Επιστρέφοντας στο Κτήμα Φοίφα πάντα η ίδια αίσθηση αγαλλίασης… Δυο βήματα από την τσιμεντούπολη και ξαφνικά σαν να μπαίνεις στον παράδεισο, με την πανδαισία των χρωμάτων, τη φυσική αρμονία, τα μεθυστικά αρώματα, τις μέλισσες, τα έντομα και τα πουλιά, αυτή τη φορά και τα παιδιά σχολικής εκδρομής να κάνουν ακόμα πιο ζωντανό το σκηνικό…
Σε αυτό το μικρό παράδεισο η Μυρτώ Φοίφα έχει πάντα ενδιαφέροντα πράγματα να κάνει και να προσφέρει, αλλά αυτή τη φορά η εξωστρέφεια «χτυπάει κόκκινο», καθώς το Σαββατοκύριακο 10 και 11 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί το 1ο Re-Think «Γαία» Festival, με επίκεντρο την ανταλλαγή σπόρων, που θα γίνει κατά τη δεύτερη μέρα. Η προετοιμασία για τη συσκευασία και ταξινόμηση των σπόρων έχει ξεκινήσει με δύο συναντήσεις, ενώ θα ακολουθήσει μια ακόμη που προγραμματίζεται στις 23 Ιουνίου, με τη συμμετοχή και μικρών μαθητών.
Ο κορωνοϊός είχε διακόψει τις δράσεις στο Κτήμα Φοίφα, όμως σιγά σιγά η κανονικότητα επιστρέφει, με τις επισκέψεις κυρίως παιδιών στο πλαίσιο σχολικών εκδρομών και τα μικρά πάρτι να δίνουν ζωή στο χώρο -στο ίδιο πάντα πλαίσιο της επαφής και «γνωριμίας» με τη φύση και με τελικό μήνυμα την «ενσωμάτωση» και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος (οι μαθητές που βρήκα στο Κτήμα κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου εκεί για τις ανάγκες του συγκεκριμένου ρεπορτάζ, έφυγαν με δώρο ένα μικρό «γλαστράκι», απ’ όπου θα βλαστήσουν ηλίανθοι -ήταν το ανακυκλώσιμο χάρτινο ποτήρι όπου είχαν πιει νωρίτερα τη σπιτική λεμονάδα ή βυσσινάδα τους).
Η πανδημία έδωσε το έναυσμα για μια επανεκκίνηση. Η Μυρτώ Φοίφα λέει, εξηγώντας παράλληλα το πώς ξεκίνησε η ιδέα για την ανταλλαγή σπόρων: «Καθαρίσαμε πράγματα, και ίσως να θέσαμε καλύτερα τις προτεραιότητές μας για το τι θέλουμε να δημιουργούμε γύρω μας για να έχουμε επιτυχία σε αυτά που κάνουμε και αφθονία. Η ψυχική, ηθική, συναισθηματική και υλική αφθονία είναι ζητούμενο. Ένας κήπος για να είναι υγιής πρέπει να έχει αφθονία πραγμάτων, σπόρων και καρπών…
Όταν ξεκαθαρίζουμε, διαλέγουμε τι θέλουμε να αφήσουμε πίσω και ξεκινάμε από νέα φάση. Για παράδειγμα, η σοβαρή ατυχία που είχαμε το χειμώνα με τη φωτιά στη σποροτράπεζα -ευτυχώς δεν κάηκε μεγάλος αριθμός σπόρων, αλλά περισσότερο ήταν υλική φθορά- έδωσε το έναυσμα να αποφασίσουμε, επιτέλους, την ανταλλαγή που είχαμε πολύ καιρό να κάνουμε. Να δοθεί σπόρος σε κόσμο, αλλά να δοθεί κυρίως σε ανθρώπους που θέλουν να παράγουν και να προσφέρουν πίσω για να στηρίξουν τη σποροτράπεζα. Έχει μεγάλη σημασία να καταλαβαίνουμε την έννοια της ανταλλαγής. Ειδικά όσον αφορά στους παραδοσιακούς σπόρους, πρόκειται για μια παλιά πρακτική. Με αυτόν τον τρόπο διασώζουμε ποικιλίες, αλλά και παραδόσεις και μηνύματα, είναι ένας ολόκληρος πολιτισμός.
Η ανάγκη να βρούμε νέους ανθρώπους που θα μας βοηθήσουν στην ανάπτυξη πολλαπλασιαστικού παραδοσιακού γενετικού υλικού μάς ώθησε στο να τολμήσουμε για πρώτη φορά να ξεκινήσουμε στο κτήμα μας το Re-Think Gaia Festival. Ένα φεστιβάλ που εστιάζεται στο σπόρο και στα πολιτιστικά του παράγωγα, καλεί τον κόσμο να ξανασκεφτεί τον εαυτό του, το σώμα του, την τροφή του, το φυσικό του περιβάλλον και εν τέλει τη γη, της οποίας είναι μέρος και στην οποία εντάσσεται.
Με αφορμή την ανταλλαγή σπόρων θα γίνουν διάφορα εργαστήρια και δρώμενα, όπως εργαστήρια φυτικών καλλυντικών που μας μαθαίνουν πώς να διαχειριζόμαστε την υγεία μας μέσα από το φαρμακείο της φύσης, εργαστήριο επανάχρησης, όπου υαλουργός-καλλιτέχνης θα μας δείξει τι μπορούμε να κάνουμε με τα μπουκάλια που πετάμε, εργαστήριο διατροφής, όπου με άξονα τη χορτοφαγία μπορούμε να βρούμε άπειρους συνδυασμούς φαγητών που είναι πλήρεις σε θρεπτικά στοιχεία με προϊόντα αποκλειστικά από ό,τι μπορεί να παράξει ένας κήπος, χωρίς καθόλου ζωικά παράγωγα, εργαστήριο σώματος, το σώμα στη φύση με γιόγκα για μικρούς και μεγάλους, με κινητικό διαλογισμό και, φυσικά, πολλά εργαστήρια για παιδιά, πάνω στη δημιουργία φυσικών μοτίβων (μάνταλα) από υλικά της φύσης, παρουσιάσεις παραμυθιών που διαδραματίζονται στο χώρο. Κι όλο αυτό αναπτύσσεται συνεχώς, δεν έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, είμαστε ανοικτοί αν υπάρχουν καλλιτέχνες, χειροτέχνες, κάποιος που κατέχει κάποια τεχνική που θέλει να τη μοιραστεί μαζί μας στο πλαίσιο του Φεστιβάλ ή εθελοντές που μπορούν να βοηθήσουν με οποιονδήποτε τρόπο.
Επίσης, στο Φεστιβάλ Re-Think καλούμε εκπαιδευτικούς εάν έκαναν κάποια περιβαλλοντικά ή ανάλογα καλλιτεχνικά πρότζεκτ να έρθουν σε επαφή μαζί μας να τα εκθέσουν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ.
Εδώ θα παρουσιαστούν ακόμη ομάδες που έχουν ξεκινήσει να δραστηριοποιούνται στην Καλαμάτα και όχι μόνο σε διάφορα ζητήματα, όπως στην προστασία του περιβάλλοντος, στη διαχείριση απορριμμάτων κ.α.
Μέσα από την ανταλλαγή σπόρων το Φεστιβάλ προσπαθεί να ενώσει όλο αυτό τον κόσμο που ενδιαφέρεται με μια πιο εναρμονισμένη με το φυσικό περιβάλλον καθημερινότητα, με την τέχνη του, με το προϊόν του, με τη λογική του, τον ακτιβισμό, την καλλιέργειά του, με ευρύτερα τον τρόπο ζωής του.
Έχει σημασία να ενωθούμε και να ανταλλάξουμε και γνώσεις και εμπειρίες, ώστε να ζούμε μαζί με πιο ολιστική ενσωμάτωση στο φυσικό μας περιβάλλον, χωρίς εγωισμούς και με στόχο το μοίρασμα, σαν κοινωνία και σαν σύνολο».
Η Μυρτώ αναφέρεται και στους ιδιαίτερους συμβολισμούς του Κτήματος: «Είναι πολλά τα μηνύματα που βγαίνουν από αυτή τη δράση και έχει σημασία και ο χώρος που δεν είναι μακριά μέσα στη φύση, είναι μέσα στην Καλαμάτα, σε ένα προαστιακό περιβάλλον, το οποίο έχει έντονες δυσκολίες, έχει όμως και μια μνήμη. Είναι στη δυτική πλευρά της Καλαμάτας, όπου ήταν οι πρώην δυτικοί κήποι -και ακόμα σε μεγάλο βαθμό παραμένει παραγωγός καλλιεργητική περιοχή μιας πόλης στην οποία δίνει τροφή και η οποία αλλάζει, το προς τα πού είναι ένα τεράστιο ερωτηματικό… Στο χώρο αυτό που έχει μια ιστορία, όπως είναι η ιστορία του αγροτικού σταθμού που προϋπήρχε και τα τελευταία χρόνια τον έχουμε κάνει εκπαιδευτικό χώρο για όλες τις ηλικίες. Εδώ θα έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε και να προβληματιστούμε πάνω στην περμακουλτούρα, στη φυσική καλλιέργεια, στην κομποστοποίηση, σε όλα αυτά που δημιουργούν ένα πιο ειρηνικό και αρμονικό τρόπο ζωής με τη φύση.
Και σε αυτή την εναλλακτική κουλτούρα που έχει αρχίσει να αναπτύσσεται και στη χώρα μας είναι σημαντικό να αφήνουμε έξω το “εγώ” και να προσπαθούμε να βρούμε κοινές συνθήκες με τους άλλους. Δεν έχει νόημα αν παράγεις παραδοσιακές ποικιλίες και τις κρατάς για τον εαυτό σου, λέγοντας ότι οι δικές μου είναι καλύτερες…».
Κομποστοποίηση και εκπροσώπηση από το «Πελίτι»
Στο Φεστιβάλ Re-Think «Γαία» του διημέρου 10-11 Ιουλίου θα υπάρξει εκπροσώπηση από τον πρωτοπόρο δραμινό φορέα Πελίτι (αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που φροντίζει να συλλέξει να συντηρήσει και να διαδώσει παραδοσιακούς σπόρους, να προωθήσει την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών χωρίς τη μεσολάβηση του χρήματος και να ενισχύσει τη συγκρότηση εναλλακτικών κοινοτήτων). Συγκεκριμένα, το Πελίτι θα εκπροσωπήσει η κα Βάσω Κανελλοπούλου, η οποία θα μιλήσει με εγκυρότητα για το νέο νομοθετικό πλαίσιο στην αναπαραγωγή σπόρων, καθώς τα τελευταία χρόνια υπάρχει τάση να τεθεί σε πιο αυστηρό πλαίσιο.
Η κομποστοποίηση είναι από τις εμβληματικές και άμεσα ανταποδοτικές δράσεις του Κτήματος Φοίφα και, φυσικά, θα έχει την… τιμητική της και στο Φεστιβάλ.
Η Μυρτώ Φοίφα λέει για το πρόγραμμα: «Στη συνάντηση του Ιουλίου, μεταξύ άλλων, θα έχει την ευκαιρία ο κόσμος να κάνει αιτήσεις για επέκταση του δικτύου κομποστοποίησης. Το πρόγραμμα έχει πάει αρκετά καλά. Έχουμε καταφέρει να συνδέσουμε καλύτερα κομποστοποιητές με κατοίκους και φορείς. Έχουμε 40 ξύλινους κάδους και μέχρι τέλος του χρόνου-αρχές ‘22 θα γίνουν 55. Σε αυτό έχει βοηθήσει πολύ η συνεργασία με το Δήμο Καλαμάτας και η εξελισσόμενη βοήθεια και συνεργασία που έχουμε με το Πράσινο Ταμείο για να τους συντηρούμε. Πολλοί κομποστοποιητές, περίπου οι μισοί, έχουν μπει σε σχολεία. Περνάμε και τους βλέπουμε και υπάρχει καλή χρήση, παρά τα προβλήματα με τον κορωνοϊό. Επίσης έχουμε αντικαταστήσει και επανατοποθετήσει κάδους σε γειτονιές. Είναι σημαντικό να έχουμε μια επικοινωνία με τους ανθρώπους που τους χρησιμοποιούν, να υπάρχει επαφή με την ομάδα, για να υπάρχει μια ανατροφοδότηση. Γενικά για να τρέξει καλά το δίκτυο χρειάζεται συνεχόμενη επιμέλεια και υποστήριξη. Χρειάζεται και ο κόσμος να μπορεί να αναλάβει διαχείριση, π.χ. να ξέρει ότι βάζουμε χώμα ή να επικοινωνούν μαζί μας όταν υπάρχει κάποιο θέμα.
Στα σχολεία συχνά η κομποστοποίηση συνδυάζεται με τους σχολικούς κήπους. Είμαστε ανοικτοί από τη νέα χρονιά να βάλουμε τις βάσεις για να δημιουργήσουμε κι άλλους σχολικούς κήπους και να επεκτείνουμε και το δίκτυο κομποστοποίησης».
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
