Στη βαθιά Μάνη. Μια μέρα που έμοιαζε η πιο ζεστή του καλοκαιριού. Καπνίζοντας Καρέλια μαζί με ντόπιους που ξαποσταίνουν κάτω από αιωνόβιες ελιές, ο Πάτρικ Λι Φέρμορ μπήκε σε μια γοητευτική αφήγηση και debate για τις καλύτερες ελιές στον κόσμο και τη συγκομιδή τους.
Αυτή η ιστορία, γραμμένη με τον αιμάτινο τρόπο του Πάτρικ Λι Φέρμορ, που σε κάνει να μυρίζεις το χώμα και να νιώθεις την τραχύτητα του κορμού, ή να βλέπεις την ασημί ανταύγεια στα φύλλα της ελιάς, αποκαλύφθηκε μόλις και δημοσιεύεται στο London Review Of Books. Oι αισθήσεις συνεγείρονται και συμμετέχουν ήδη από τις πρώτες λέξεις, από τον τίτλο. «Swish! Swish! Swish!»
Σγούις. Ο ήχος που κάνει η ράβδος που διαπερνά τα κλαδιά και τα φύλλα των ελιών για να ρίξει τον καρπό στη γη. Σαν ξίφος. Αυτός είναι ο τίτλος της ιστορίας που είχε γράψει για να συμπεριλάβει στο βιβλίο του Μάνη το 1958, αλλά τελικά δεν το έβαλε στην έκδοση για άγνωστους λόγους. Έτσι, 63 χρόνια μετά, αυτό το θαυμάσιο αφήγημα μιας πραγματική φέτας της ζωής και της ιστορίας της αγροτικής Μάνης αναδύεται στο London Review of Books. Και συγκινεί.
3.414 λέξεις, σημειώνει η έκδοση στην κορυφή του κειμένου. Ξεκινά η αφήγηση από την ασημένια θέα στα ροζώδη, μισοκούφια κορμιά των ελιών και δύο χωρικούς που τον καλούν να καπνίσει μαζί τους, καθώς κάθονται με τα πόδια σταυρωμένα στο χώμα. Ο ένας μελισσοκόμος, λίγο πριν πάει στα μελίσσια του, «αυτές τις σειρές από ξεβαμμένα μπλε κουτιά που βλέπεις στις κορυφογραμμές τους καλοκαιρινούς μήνες».
Η αμεσότητα του Φέρμορ, ο τρόπος που σε μεταφέρει στο χώρο είναι αναπόδραστος: τους πλησιάζει, κάθεται να καπνίσει μαζί τους, τραβά ένα τσιγάρο από το πακέτο του, Παπαστράτος. «Βάλτο μέσα. Άναψε ένα από αυτά της Καλαμάτας» του λέει ο ένας χωρικός και του δίνει ένα Καρέλια. Τoυ το ανάβει με ένα τσακμάκι και αμέσως ο συγγραφέας τυλίγεται σε ένα αρωματικό σύννεφο. Είναι δεκαετία του ’50 και οι χωρικοί μιλούν για τη γη, για τις καλύτερες ελιές στον κόσμο κατά δήλωσή τους και κάθε κίνησή τους ενώνεται με μαρτυρίες τους από την ίδια την Ιστορία.
Ένας χωρικός βγάζει να πιει νερό, «δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από τη δίψα», και περιγράφει εκείνη την ημέρα που πολεμούσε τους Τούρκους στον ποταμό Σαγγάριο, τότε που κατέλαβαν το βουνό Catal Dag. Παντού σκόνη και καπνός, νεκροί άνδρες, νεκρά άλογα, τραυματίες. Ένας καυτός Αύγουστος και «πω, πω, πω, δίψα». Ώσπου ένας στρατιώτης εντοπίζει μια πηγή, κάθονται και πίνουν και ένας από τους Έλληνες διαπιστώνει ότι δίπλα του κάθεται ένας Τούρκος. «Παναγιά μου». Ένας Ρωμιός και ένα Τούρκος πλάι πλάι ενώ η μάχη ακόμα μαινόταν.
Μέσα στις 3.414 λέξεις δε γράφει ο Φέρμορ μόνο για την καυτή μέρα του Αυγούστου και τις συνθήκες συγκομιδής της ελιάς, αλλά ουσιαστικά γράφει για την ιστορία του τόπου. Και πυροδοτεί ένα ιντριγκαδόρικο παιχνίδι για το ποια γη, ποιος τόπος βγάζει τις καλύτερες ελιές, με τους συνομιλητές του να επιμένουν για τη Μάνη, τη βαθιά Μάνη και τη γη πάνω στην οποία κάθονται και καπνίζουν. Και όπως γράφει ο Πάτρικ Λι Φέρμορ, αυτοί οι δύο θαυμαστοί άνδρες τού δίνουν κάποια εικόνα για το πώς πρέπει να ήταν ο Κολοκοτρώνης. Ίσως και ο Νέστορας.
Πηγή: iefimerida.gr
