Με αφορμή τη συμπλήρωση 35 ετών από τον καταστροφικό σεισμό που έπληξε την Καλαμάτα το Σεπτέμβριο του 1986, ο Δήμος Καλαμάτας ανέλαβε πρωτοβουλία ενημέρωσης για τα γεγονότα εκείνης της χρονιάς στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα και τις γύρω περιοχές.
Η έναρξη της ενημερωτικής εβδομάδας, τη Δευτέρα 13 Σεπτεμβρίου, είχε ως επίτιμο προσκεκλημένο και ομιλητή τον καθηγητή Δυναμικής Τεκτονικής & Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, πρόεδρο του Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ και πρόεδρο του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, δόκτορα Ευθύμιο Λέκκα. Μεταξύ άλλων ειδικών είχε βρεθεί στη μετασεισμική Καλαμάτα προσπαθώντας να δώσει εξηγήσεις για το τι ήταν αυτό που άλλαξε ριζικά την εικόνα της πόλης.
Μεταξύ των παρευρισκομένων στην εκδήλωση, απευθύνοντας σύντομο χαιρετισμό, ήταν αυτοδιοικητικοί της Μεσσηνίας που έζησαν την προσπάθεια ανάκτησης της ερειπωμένης από το σεισμό Καλαμάτας. Αυτοί ήταν οι πρώην δήμαρχοι Σταύρος Μπένος και Παναγής Κουμάντος, ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου Παναγιώτης Νίκας και ο δήμαρχος Καλαμάτας, Θανάσης Βασιλόπουλος. Ακόμα, παρέστησαν ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, οι βουλευτές Μεσσηνίας Μίλτος Χρυσομάλλης και Περικλής Μαντάς, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Δημήτρης Πολίτης, αντιδήμαρχοι, επικεφαλής παρατάξεων και μέλη του Δ.Σ., αιρετοί της αυτοδιοίκησης, εκπρόσωποι Στρατιωτικών Αρχών και Σωμάτων Ασφαλείας, καθώς και εκπρόσωποι τοπικών φορέων και εθελοντών.
Θανάσης Βασιλόπουλος: Η Καλαμάτα δοκιμάστηκε και συνεχίζει με τόλμη την πορεία της
Κατά το χαιρετισμό του στο άνοιγμα της εκδήλωσης, ο δήμαρχος Καλαμάτας, Θανάσης Βασιλόπουλος, μίλησε για τη δοκιμαζόμενη Καλαμάτα του ’86, τονίζοντας το μεγάλο άλμα που έχει σημειώσει 35 χρόνια αργότερα ως προς τη θωράκισή της.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «Οι σεισμοί της Καλαμάτας το 1986 έφεραν στην επιφάνεια κενά της Πολιτείας ως προς την αντιμετώπιση τέτοιου είδους φαινομένων. Άλλαξαν όχι μόνο τον τρόπο σκέψης, αλλά και το σχεδιασμό αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών. Διαμόρφωσαν ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για την κατασκευή στην πατρίδα μας ασφαλέστερων κτηρίων και υποδομών.
Ως Δήμος επαγρυπνούμε. Διατηρούμε ζωντανή τη συλλογική μνήμη. Με ενημερώσεις, με ασκήσεις, με δράσεις και ενέργειες που στοχεύουν στην πρόληψη και τη σωστή προετοιμασία. Η Καλαμάτα δοκιμάστηκε. Νίκησε και συνεχίζει σήμερα με τόλμη την πορεία της, έτοιμη για τις προκλήσεις του μέλλοντος».
Σταύρος Μπένος: Ομόνοια και συνέργειες
Από την πλευρά του, ο πρώην δήμαρχος Σταύρος Μπένος, που έζησε τους φονικούς σεισμούς από πρώτο χέρι, σχολίασε ότι η 13η Σεπτεμβρίου 1986 είναι ημέρα οδύνης αλλά και ελπίδας, μια και μέσα από τα χαλάσματα φτιάχτηκε μια πόλη πρότυπο.
Κατά την ομιλία του τόνισε ότι η ανασυγκρότηση της Καλαμάτας σχεδιάστηκε χρόνια πριν από τους σεισμούς, με τους νόμους του Στέφανου Μάνου και του Αντώνη Τρίτση. Κι αυτό που δρομολόγησε την επιτυχία του εγχειρήματος ήταν η ομόνοια που υπήρχε στο Δημοτικό Συμβούλιο και οι συνέργειες, στοιχεία που είναι ασφαλής οδηγός και για τα σημερινά και τα μελλοντικά προβλήματα.
Παναγιώτης Νίκας: Πολυπαραγοντική η ανοικοδόμηση
Για τον περιφερειάρχη Πελοποννήσου, Παναγιώτη Νίκα, η πεμπτουσία υλοποίησης του εγχειρήματος ανοικοδόμησης στηρίχτηκε σε τέσσερις παράγοντες.
Πρώτον, στο όραμα της Δημοτικής Αρχής. Δεύτερον, στην κυβέρνηση της εποχής που στήριξε με πακτωλό χρημάτων την όλη προσπάθεια, αλλά και στη μέριμνα που έδειξαν πολιτικοί όπως ο Γιώργος Γεννηματάς, η Μελίνα Μερκούρη, ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος και ο Θανάσης Φιλιππόπουλος.
Τρίτον, ο ρόλος της Εκκλησίας και, τέταρτον, η κινητοποίηση του ελληνικού λαού.
Ευθύμιος Λέκκας :Ο χειρισμός της μετασεισμικής Καλαμάτας ήταν πρωτόγνωρος για τα τότε δεδομένα
Ξεκινώντας την ομιλία του ο κ. Ευθύμης Λέκκας παρουσίασε στον κόσμο της Καλαμάτας τα στοιχεία του σεισμού που τον κατέστησαν ορόσημο τόσο για την πόλη όσο και για τη χώρα ως προς την αντισεισμική θωράκιση και την πολιτική της προστασία.
Η εκδήλωση του φαινομένου των 6,2 βαθμών Ρίχτερ, εξήγησε, είχε επίκεντρο την οικιστική περιοχή της Καλαμάτας, και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές στις υποδομές, ενώ εξίσου σημαντικές ήταν και οι οικονομικές – κοινωνικές επιπτώσεις. Αμέσως μετά το σεισμό, συνέχισε, «οι απαιτήσεις ήταν πολύ μεγάλες και σε αυτό ξεχωρίζουμε τον πρωτόγνωρο χειρισμό που έγινε, σύμφωνα με τα δεδομένα της τότε Ελλάδας».
Για τη μετασεισμική έρευνα και προκειμένου να γίνει κατανοητό το τι ακριβώς είχε οδηγήσει σε αυτήν τη συνολική καταστροφή την πόλη, ο καθηγητής ανέφερε χαρακτηριστικά: «Την αμέσως επόμενη ημέρα κιόλας μεταφερθήκαμε στην Καλαμάτα, και ξεκινώντας τη χαρτογράφηση των ρηγμάτων της περιοχής οδηγηθήκαμε στον εντοπισμό του ενεργού ρήγματος. Συγκεκριμένα, ήταν το ρήγμα που βρισκόταν στα ανατολικά όρια της πόλης, το ονομαζόμενο αργότερα “ρήγμα της Βέργας”, και είχε προκαλέσει την όλη καταστροφή μέχρι εκείνη την ημέρα».
Έπειτα από αυτή τη νέα γνώση, παρατήρησε, «καταφέραμε και συνθέσαμε το σεισμικό γεγονός, με την ιδιαιτερότητα του σεισμού να προκαλεί έκδηλη εντύπωση σε όλους εκείνη την εποχή, αφού η σεισμική επιτάχυνσή του ήταν η μεγαλύτερη που είχε καταγραφεί ποτέ στον ελλαδικό, αλλά και στο διεθνή χώρο».
Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον
Έχοντας ως αφετηρία το γεγονός ότι μετά το σεισμό του ’86 άλλαξε σε μεγάλο βαθμό η εικόνα της Καλαμάτας, καθώς και το ανάγλυφό της, ο Ευθ. Λέκκας υπογράμμισε ότι έκτοτε έχουν γίνει αρκετά και ικανοποιητικά βήματα ως προς την αντισεισμική θωράκιση της πόλης, αλλά και της χώρας εν γένει, μιας και η Καλαμάτα αποτέλεσε παράδειγμα μελέτης για καλύτερη θωράκιση των πόλεων σε τέτοια περιστατικά.
Ο ίδιος τόνισε ακόμη: «Οι βλάβες που θα αναπτυχθούν υποθετικά σε ένα νέο σεισμό με τα ίδια χαρακτηριστικά του 1986, της τάξης δηλαδή των 6,2 βαθμών Ρίχτερ, πρόκειται να είναι μόνον το δέκα τοις εκατό των βλαβών που παρατηρήσαμε εκείνο το Σεπτέμβρη, κι αυτό γιατί η Καλαμάτα είναι μια πολύ πιο ασφαλής πόλη σε σχέση με 35 χρόνια πριν».
Κλείνοντας την ομιλία του ο καθηγητής έκανε αναφορά στο -νεοσύστατο τότε- Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) από τον Αντώνη Τρίτση, ο οποίος μέσα στα χρόνια συνέβαλε καθοριστικά στην αντισεισμική θωράκιση της χώρας.
Της Χριστίνας Μανδρώνη
