Την εξέταση του ορθού και δίκαιου αιτήματος να επεκταθεί το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών της Μεγαλόπολης, για να συμπεριλάβει και τις επενδύσεις στη Μεσσηνία και την Καλαμάτα, ζητά με επιστολή του ο δήμαρχος Θανάσης Βασιλόπουλος.
Ο κ. Βασιλόπουλος, σε συνέχεια επαφών και συζητήσεων για το θέμα, διεκδικεί μέσα από τη 2η δημόσια διαβούλευση για τα διαμορφωμένα κείμενα Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης την τοποθέτηση της Καλαμάτας και ευρύτερα της Μεσσηνίας στον όλο σχεδιασμό, προτείνοντας μάλιστα και ενδεικτικές δράσεις που μπορούν άμεσα να υλοποιηθούν και να υποστηριχθούν.
Η παρέμβαση του δημάρχου
Αναλυτικά στην επιστολή του προς τη Συντονιστική Επιτροπή του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, ο δήμαρχος Καλαμάτας, Θανάσης Βασιλόπουλος, αναφέρει:
«Η λειτουργία των εξορυκτικών μονάδων λιγνίτη, καθώς και σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή της Μεγαλόπολης, οικονομικά και κοινωνικά, αλλά και περιβαλλοντικά, αφορούσε όχι μόνο στο Νομό Αρκαδίας, αλλά και αυτόν της Μεσσηνίας, περισσότερο δε την πρωτεύουσά της, την Καλαμάτα.
Ως εκ τούτων, το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών της Μεγαλόπολης δεν πρέπει να περιοριστεί αποκλειστικά εντός των συνόρων της Αρκαδίας, αλλά οφείλει να δει με ευρύτητα πνεύματος, ορθολογικά και πραγματικά αναπτυξιακά την υφιστάμενη κατάσταση και βάσει των αντικειμενικών δεδομένων να προβλεφθεί από τον υφιστάμενο σχεδιασμό η ένταξη και χρηματοδότηση προτάσεων επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα και τον όμορο Νομό Μεσσηνίας και την πρωτεύουσά του.
Πλέον η Περιφέρεια Πελοποννήσου αποτελεί άρρηκτη διοικητική οντότητα και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται χωρίς την τοπικιστική λογική του νομού, αλλά με ανοιχτούς ορίζοντες προς όφελος όλων των κατοίκων και κατ’ επέκταση όλης της χώρας.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι είναι παραπάνω από βέβαιο ότι η ένταξη της Μεσσηνίας θα αποβεί προς όφελος όχι μόνον της Αρκαδίας, αλλά και ολόκληρης της Πελοποννήσου, επειδή θα επιτευχθεί γρήγορα και ομαλά η μετάβαση στη μετά λιγνίτη εποχή σε όλους τους νευραλγικούς τομείς της οικονομίας των περιοχών που θα πληγούν από τη λήξη μιας οικονομικής – εργασιακής εποχής και το πέρασμα σε μια άλλη.
Από αρχαιοτάτων ετών και αδιαλείπτως μέχρι σήμερα, η Μεσσηνία με την Αρκαδία συνδέονται και λειτουργούν με τη μορφή των συγκοινωνούντων δοχείων. Σε αυτό βοηθά η γειτνίαση, το διαφορετικό κλίμα, το γεγονός ότι είναι εύκολη η πρόσβαση των Αρκάδων στον Μεσσηνιακό Κόλπο κ.λπ. Γι’ αυτό αναπτύχθηκαν στους αιώνες κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις που, ακόμη και σήμερα, επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τους δύο νομούς. Ως εκ τούτων, η ένταξη και της Μεσσηνίας – Καλαμάτας στο Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης θα είναι βασικό στοιχείο επιτυχίας του, αφού θα αποδώσει πολλά περισσότερα από τα αναμενόμενα και θα σφραγίσει το πνεύμα και την ουσία του. Παραθέτοντας επιπλέον στοιχεία που τεκμηριώνουν την πρότασή μου, αναφέρω τα εξής:
Μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας εργάζεται στη Μεγαλόπολη, όπου καθημερινά μετακινείται είτε με λεωφορεία είτε με ιδιωτικά οχήματα από την Καλαμάτα και τη Μεσσηνία προς την εν λόγω περιοχή.
Στην περιοχή της Μεγαλόπολης σήμερα, άμεσα ή έμμεσα, δραστηριοποιείται επαγγελματικά μεγάλος αριθμός ανθρώπων από τη Μεσσηνία και περισσότερο από την Καλαμάτα. Παράλληλα, μεγάλος αριθμός Αρκάδων δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στην Μεσσηνία, ιδιαίτερα μετά την αναβάθμιση του οδικού δικτύου (Ε.Ο. Τρίπολης – Καλαμάτας) που δίνει τη δυνατότητα μετάβασης στον τόπο εργασίας σε χρονικό διάστημα 30΄περίπου.
Η Μεσσηνία διαθέτει τις απαραίτητες υποδομές, δηλαδή λιμάνι και αεροδρόμιο, τα οποία συνδυαζόμενα με το σύγχρονο οδικό δίκτυο καθιστούν ευκολότερη τη μεταφορά των προϊόντων εξαγωγής ή και εισαγωγής. Το γεγονός αυτό καθιστά το νομό (και ιδιαίτερα την Καλαμάτα) πολύ ελκυστικό για ορισμένου τύπου ιδιωτικές επενδύσεις, που με το κατάλληλο πλαίσιο θα ιδρύονταν πολύ πιο εύκολα απ’ ότι στην περιοχή της Μεγαλόπολης-Αρκαδίας. Οφείλουμε να δούμε τη λειτουργία των επιχειρήσεων σε βάθος χρόνου, ώστε να μην αποβούν θνησιγενείς εξαιτίας των αντικειμενικών συνθηκών που υπάρχουν και δεν μπορούν να αλλάξουν λόγω γεωγραφικών και λοιπόν δεδομένων.
Ένας εκ των βασικών λόγων, που εκτιμώ ότι θα συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στην επιτυχία του προγράμματος, δεν είναι άλλος από την ταχύτητα υλοποίησης των ιδιωτικών επενδύσεων στη Μεσσηνία, δεδομένου ότι κάθε μια εξ αυτών δε θα εξαρτάται από τη διευθέτηση χρήσεων γης και ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων.
Λόγω των καιρικών συνθηκών που επικρατούν κατά τους χειμερινούς μήνες, οι σταθερές υποδομές, ιδιαίτερα του βιομηχανικού τομέα, απαιτούν ακριβότερες κατασκευές, αλλά και την ύπαρξη ασφαλούς και εύκολης προσβασιμότητας και λοιπών βοηθητικών υποδομών (δρόμοι, ύδρευση, ενέργεια, διάθεση αποβλήτων κ.λπ.).
Ενδεικτικά σας προτείνω δράσεις οι οποίες δύναται να υλοποιηθούν στην Καλαμάτα, να υποστηριχθούν από το Δήμο και να διαχυθούν στην περιοχή της Μεγαλόπολης, όπως επενδύσεις που αφορούν στην ίδρυση θερμοκοιτίδων επιχειρήσεων, στη δημιουργία και ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων τεχνοβλαστών υψηλής έντασης γνώσης κ.ά. Να σημειωθεί ότι η Καλαμάτα διαθέτει τις κατάλληλες ψηφιακές υποδομές (σε εξέλιξη ανάπτυξη δικτύου 5G, δίκτυο οπτικών ινών κ.λπ.) που επιτρέπουν την ίδρυση και λειτουργία καινοτόμων επιχειρήσεων.
Ακόμα, δράσεις που σχετίζονται με άλλες δραστηριότητες στους τομείς της εκπαίδευσης και της κοινωνικής ένταξης, συμπεριλαμβανομένων, όπου αιτιολογείται δεόντως, των επενδύσεων σε υποδομές για τους σκοπούς των κέντρων κατάρτισης, των εγκαταστάσεων φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων κ.ά. Άλλωστε σε αυτή την κατεύθυνση ως Δήμος έχουμε προχωρήσει ήδη σχετικές διαδικασίες.
Φυσικά, τομείς που περιλαμβάνουν επενδύσεις στην έξυπνη και βιώσιμη τοπική κινητικότητα, συμπεριλαμβανομένης της απαλλαγής του τομέα των τοπικών μεταφορών και των υποδομών του από τις εκπομπές αερίων με άνθρακα, όπως υποδομές φόρτισης και ανεφοδιασμού καθαρών καυσίμων, ηλεκτρικά οχήματα και οχήματα καθαρών καυσίμων – μέσα μικροκινητικότητας (π.χ. ηλεκτρικά ποδήλατα, πατίνια, κοκ) και ανάπτυξη δικτύων πεζοδρόμων και δικτύων ποδηλατοδρόμων αποτελούν μέρος του σχεδιασμού μας και δύναται να υλοποιηθούν στο Δήμο Καλαμάτας.
Εξετάζοντας υπό αναπτυξιακό – οικονομικό – κοινωνικό πνεύμα τα δεδομένα που ισχύουν σήμερα, θεωρώ ότι είναι απολύτως ορθό και δίκαιο το αίτημά μου να εξετάσετε την επέκταση του Σχεδίου ώστε να συμπεριλάβει και τις επενδύσεις στη Μεσσηνία και στην Καλαμάτα.
Άλλωστε, όλοι επιθυμούμε να επιτύχει το Σχέδιο προς όφελος της Εθνικής Οικονομίας και των συμπολιτών μας».
Να σημειώσουμε ότι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, την ενεργοποίηση του τρίτου πυλώνα του Μηχανισμού Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για τις λιγνιτικές περιοχές της Ελλάδας που συνίσταται σε χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (με τους άλλους δυο πυλώνες να αφορούν επιχορηγήσεις από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και μόχλευση κεφαλαίων από το «Ταμείο Γιούνκερ» ή InvestEU) σηματοδοτεί η χθεσινή συμφωνία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, και του προέδρου της ΕΤΕπ, Werner Hoyer.
Μέσω της συμφωνίας αυτής προβλέπεται χρηματοδότηση ύψους 325 εκατ. ευρώ για στοχευμένες επενδύσεις στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη, σε μια ευρεία γκάμα τομέων που καλύπτουν υποδομές για ενέργεια και μεταφορές, πράσινη κινητικότητα, έξυπνη διαχείριση αποβλήτων, καθαρή ενέργεια και μέτρα ενεργειακής απόδοσης (συμπεριλαμβανομένων ανακαινίσεων και μετατροπών κτιρίων), αποκατάσταση γαιών και απορρύπανση, υποστήριξη για τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία, δράσεις αναβάθμισης και επανειδίκευσης (upskilling-reskilling) και εκπαίδευσης, και κοινωνικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής στέγασης.
Ένα δε ποσοστό του κόστους των έργων εκείνων που θα δανειοδοτηθούν από την ΕΤΕπ θα επιχορηγείται απευθείας από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., ενισχύοντας περαιτέρω την ήδη εξασφαλισμένη για το Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης δημόσια χρηματοδότηση ύψους 1,6 δισ. ευρώ.
