμενοι έπαιρνον και τα όπλα των και τινές επυροβόλουν. Συγκροτείται προχείρως επιτροπή από τους Πάστραν, Κορκονικήταν, Κροντήρην, Στυλιανόπουλον, Φεσσάν κ.λπ. Όλοι σπεύδουν εις το Ειρηνοδικείον. Ο Ειρηνοδίκης Ζάγουρας τίθεται εις τας διαταγάς των.
Τηλεγραφεί εις τας ενταύθα αρχάς.
Εξωφρενισμός αληθής
Εξακολουθεί η συγκέντρωσις. Η πόλις ανάστατος και αλλοφρονούσα. Μαύραι σημαίαι άπειραι διαδηλούν το πένθος αυτής. 500 οπλοφόροι πυροβολούν αδιακόπως.
Όλη η πλατεία κατάπηκτος κόσμου. Περί τας 3 χλμ. υπολογίζονται οι διαμαρτυρόμενοι. Αναμένονται και εκ Μαυρομαμτίου και των πέριξ μερών.
Όλοι φωνάζουν και διαμαρτύρονται. Εξωφρενισμός αληθής βασιλεύει. Εφ’ όσον παρέρχεται η ώρα επί τοσούτον η έξαψις επιτείνεται.
Αι αρχαί, Νομάρχης Αλεξανδρόπουλος, Εισαγγελεύς Μανουσόπουλος και Μοίραρχος Αθανασιάδης, αναχωρήσασαι την μεσημβρίαν φθάνουν εκεί και ευρίσκονται προ καταπληκτικού θεάματος.
Περί αυτών συγκεντρούνται χιλιάδες. Οι πυροβολισμοί χαλούν τον κόσμον κυριολεκτικώς.
Φωναί και διαμαρτυρίαι ουρανομήκεις ακούονται. Αι γυναίκες εν αλλοφροσύνη διαμαρτύρονται και αι πυροβολισμοί είναι αδιάκοποι.
Αι αρχαί σπεύδουν εις το τηλεγραφείον και αναγγέλλουν τα γεγονότα εις την Κυβέρνησιν, τονίζουσαι ότι αναμένουν απάντησιν.
Απάντησις εξάπτουσα
Μετ’ ολίγον απαντά ο Υπουργός Εσωτερικών Μαυρομμάτης ότι θα ληφθούν υπόψιν τα αιτήματα, αλλά απαιτείται νομοθετική μέριμνα.
Η απάντησις εξαγριώνει τον κόσμον και αι διαμαρτυρίαι και αι φωναί και οι πυροβολισμοί παρουσιάζουν απερίγραπτον φαινόμενον.
Από του τηλεγραφείου ομιλεί ο Νομάρχης. Προσπαθεί να τους πείση ο Εισαγγελεύς, αλλά δεν ακούουν τίποτε.
Ο Μανουσόπουλος πάλιν ομιλεί και κατευνάζεται η έξαψις οπωσδήποτε.
Αι αρχαί ευρίσκονται προ αδιεξόδου.
Τηλεγραφούν εκ νέου εις την Κυβέρνησιν παριστώσαι ζωηρώς τα πράγματα.
Κρατούνται όμηροι!
Αι αρχαί δεν παύουν παντοιοτρόπως να τους πείθουν.
Περί την 4 μ.μ. κατελθούσαι του τηλεγραφείου μανθάνουν, ότι είναι… αιχμάλωτοι.
-Απόψε θα μείνετε εδώ, λέγουν εις τον Εισαγγελέα, ο οποίος απαύστως προσπαθεί να πείση τα σμήνη των οπλοφόρων.
Διευθύνονται εις σταθμόν. Ούτος έχει καταληφθή από χιλιάδας κόσμου. Έχει απαγορευθεί η επιτροπή των! Θα κρατηθούν… όμηροι δια να εκβιασθή η Κυβέρνησις!!!
Ο Μανουσόπουλος μιλεί πάλιν προ του κρισίμου των πραγμάτων. Τονίζει ότι αυτοί είναι εις την διάθεσίν των, αλλά αυτό το θεωρεί άνανδρον, όπερ δεν δύναται να πιστεύση από τον ευγενή και γενναιόφρονα λαόν της Μεσσήνης. Όλοι ενθουσιάζονται υπέρ του Εισαγγελέως και εν αλλαλαγμώ οδηγούν τας αρχάς εις το τραίνο.
Δίδουν τον λόγον των αι αρχαί ότι θα επιστρέψουν σήμερον και φεύγει το τραίνο. Αλλά η γραμμή έχει καταληφθή από γυναίκας, αι οποίαι λιθοβολούν και κατασπάζουν τα βαγόνια και αναγκάζεται το τραίνο να επιστρέψη. Αι αρχαί πηγαίνουν πεζή μέχρι Ασπροχώματος και επιστρέφουν το εσπέρας. Μένει δε μόνον ο Αθανασιάδης.
Ο λαός εξακολουθεί εν εξάψει εν τη πόλει. Αναμένει την απάντησιν της Κυβερνήσεως.
Διαδηλοί δε ότι δεν θα διαλυθή ίνα μη υποσχεθή η Κυβέρνησις, ότι θα κάμη δεκτά τα αιτήματά του, να διατηρηθή το Ταμείον και η Εφορία.
Αι αρχαί
Το εσπέρας είδομεν τας αρχάς, τον Εισαγγελέα και τον Νομάρχην.
Ο Μανουσόπουλος εχαρακτήρισε ζωηρότατα τα διατρέξαντα.
Περιέγραψε δε ταύτα ως ανωτέρω αφηγούμεθα αυτά, τονίσας την πρωτοφανή εξαγρίωσιν του λαού.
ΗΣΥΧΙΑ ΚΑΙ ΤΑΞΙΣ
-Υποσχέσεις της Κυβερνήσεως
«ΘΑΡΡΟΣ» 27 Φεβρουαρίου 1910
Εγράφομεν χθες λεπτομερώς τα της εξεγέρσεως της Μεσσήνης, της πρωτοφανούς εις έξαψιν, την οποίαν εχαρακτηρίζομεν αληθή εξωφρενισμόν.
Σήμερον δε προσθέτομεν τινά παραλειπόμενα και νεώτερα σχετικά επί της εξεγέρσεως ταύτης.
Μετά την αναχώρησιν των αρχών, ως εγράφομεν, κατηυνάσθη η έξαψις, εν τούτοις οι οπλοφόροι και η πόλις σύμπασα ήτο εν επιφυλακή.
Ανέμενον κατηγορηματικήν διαβεβαίωσιν της Κυβερνήσεως.
Την νύκτα ο εξηγερμένος κόσμος ήσυχος απεσύρθη εις τα σπίτια του έτοιμος την επομένην να επανέλθη εάν μη διεβεβαιούτο δια την διατήρησιν των Γραφείων.
Το τηλεγράφημα
Την πρωίαν όμως ελήφθη διαβεβαίωσις της Κυβερνήσεως εις τας ενταύθα αρχάς, αι οποίαι έσπευσαν να καταστήσουν γνωστήν ταύτην εν Μεσσήνη. Το τηλεγράφημα τούτο προς τον Νομάρχην, Εισαγγελέα και την Διεύθυνσιν της Αστυνομίας έχει ως εξής:
«Υπάρχει απόφασις προκατόχου Κυβερνήσεως και ενθέρμως υποστηριζομένη γνώμη υπό υπηρεσίας Υπουργείου Οικονομικών να διατηρηθώσι καταργηθείσα Εφορία και Ταμείον Μεσσήνης. Θα αναγραφή δε εν τω προϋπολογισμώ και πίστωσις περί τούτου. Το αρμόδιον δε τμήμα έχει και έτοιμον νομοσχέδιον προς τούτο. Αλλά τούτο γενήσσεται νομοθετικώς και ανάγκη νομοταγώς ο λαός Μεσσήνης να ποιήση τας παραστάσεις του.
Άλλως δε και εκ των περιστάσεων εν αις διατελούμεν παρίσταται μεγάλη ανάγκη γαλήνης. Εν πεποιθήσει επομένως ας αναμείνη λοιπού τας αποφάσεις της Κυβερνήσεως και της Βουλής δια να μη ευρεθή εις την ανάγκην η Κυβέρνησις να επιβάλη το κράτος του Νόμου. Προς τούτο δε πρέπει να μετέλθητε παν μέσον προ καθησύχασιν των κατοίκων, αλλά και προς απόκρουσιν παντός ενδεχομένου και αποκατάστασιν της εννόμου τάξεως από κοινού τηλεγραφήματός σας.
Υπουργός Εσωτερικών
ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗΣ
Το τηλεγράφημα τούτο αστραπιαίως διεδόθη ανά την πόλιν και προεκάλεσεν ενθουσιώδη εντύπωσιν.
Προς στιγμήν όμως τινές εδυσπίστησαν, αλλά επεκράτησε ότι αι διαβεβαιώσεις δεν δύνανται παρά να είναι πραγματικαί.
Δεν ήργησε δε γενικώς να πιστευθή πλέον ότι αι αξιώσεις των ελήφθησαν υπόψιν και θα διατηρηθούν το Ταμείον και η Εφορία.
Ως εκ της κρατησάσης ταύτης διαβεβαιώσεως επεκράτησε πλήρης ησυχία και ήρχισαν να διαλύωνται οι συγκροτούμενοι όμιλοι, οι συζητούντες και εκφράζοντες δυσπιστίαν εις την επιτυχίαν του ζητήματός των.
