Πολλά αισιόδοξα μηνύματα για το εργασιακό δυναμικό μάς έρχονται από τις ΗΠΑ, όπου ήδη έχουν ανοίξει, κύρια στον τουριστικό κλάδο, σχεδόν 1,5 εκατομμύριο θέσεις εργασίας, αφού ο εμβολιασμός έχει προχωρήσει σημαντικά στη χώρα αυτή και προφυλάσσει μέχρι στιγμής σχεδόν το 30% του πληθυσμού.
Εκτός από την τουριστική, όμως, βιομηχανία έχει ξεκινήσει κι ο κατασκευαστικός κλάδος, καθώς έχουν προκηρυχθεί κι έχουν ξεκινήσει νέα έργα υποδομών, ενώ με τις νέες συνήθειες που μας επέβαλε ο κορωνοϊός έχουν ξεπροβάλει νέες οικιστικές ανάγκες έξω από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Μπορεί, βέβαια, η ενεργοποίηση του εργασιακού περιβάλλοντος να υποκρύπτει ένα δυνητικό κίνδυνο ενός νέου επιδημικού κύματος, αλλά οι υπεύθυνες υγειονομικές επιτροπές είναι αισιόδοξες. Σχεδόν αποκλείουν μια τέτοια εξέλιξη στηριζόμενες στο γεγονός ότι ο γενικός εμβολιασμός επεκτείνεται γοργά και σύντομα θα καλύπτει ένα ακόμη μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού.
Βέβαια, η επιλογή της εργασίας από το σπίτι θα εξακολουθήσει να υπάρχει. Είναι πολλοί οι εργαζόμενοι που ανυπόμονα αναμένουν να επιστρέψουν στους εργασιακούς τους χώρους, αλλά ίσως να μην απαιτηθεί ποτέ κάτι τέτοιο. Είναι γεγονός ότι δεν έχει υπάρξει μέχρι τώρα μελέτη που να συνδέει την αυξημένη παραγωγικότητα με συνθήκες εργασιακού συνωστισμού. Αντίθετα, υπάρχει το ενδεχόμενο για ορισμένους η διάθεση περισσότερου χρόνου κοντά στην οικογένεια, αλλά και η αποφυγή του κινδύνου έκθεσης στον κορωνοϊό, να θεωρούνται ως επιλέξιμες εργασιακές συνθήκες.
Βέβαια, η απομάκρυνση από το εργασιακό περιβάλλον μπορεί να έχει επηρεάσει αρνητικά την ψυχολογία των εργαζομένων και ίσως τις σωματικές τους αντοχές σε τέτοιο βαθμό ώστε η επιστροφή σε μια κανονικότητα να μην είναι πλέον και μια τόσο εύκολη υπόθεση.
Οι εργαζόμενοι επίσης που ανήκουν στους αντιεμβολιαστές, είτε για το φόβο μιας πιθανής έκθεσης στον κορωνοϊό είτε για να αποφύγουν και τον εμβολιασμό, θα επιλέξουν σίγουρα την εξ αποστάσεως εργασία. Τέλος, η εργασία από το σπίτι μπορεί να μετατρέψει σε απολύτως προσωπικό το χρόνο που σπαταλιέται στις μετακινήσεις προς την εργασία, ενώ δε θα απαιτείται να εγείρονται νωρίς για να μη έχουν καθυστερημένη προσέλευση. Βέβαια, οι νεότερες ηλικίες επιζητούν την επιστροφή τους στους συνήθεις εργασιακούς χώρους, όχι επειδή τους αρέσει να συνωστίζονται στα μέσα μαζικής μεταφοράς, αλλά επειδή θεωρούν σημαντικό στοιχείο της καθημερινότητάς τους την κοινωνική συναναστροφή. Επίσης, δε φοβούνται τον κορωνοϊό, καθώς σπανίως πάσχουν από κάποιο υποκείμενο επιβαρυντικό νόσημα.
Η νέα, λοιπόν, κανονικότητα που θα προκύψει μετά την πανδημία, αναγκαστικά θα διαφέρει από το χθες και κανένας δεν μπορεί να προβλέψει και να περιγράψει επακριβώς το νέο εργασιακό χάρτη. Η Μεσσηνία προβάλλει ως ένας εργασιακός παράδεισος για τους επονομαζόμενους “νομάδες” λόγω της επιτελικής γεωγραφικής της θέσης και το υπέροχο κλίμα της. Παράλληλα, η πλούσια και παραγωγική μεσσηνιακή γη μπορεί να απορροφήσει προς όφελός της την αναστροφή του κλίματος αστυφιλίας που αναμένεται μετά την πανδημία, ενώ ο ιατρικός, ο αρχαιολογικός και αγροτικός τουρισμός μπορεί να προσφέρουν επίζηλες εργασιακές κι επιχειρηματικές εμπειρίες. Απαραίτητες, όμως, προϋποθέσεις είναι η επέκταση των 5G και γιατί όχι η πρώιμη εγκατάσταση των 6G δικτύων που θα υποστηρίξουν την ψηφιακή επανάσταση. Η ανάπτυξη ενός σύγχρονου και επαρκούς συστήματος υγείας θα ισχυροποιήσει τη θέση της Μεσσηνίας σε ένα ασταθές υγειονομικά περιβάλλον και θα θωρακίσει την υγεία των μόνιμων κατοίκων και των επισκεπτών της.
Τέλος, η ταχεία ολοκλήρωση των απαραίτητων υποδομών που υπολείπονται δραματικά στην περιοχή μας, θα κάνουν κάθε γωνία της μεσσηνιακής γης επιχειρηματικά ελκυστική και εύκολα προσβάσιμη από αέρα, στεριά και θάλασσα.
Του Παναγιώτη Χαλβατσιώτη
Επίκουρου καθηγητή Παθολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, προέδρου Δ.Σ. Δημοτικού Γενικού Νοσοκομείου “Η ΕΛΠΙΣ”
