«Η χρυσή εποχή του Αιγαίου θα αναγεννηθεί μέσα από μας, όπως η φωτιά του μέλλοντος, το μαγκάλι του παρελθόντος έρχεται στη ζωή… Τούρκοι και Έλληνες θα κάτσουν να πιουν ούζο και ρακί δίπλα στην μπλε μαγεία του Αιγαίου…» έγραψε ο – και ποιητής- Μπουλέντ Έτσεβίτ (πρωθυπουργός της εισβολής στην Κύπρο) ήδη το 1947.
Το όνειρο των Τούρκων είναι ξεκάθαρο. Έρχεται από πολύ παλιά και υποστηρίζεται σθεναρά από όλους τους πολιτικούς, ανεξαρτήτως κόμματος, της γειτονικής χώρας, αλλά και από τους διανοητές και τους δημοσιογράφους. Είναι εντυπωσιακή η σύγκλιση απόψεων των Τούρκων στα ελληνοτουρκικά. Τούρκοι και Έλληνες θα μοιραστούν το Αιγαίο. Το μαγκάλι του παρελθόντος έρχεται στη ζωή…
Η τακτική που χρησιμοποιούν οι Τούρκοι για την υλοποίηση του ονείρου τους είναι ανέκαθεν σταθερά η ίδια. Τις προκλήσεις διαδέχονται οι συνομιλίες. Τις εντάσεις, οι διερευνητικές επαφές. Τις παραβιάσεις, οι υποχωρήσεις. Μαστίγιο και Καρότο.
Οι Έλληνες, από την άλλη, έχουμε μια συγκρατημένη στάση. Απαντάμε στις προκλήσεις, σύμφωνα πάντα με το διεθνές δίκαιο, αλλά ταυτόχρονα φροντίζουμε να διασφαλίζουμε την ύπαρξη ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας. Αν όμως κάποιος έπρεπε να βρει μόνο μια λέξη για να χαρακτηρίσει συνολικά τη στάση των Ελλήνων απέναντι στην Τουρκική Διπλωματία από το 1974 έως σήμερα, τότε αυτή η λέξη θα ήταν «φοβική». Ουδέποτε θελήσαμε να οδηγήσουμε τις εξελίξεις. Ουδέποτε αποφασίσαμε να ασκήσουμε όλα τα δικαιώματά μας από το δίκαιο των Διεθνών Συμβάσεων και ιδίως από το Δίκαιο της Θάλασσας, που μας επιτρέπει να ορίσουμε μονομερώς την αποκλειστική οικονομική ζώνη μας στο Αιγαίο. Όχι άδικα όμως. Πώς να επιτεθείς διπλωματικά, χωρίς επαρκή άμυνα;
Τη χρονιά που μας πέρασε, μετά ένα θερμό καλοκαίρι εντάσεων και αυξημένων προκλήσεων, κατά το οποίο το «Μπαρμπαρός», το «Γιαβούζ», το «Ορούτς ρέις» αλώνιζαν το Αιγαίο και η Τουρκία εξέδιδε NAVTEX, η Άγκυρα άρχισε, γύρω στο Νοέμβριο, να εμφανίζεται πρόθυμη για συνομιλίες. Διερευνητικές τις λέμε εμείς, «συμβουλευτικές» της είπε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Μόλις λίγες ημέρες πριν από την έναρξη των συνομιλιών, το «Μπαρμπαρός» αποσύρθηκε από το Αιγαίο. Τι ήταν αυτό που ανάγκασε τους Τούρκους να εμφανιστούν πρόθυμοι για «συμβουλευτικές συζητήσεις»; Σίγουρα οι διακηρυγμένες προθέσεις του νέου προέδρου των ΗΠΑ, να οδηγήσει την Τουρκία στο να διαλέξει πλευρά και να αποφασίσει τι θα κάνει με τα αντιπυραυλικά συστήματα S400, αλλά και η προετοιμασία σχεδίου ήπιων κυρώσεων από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Οι Τούρκοι έχουν εξασκηθεί στο να εμφανίζονται πότε ως πρόθυμοι συνομιλητές, πότε ως «πειρατές», αναλόγως πώς τους εξυπηρετεί.
Εμείς οι Έλληνες για πόσο ακόμη θα σερνόμαστε πίσω από τις εξελίξεις, όπως τις διαμορφώνουν οι Τούρκοι; Μία είναι η απάντηση: Έως ότου επιτύχουμε μια σύγχρονη αμυντική θωράκιση και δομήσουμε στέρεες συμμαχίες με όλα τα μικρά κράτη γύρω από τη Μεσόγειο. Η κυβέρνηση εργάζεται άοκνα γι’ αυτό. Με το Ισραήλ έγινε ήδη ένα πρώτο μεγάλο βήμα, που έχει και μεσσηνιακό ενδιαφέρον μάλιστα. Στην παρέλαση της 25ης Μαρτίου θαυμάσαμε την ετοιμότητα των Ενόπλων Δυνάμεών μας και τα σύγχρονα οπλικά συστήματα που προμηθεύτηκε η κυβέρνηση της Ν.Δ. Κάθε μέρα, με μικρά, ουσιαστικά βήματα η Ελλάδα οχυρώνεται. Όταν τελικά ολοκληρώσουμε την αμυντική μας θωράκιση, τότε θα πάψουν οι Τούρκοι να μας χρησιμοποιούν ανάλογα με το ποιο προφίλ θέλουν να παρουσιάσουν στους Αμερικανούς, τους Ρώσους, τους Άραβες… Ως τότε, οι κυβερνήσεις μας θα έχουν το δύσκολο διπλωματικό και πολιτικό έργο να συμμετέχουν σε αέναες, ατελέσφορες και εν πολλοίς υπονομευόμενες από τους Τούρκους συζητήσεις. Δεν έχουμε, όμως, πολύ χρόνο ακόμα. Οι «ρηχές» εξομαλύνσεις και οι γραφειοκρατικές διαδικασίες τους μπορεί να μας εγκλωβίσουν σε έναν αιώνιο προθάλαμο συμφωνίας. Ένα προθάλαμο από τον οποίο, αργά ή γρήγορα, όλοι όσοι θέλουν να δέσουν την Τουρκία στο άρμα της Δύσης, θα μας ωθήσουν σε μια επίπονη συμφωνία.
Είναι ουτοπία να πιστεύουμε ότι ο Ερντογάν θα αλλάξει, θα πάψει να μας παρενοχλεί, θα σεβαστεί το διεθνές Δίκαιο και τις Διεθνείς συνθήκες και ότι κυριολεκτικά «θα κάτσει να πιει μαζί μας ρακί δίπλα στην μπλε μαγεία του Αιγαίου». Ο Ερντογάν στην πραγματικότητα θέλει να φέρει πίσω στη ζωή «το μαγκάλι του παρελθόντος» κι όλοι ξέρουμε ποιο είναι αυτό…
Της Πιπίνας Π. Κουμάντου
Δικηγόρου – Πολιτευτή Ν.Δ.
