Τα όσα συνέβησαν πριν λίγες ημέρες στη Μικρή Μαντίνεια, όταν ένας 52χρονος άνδρας, γνωστός στην περιοχή αλλά και στις Αρχές, σκότωσε την 86χρονη μητέρα του, ενώ στη συνέχεια προσπάθησε να βάλει τέλος στη ζωή του, απασχόλησαν όχι μόνο την τοπική κοινωνία, αλλά το θέμα πήρε και πανελλήνια έκταση. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ξεκίνησε μια μεγάλη συζήτηση για τους ψυχιατρικά ασθενείς και ποια θα πρέπει να είναι η μοίρα τους, με αφορμή το φονικό.
Το γεγονός ότι ο ίδιος άνδρας είχε προβεί σε μια περίπτωση πνιγμού στο λιμάνι της Καλαμάτας και ένα βιασμό συγγενικού του προσώπου, έφερε στο μυαλό όλων μας τη σκέψη, ότι αν η Αστυνομία έκανε “σωστά” το έργο της, θα τον είχαν συλλάβει και δεν θα είχε διαπράξει το φόνο.
“Καλά, δεν έπρεπε να είναι μέσα ο τρελός;”, είναι το σύνηθες ερώτημα που ρωτάμε μετά τη διάπραξη ενός τέτοιου εγκλήματος, με τους ειδικούς να απαντούν, όμως, πως δε σημαίνει πως όλοι όσοι αντιμετωπίζουν ψυχιατρικά προβλήματα, θα πρέπει να βρίσκονται έγκλειστοι.
Επομένως, δεν είναι και τόσο απλά τα πράγματα. Κατ΄ αρχάς, δεν μπήκαμε ποτέ στα…παπούτσια του θύτη. Δε σκεφτήκαμε ότι αυτό το γεγονός τον…υποχρέωνε κάθε ημέρα να βλέπει την άρνηση της κανονικής ζωής, όντας διαταραγμένος ψυχικά.
Ο Ντοστογιέφσκι, ένας από τους ανατόμους της ψυχής, υποστηρίζει ότι για να κατανοήσει κάποιος πως ο άνθρωπος εκτείνεται πέρα από τις κοινωνικές δομές, οφείλει να κοιτάξει βαθιά μέσα στην ψυχή, φτάνοντας σε όρια που συνορεύουν με την τρέλα.
Αυτά ως μια μικρή εισαγωγή για το θέμα. Για να πάρουμε περισσότερες και πειστικότερες απαντήσεις, προκειμένου να κατανείμουμε και “ευθύνες”, απευθυνθήκαμε σε έναν πρώην ανώτατο αξιωματικό της Ελληνικής Αστυνομίας, ο οποίος στη μεγάλη θητεία του στο Σώμα έχει βιώσει το…σωστό και το λάθος.
Κατά τη διάρκεια της κουβέντας προστέθηκε και ένας εν ενεργεία αστυνομικός, αλλά γι’ αυτόν θα μιλήσουμε αργότερα. Ο ανώτατος αξιωματικός μας ξεκαθάρισε από την αρχή ότι ο νομικός και ιατρικός μας πολιτισμός δεν είναι υπέρ της ιδρυματοποίησης των ψυχικά πασχόντων. “Δεν μπορούμε να μιλάμε για δημιουργία αποθήκης ψυχών, κλείνοντας ισόβια στα ψυχιατρεία τους πάσχοντες, ούτε μπορούμε να πάρουμε μια απόχη και να μαζέψουμε όλους τους αντικοινωνικούς και κατά τη γνώμη μας τρελούς”, σχολίασε.
Μας εξήγησε όσο πιο απλά μπορούσε ότι το νομικό μας πλαίσιο είναι υπέρ του κατηγορούμενου, ενώ ο ψυχικά πάσχων δεν θεωρείται δολοφόνος, αλλά ασθενής. Μάλιστα, κατά διάρκεια της θητείας του στη Μεσσηνία είχε αντιμετωπίσει ένα περιστατικό βίαιης και επικίνδυνης συμπεριφοράς του θύτη.
“Μόλις πήγαμε στο σπίτι του ξεκινήσαμε τις διαπραγματεύσεις, ενώ είχαμε φροντίσει να κλείσουμε το δρόμο για κάθε ενδεχόμενο. Αποτέλεσμα; Να μας βρίζουν και οι οδηγοί που δεν μπορούσαν να περάσουν, αλλά και ο θύτης για τους δικούς του λόγους.
Τελικά, τον συλλάβαμε και με εντολή εισαγγελέα στάλθηκε προς ψυχιατρική εξέταση. Από κει και μετά αποφασίζουν οι γιατροί, για το τι μέλλει γενέσθαι. Περιττό, να σημειώσω ότι κανονικά στο συμβάν έπρεπε να υπήρχε μαζί μας και κάποιος ειδικός γιατρός, αλλά αυτό το προσπερνάμε. Η αλήθεια είναι ότι τέτοιες καταστάσεις είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για την Αστυνομία”.
Κάνοντας ένα διάλειμμα, μας αφηγήθηκε ένα άλλο γεγονός που είχε συμβεί στο Σουληνάρι. Εκεί ένα συνεργείο του Δήμου εκτελούσε εργασίες έξω από το σπίτι ενός ανθρώπου.
Ο περί ου ο λόγος βγήκε έξω με ένα περίστροφο και το έβαλε στον κρόταφο ενός εκ των εργατών. Ο συνάδελφός του τρομοκρατημένος χάνει από τα χέρια ένα ηλεκτρικό πριόνι , το οποίο κόβει το δάχτυλο του δράστη. Και αντί να συμβεί το φυσιολογικό και να πατήσει τη σκανδάλη, κλείνετε στο σπίτι του.
“Όταν φτάσαμε εμείς, είχαμε δύο λύσεις. Είτε να μπούμε με τη βία στο σπίτι με ό,τι αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει, μια και ο δράστης ήταν οπλισμένος, είτε να μπούμε στο δρόμο της διαπραγμάτευσης. Προτίμησα τη δεύτερη. Προσπαθούσα επί 6,5 ώρες να τον πείσω να παραδοθεί. Στο τέλος, του είπα: Άντε γ@@@@ου τελείωνε γιατί θέλω να πιω καφέ. Στο άκουσμα συμφώνησε και ο ίδιος, εντελώς απρόσμενα, κι έτσι λύσαμε την…πολιορκία. Θέλω να πω ότι τα πράγματα δεν είναι ποτέ, όπως φαίνονται”.
“Και σίγουρα”, συμπλήρωσε, “δε φταίει η Αστυνομία σε τέτοιες καταστάσεις”. Τα λεγόμενα του ομιλητή μας, συμπλήρωσε με τον ίδιο τρόπο και ο εν ενεργεία αστυνομικός που σας λέγαμε στην αρχή. Κι αυτός μας τόνισε ότι η Αστυνομία κάνει τη δουλειά της, αλλά από κει και πέρα άλλοι αποφασίζουν…
Θα πρέπει, όμως, να παρακολουθούνται και να λαμβάνουν σταθερά τη φαρμακευτική τους αγωγή. Σε διαφορετική περίπτωση, η ισορροπία στο μυαλό τους ακροβατεί σε μια λεπτή γραμμή και ανά πάσα στιγμή μπορούν να καταστούν επικίνδυνοι (σ.σ. όχι όλοι). Όπως έχει καταγραφεί και σε αποφάσεις των Δικαστηρίων, η ευθύνη αυτή ανήκει στις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας.
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
