Ο ΥΠΕΞ Ν. Δένδιας δεν είχε άλλη επιλογή από το να αντιδράσει στα όσα επιθετικά, προσβλητικά, υποτιμητικά για τη χώρα και το πρόσωπό του άκουσε από το Μ. Τσαβούσογλου κατά τη διάρκεια των συνομιλιών την περασμένη Πέμπτη στην Άγκυρα.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ, σύμφωνα με όσα στοιχεία αρχίζουν να βγαίνουν από τις συνομιλίες, κατηγόρησε, ούτε λίγο-ούτε πολύ, την Ελλάδα ότι «σφετερίζεται» τα δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο, γι’ αυτό και η Τουρκία δεν πρόκειται για κανέναν λόγο να κάνει πίσω».
Η ατζέντα που κατέθεσε προς συζήτηση η Άγκυρα ήταν πολύ βαριά και εφ’ όλης της ύλης, γράφοντας στα παλιά της τα παπούτσια τις επανειλημμένες δηλώσεις της ελληνικής κυβέρνησης ότι κουβεντιάζει μόνον ΑΟΖ και Θαλάσσιες Ζώνες.
Αυτό δεν έγινε και ο στόχος της Αθήνας δεν επιτεύχθηκε. Η συζήτηση στην Άγκυρα έγινε εφ’ όλης της ύλης και με βαριά τουρκική ατζέντα, στην οποία έπρεπε να αντιπαρατεθεί η ελληνική πλευρά. Η τουρκική ατζέντα ήταν:
-Ιδιοκτησιακό καθεστώς νήσων του Αιγαίου
-Αποστρατιωτικοποίηση ελληνικών νήσων του Αν. Αιγαίου
-FIR
-Υφαλοκρηπίδα (ΜΟΝΟΝ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΑΟΖ)
-Περιοχή Έρευνας και Διάσωσης(SAR)
-Εύρος ελληνικού εναερίου χώρου 10νμ
-Σχέδια πτήσης
-Δέσμευση της Ελλάδας να υποστηρίξει στην Ε.Ε. τη χορήγηση βίζας στους Τούρκους πολίτες
-Τούρκοι της Θράκης
-Εφαρμογή Μνημονίου Παπούλια- Γιλμάζ
Η διαπραγμάτευση Δένδια – Τσαβούσογλου έληξε άδοξα στην Άγκυρα και αυτό μόνον το γεγονός δημιουργεί πρόσθετα ερωτήματα στο πού αποσκοπούσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, όταν με «άνεση» και «αισιοδοξία δέχθηκε το διμερή Πολιτικό Διάλογο.
Οι δύο ΥΠΕΞ, ως είθισται, συμφώνησαν να κάνουν γενικόλογες ανακοινώσεις στα ΜΜΕ και να μη δεχθούν ερωτήσεις. Την άτυπη συμφωνία έσπασε ο Τσαβούσογλου, επιπλήττοντας δημοσίως την Ελλάδα για το μεταναστευτικό, το μειονοτικό, την αποστρατιωτικοποίηση των νήσων, τον εναέριο χώρο των 10 ν.μ. κ.λπ.
Ήταν βέβαιο, επομένως, ότι ο Έλληνας ΥΠΕΞ θα αντιδρούσε και αυτός δημοσίως, διαφορετικά, σιωπή ή υπεκφυγές θα έδιναν το σύνθημα ότι η Ελλάδα αποδέχεται τις τουρκικές αιτιάσεις.
Η κοινή γνώμη, αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης αντέδρασαν θετικότατα στο «ξέσπασμα» Δένδια μπροστά στον Τσαβούσογλου. Ήταν μια λεκτική ρεβάνς, στα όσα επιθετικά και προσβλητικά έχει πει και κάνει η Τουρκία σε βάρος της Ελλάδας τον τελευταίο χρόνο.
Ωστόσο, μια λεκτική ρεβάνς, έστω και με ενθουσιασμό υποστήριξης της Εθνικής Ομάδας σε αγωνίσματα, δεν αλλάζει το μόνιμο πρόβλημα με την Τουρκία, ούτε συνετίζει τον Ερντογάν, ούτε αλλάζει τους δρομολογημένους τουρκικούς στόχους σε βάρος της κυριαρχίας και των δικαιωμάτων της Ελλάδας.
Ο κ. Δένδιας, στην προκλητική και ψευδέστατη θέση της Τουρκίας ότι η Ελλάδα παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάννης, στρατιωτικοποιώντας τα νησιά Μυτιλήνη, Σάμο, Χίο, Ικαρία, απάντησε επιβεβαιώνοντας ότι η Ελλάδα εξοπλίζει με στρατό τα νησιά. Υποστήριξε, δηλαδή, ότι στρατιωτικοποιεί τα νησιά της Συνθήκης της Λωζάννης λόγω τουρκικής απειλής:
Ο κ. Δένδιας με τη θέση αυτή αποδέχθηκε παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάννης για λόγους άμυνας, γεγονός που είναι σε βάρος της Ελλάδας, δεδομένου ότι η Συνθήκη της Λωζάννης ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΑΠΟΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΝΗΣΩΝ, απαγορεύει μόνον ναυτικές βάσεις και οχυρωματικά έργα στις νήσους (άρθρο 13).
Άρα, η υπουργική αντίδραση- που καταγράφεται ως επίσημη θέση της κυβέρνησης- προσέφερε νομικό και πολιτικό επιχείρημα στην Άγκυρα να εδραιώσει την κατηγορία ότι η Ελλάδα είναι αυτή που παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάννης, ένα ψευδέστατο επιχείρημα που ο Ερντογάν θέλει να κάνει σημαία του διεθνώς σε βάρος της Ελλάδας.
Ο κ. Δένδιας στη συνέχεια είχε τη μοναδική ευκαιρία να εξουδετερώσει την Τουρκία και επισήμως και δημοσίως να αποδείξει ότι η Τουρκία είναι αυτή που παραβιάζει καθημερινώς τη Συνθήκη της Λωζάννης και όχι μόνον. Και δεν το έκανε. Αναφερόμενος και ορθώς στις καθημερινές τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο δεν «υπενθύμισε» στον κ. Τσαβούσογλου ότι το ίδιο άρθρο 13 της Συνθήκης της Λωζάννης ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΡΗΤΩΣ στα τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη ΝΑ ΥΠΕΡΙΠΤΑΝΤΑΙ ΤΩΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΝΗΣΙΩΝ.
Επίσης, ξέχασε για το ίδιο θέμα των παραβιάσεων να αναφερθεί στο άρθρο 3 Σύμβασης Σικάγου, που απαγορεύει στα τουρκικά αεροσκάφη να πετούν στην κυριαρχία άλλης χώρας – συγκεκριμένα Ελλάδας.
Επιπροσθέτως, ο ΥΠΕΞ αναφέρθηκε επί μακρόν στο γεγονός ότι η Ελλάδα είναι πλήρες μέλος της Ε.Ε. και, επομένως, η Τουρκία, όταν αναφέρεται στην Ελλάδα, αναφέρεται στην ίδια την Ε.Ε., σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Δεν αποτόλμησε, όμως, να τελειώσει το συλλογισμό αυτόν και να προσθέσει ότι οι καθημερινές παραβιάσεις της Τουρκίας και, κυρίως, η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας αποτελούν αμφισβήτηση του ίδιου του ευρωπαϊκού εδάφους και, επομένως, αν δε σταματήσει αυτή η πρακτική, η Τουρκία θέτει μονίμως εαυτόν μπροστά σε επιβολή κυρώσεων και έξω από την πόρτα της Ε.Ε.
Τρεις μέρες μετά τη συνάντηση της Άγκυρας ο Έλληνας ΥΠΕΞ επανήλθε με συνέντευξή του στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με πνεύμα συμβιβασμού. Προτείνοντας, μάλιστα, ως οδό διαφυγής από τα άλυτα διμερή προβλήματα, την αποδοχή από την Τουρκία του Δικαίου της Θάλασσας.
Είναι άγνωστο γιατί η ελληνική πλευρά αποσιώπησε πλήρως το θέμα των Συνθηκών στην αντιπαράθεσή της με την Τουρκία- ως γνωστόν, οι Συνθήκες εφαρμόζονται, δεν ερμηνεύονται, ούτε γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης- και αντ’ αυτού «γαντζώθηκε» από το Δίκαιο της Θάλασσας. Το οποίο καλεί τα χώρες με παρακείμενες ακτές να διαπραγματευθούν και να συμφωνήσουν μεταξύ τους.
Κι έτσι ανακυκλώνεται ολόκληρο το ελληνοτουρκικό πρόβλημα, καθώς: Η Ελλάδα ακόμα και σήμερα δεν έχει καταθέσει στον ΟΗΕ τις συντεταγμένες της ΑΟΖ που υποστηρίζει ότι έχει. Δεν έχει αποκρούσει ολοσχερώς και τελεσιδίκως την τουρκική αμφισβήτηση κυριαρχίας επί ελληνικών νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο που δεν κατονομάζονται στις Συνθήκες Λωζάννης και Παρισίων. Δεν έχει ξεκαθαρίσει αν η –ελληνικής εφεύρεσης-«μειωμένη επήρεια των νήσων επί της ΑΟΖ», που έχει ήδη εφαρμόσει στην περίπτωση ης ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αίγυπτο, θα ισχύσει καθ’ όμοιο τρόπο στην πιθανή διαπραγμάτευση για την ΑΟΖ με την Τουρκία, δηλαδή αν τα ελληνικά νησιά θα έχουν κουτσουρεμένη ΑΟΖ.
Της Κύρας Αδάμ
