Είναι ένα από τα παιδιά της «Πειραματικής Σκηνής Καλαμάτας», του φυτωρίου ταλέντων που έχουν καταξιωθεί στο χώρο της υποκριτικής και όχι μόνο.
Ο λόγος για τη Γιώλικα Πουλοπούλου.
Η Γιώλικα βρέθηκε από μικρή στο χώρο του πολιτισμού, αφού, όπως λέει χαριτολογώντας, «την έσερναν σε αρκετές εκδηλώσεις».
Στη συνέχεια μπήκε στο χώρο της υποκριτικής, στην αρχή με την ομάδα της Ι. Κωνσταντακοπούλου και στη συνέχεια στην Πειραματική Σκηνή, όπου παραμένει μέχρι σήμερα.
Κάποια στιγμή έφυγε από την Καλαμάτα προκειμένου να σπουδάσει Παιδαγωγικά στο ΑΠΘ, αλλά η αγάπη της για το χώρο του θεάτρου την οδήγησε να το συνδυάσει με τη διδασκαλία, σπουδάζοντας στη συνέχεια «Παιδαγωγική του Θεάτρου» στο Βερολίνο.
Έπειτα επέστρεψε στην Αθήνα, όπου ασχολήθηκε επαγγελματικά με την Παιδαγωγική, το Θέατρο και την performance.
Μία από τις συνεργασίες της, λοιπόν, είναι και εκείνη με την Πειραματική Σκηνή Καλαμάτας, όπου πλέον εργάζεται ως σκηνοθέτις στην εφηβική ομάδα.
Μάλιστα, είναι η σκηνοθέτις της παράστασης «Οι τελευταίες (;) γάτες» που θα ανέβει στο Κάστρο Καλαμάτας από σήμερα Κυριακή έως και την Τρίτη.
Το «Θάρρος» μίλησε με την κα Πουλοπούλου, όχι μόνο για τη συγκεκριμένη παράσταση, αλλά και για την καραντίνα, τη ζωή μιας εκπαιδευτικού που περιμένει κάθε χρόνο να διοριστεί κ.ά.
-Πείτε μας πώς μπήκε το θέατρο στη ζωή σας και τι είναι για εσάς…
Οι γονείς μου μας «έσερναν» στις θεατρικές παραστάσεις και γενικά στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης. Ήταν το καλύτερό μου.
Η εμπειρία της Επιδαύρου (και η ζαλάδα της διαδρομής), λίγο αργότερα το Σαϊνοπούλειο, οι παιδικές παραστάσεις του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας στην Κεντρική Σκηνή και στη Φιλαρμονική, οι παραστάσεις της Θεατρικής Διαδρομής, του ΜΕΘ και των άλλων ομάδων της πόλης στο Πνευματικό, στο Κάστρο, το Φεστιβάλ Χορού με κέρδιζαν!
Παράλληλα συμμετείχα στην παιδική θεατρική ομάδα “Σκηνή” της Ι. Κωνσταντακοπούλου και έπειτα στην Πειραματική Σκηνή.
Το θέατρο ήταν για μένα πάντα ένα εξαιρετικά γοητευτικό μέσο έκφρασης, επικοινωνίας και αισθητικής εκπαίδευσης (αυτό το κατάλαβα αργότερα). Κι έτσι συνεχίζω να το βλέπω.
-Σπουδάσατε Παιδαγωγικά και καταφέρατε να τα συνδυάσατε με το θέατρο. Ποια η μεταξύ τους σχέση;
Κατ’ εμέ είναι αλληλένδετα και συμπορεύονται.
Όσο περισσότερο «παίζει» ο εκπαιδευτικός στην τάξη, τόσο περισσότερο πείθει τους/τις μαθητές/μαθήτριές του, άρα επιτυγχάνει ευκολότερα το στόχο.
Και φυσικά, μειώνει τη μεταξύ τους απόσταση, μιας και γίνεται άμεσος και πιο προσιτός ο ίδιος και το διδακτικό αντικείμενο.
Η τέχνη του θεάτρου, οι τέχνες γενικά, έχουν παιδαγωγικό χαρακτήρα. Σκέψου πόσα μαθαίνεις, όταν απλά και μόνο παρακολουθείς μία θεατρική παράσταση. Πολύ περισσότερο, αν εμπλακείς στη δημιουργική διαδικασία.
–Πόσο εφικτό είναι να μπει στο ελληνικό σχολείο που έχει κάποια «στεγανά» στα μαθήματα και τον τρόπο διδασκαλίας;
Το ελληνικό σχολείο, δυστυχώς, έχει και προωθεί ξεκάθαρα μία αναχρονιστική προσέγγιση που περιορίζει εξαιρετικά τον εκπαιδευτικό και, κατ’ επέκταση, τα παιδιά.
Άπειρη ύλη, απειροελάχιστος χρόνος, βαθμοθηρία και πάει λέγοντας. Δεν είναι τυχαίο που τα καλλιτεχνικά μαθήματα σιγά σιγά «εξαφανίζονται» από τα αναλυτικά προγράμματα.
Η καλλιέργεια του πνεύματος και της αισθητικής αντίληψης στις τρυφερές ηλικίες περιορίζεται τρομακτικά.
Υπάρχουν, ωστόσο, αρκετοί-ες εκπαιδευτικοί που χρησιμοποιούν το θέατρο ως εργαλείο στην τάξη τους. Και εύχομαι να γίνουν ακόμα περισσότεροι!
Ευτυχώς, υπάρχουν φορείς, όπως το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, που μέσω σεμιναρίων και δράσεων επιδιώκουν (εκτός των άλλων) την επιμόρφωση και εμψύχωση εκπαιδευτικών.
Αντίστοιχα υπάρχουν και ευρωπαϊκά προγράμματα που υποστηρίζουν τις τέχνες στο σχολείο.
Το βασικό είναι να υπάρχει η επιθυμία του/της εκπαιδευτικού να εμπλουτίσει την παιδαγωγική του επάρκεια. Αν υπάρχει, θα βρεθεί ο τρόπος να ενταχθούν στη διδασκαλία, παρά τους περιορισμούς.
-Αναπληρώτρια δασκάλα του 2021… Πώς είναι αυτός ο χώρος σήμερα και πώς είναι η ζωή ενός εκπαιδευτικού που κάθε χρόνο περιμένει μήπως και αν διοριστεί;
Είμαι αναπληρώτρια δασκάλα μόλις τρία χρόνια. Πριν από αυτό δεν πίστευα πως θα βρεθώ στο σχολείο ούτε ήταν «το όνειρό μου». Ο διορισμός δεν είναι κάτι που προβλέπεται άμεσα. Πρόσφατα μονιμοποίησαν, επιτέλους, εκπαιδευτικούς ανά την Ελλάδα που έφτιαχναν κάθε χρόνο βαλίτσα και κυριολεκτικά «αλώνιζαν» τη χώρα εδώ και 15 πάνω-κάτω χρόνια!
15 χρόνια αναπληρωτές-τριες! Πώς να μην τους βγάλεις το καπέλο!
Ο χώρος είναι «σκληρός», μιας και απαιτείται πάντα η προσαρμοστικότητα, η ευρηματικότητα, η ευελιξία, η καλή διάθεση και ο σεβασμός. Ξέρεις πόσοι-ες διδάσκουν χωρίς θέρμανση; Πόσοι έχουν να διαχειριστούν δύσκολες σχέσεις με συναδέλφους-ισσες, με γονείς, τη διαρκή αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος;
Αν δεν αγαπάς τα παιδιά και τις στιγμές που μοιράζεσαι βλέποντάς τα να μεγαλώνουν και να μαθαίνουν από το στόμα σου, μπορείς να απογοητευτείς πλήρως. Χρειάζεται ψυχραιμία και αισιοδοξία. Όπως όλα τα επαγγέλματα.
-Μέχρι σήμερα έχετε συμμετάσχει σε αρκετές παραστάσεις. Μπορεί ένας νέος να ζήσει από το χώρο της υποκριτικής;
Οι τέχνες στη χώρα μας υποχρηματοδοτούνται. Δίνονται απειροελάχιστες επιχορηγήσεις κάθε χρόνο. Ποιος να πρωτοπληρωθεί; Μία θεατρική παράσταση είναι μια συλλογική διαδικασία, δεν είναι μόνο οι ηθοποιοί […].
Μέχρι σήμερα έχω συμμετάσχει σε παραστάσεις κυρίως ως εκτός σκηνής συντελεστής: δραματουργός, βοηθός σκηνοθέτη, θεατροπαιδαγωγός, υπεύθυνος παραγωγής .
Στη θέση του ηθοποιού έχω βρεθεί λίγες φορές. Στη μέχρι τώρα επαγγελματική μου διαδρομή συνδυάζω πάντα τις θεατρικές δουλειές με άλλα αντικείμενα, διαφορετικά δε βγαίνει.
Η αλήθεια είναι πως οι ηθοποιοί, οι καλλιτέχνες γενικότερα, συνεχίζουν να υποτιμώνται ως οι «διασκεδαστές» μας, οι «περίεργοι» που «σιγά, τι κάνουν», λες και δεν έχουν επενδύσει χρόνο και χρήμα στην καλλιέργειά τους.
Λες και στο τέλος της ημέρας δε θα πάνε επίσης στο σούπερ μάρκετ. Λες και θα καλοπληρωθούν. Αμ δε. Γι’ αυτό και χρειάζεται συνήθως το plan b. Κάθε αρχή και δύσκολη, βλέπεις.
-Πώς ήταν όλο αυτό το διάστημα με κλειστούς τους χώρους πολιτισμού και ειδικά τα θέατρα; Εσείς ετοιμάσατε κάτι εκείνη την εποχή;
Την περίοδο της πρώτης καραντίνας «έφαγα» ό,τι παράσταση υπήρχε διαθέσιμη στο διαδίκτυο, ακόμα και κάποιες με χείριστη ανάλυση. Το θέατρο απαιτεί την επαφή και τη δια ζώσης συνύπαρξη, οπότε η απουσία του ήταν αισθητή.
Το να ξέρεις πως τόσοι κοντινοί σου βρέθηκαν κυριολεκτικά με τις πόρτες κλειστές, δεν είναι εύκολο πράγμα.
Μετά τον πρώτο εγκλεισμό, έντυσα με λόγια και αφήγηση ένα τραγούδι του φίλου και συνεργάτη μου Χρήστου Καλαϊτζόπουλου, γνωστού και ως Terrone.
Το τραγούδι έχει τον τίτλο «Χαρούμενοι Επιζήσαντες». Είναι κομμάτι του διαδικτυακού δίσκου «13033» και μιλά για τον άνθρωπο και την ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε τον εαυτό μας και τη σχέση μας με τη φύση και τους συνανθρώπους μας.
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
-Ποια η σχέση σας με την Πειραματική;
Στην Πειραματική μεγάλωσα. Η σχέση μου μαζί της ξεκίνησε πηγαίνοντας στις πρόβες της εφηβικής θεατρικής ομάδας, ενώ πήγαινα Δημοτικό και η αδερφή μου είχε ξεκινήσει να είναι ενεργό μέλος.
Θυμάμαι την κα Αλίκη Αλεξανδράκη και ένα σωρό άλλους ανθρώπους να κάνουν θαύματα με παιδιά λίγο μεγαλύτερα από εμένα και να φαίνονται τόσο «μικροί», αν και μεγάλοι!
Έτσι ξεκίνησα να συμμετέχω και στα θεατροπαιχνίδια και έπειτα στην εφηβική ομάδα.
Ξεκίνησα, λοιπόν, στα 10 και σταμάτησα στα 20 και τώρα ξαναμπαίνω στο ρόλο της εμψυχώτριας της ομάδας.
Η Πειραματική με βοήθησε να βρω αυτό που είμαι σήμερα.
-Πόσο βοήθησε αυτή η επαφή για να ασχοληθείτε με το θέατρο;
Αυτή η επαφή είναι το «τυράκι» που με έφερε στη σκηνή!
Σίγουρα η ζωή μου θα ήταν αλλιώς αν θα είχα ασχοληθεί με κάτι άλλο, αλλά τι σημασία έχει;
-Μιλήστε μας για την παράσταση
Η παράσταση μιλάει για τον άνθρωπο. Μιλά για το φόβο να αντιμετωπίσουμε τον εαυτό μας, την ευκολία να αποποιούμαστε τις ευθύνες μας και να βρίσκουμε πάντα το χώρο να αναπαράγουμε στερεότυπα, προκαταλήψεις και ρατσιστικές συμπεριφορές.
Συμβολικά χρησιμοποιούνται οι γάτες που καταπιέζονται ως υπεύθυνες για κάθε κακό, μιας και είναι μαύρες. Η σκέψη του κάθε θεατή, όμως, ελπίζουμε να πάει παραπέρα και να αναλογιστεί αν αξίζει, γιατί παίρνει ή δεν παίρνει θέση απέναντι σε όσα καταπιέζουν τον ίδιο ή τους γύρω του.
-«Από τους 35 συντρόφους της υπεύθυνης σκηνοθέτιδας, στο ρόλο του Οδυσσέα απέμειναν οι μισοί, οι πιο δυνατοί. Όσοι άντεξαν στις δυσκολίες”… Πόσο δύσκολο ήταν να προετοιμαστείτε μέσα στην πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα;
Οργανωθήκαμε «όπως όπως». Αυτοσχέδια skype meeting με κάμερες άλλοτε κλειστές και τα παιδιά συνήθως «ανέκφραστα», όπως είναι λογικό.
Ο εγκλεισμός κατέβαλε τους εφήβους περισσότερο από κάθε άλλη ηλικιακή ομάδα. Διακόψαμε για να εξασφαλίσουμε την ψυχική μας υγεία, ξεκινήσαμε ξανά, βρεθήκαμε από κοντά και μας πήρε χρόνο να συνδεθούμε.
Τα παιδιά έχουν επενδύσει ένα τεράστιο κομμάτι ενέργειας που μπορεί και να μην τους περίσσευε μέσα σε όλα αυτά, αλλά τελικά συνδέθηκαν μεταξύ τους, συνδημιούργησαν και είμαι βαθιά συγκινημένη που φτάνουμε «στο τέλος». Βαθιά περήφανη και ευγνώμων για την εμπιστοσύνη τους επίσης.
-Για εσάς σημασία έχει το ταξίδι ή το να φτάσεις στον προορισμό;
Ξύνεις πληγή, μιας και αγαπώ τα ταξίδια και μου έχουν λείψει πολύ. Ο προορισμός τι είναι από μόνος του; Η αρχή του τέλους, της επιστροφής. Οπότε ταξίδι!
Ποια είναι η Γιώλικα Πουλοπούλου
Γεννήθηκε (1989) και μεγάλωσε στην Καλαμάτα. Σπούδασε Παιδαγωγικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Παιδαγωγική του Θεάτρου στο Βερολίνο (Universitat der Kunste Berlin). Διετέλεσε υπότροφος του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ.
Από το 2015 ασχολείται επαγγελματικά με την Παιδαγωγική, το Θέατρο και την Performance.
Είναι μέλος του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση από το 2016 και συνεργάστηκε με το φορέα ως θεατροπαιδαγωγός (2016-2021 πρόγραμμα “και αν ήσουν εσύ” σε συνεργασία με την U.N.H.C.R, “Tο Επίκεντρο“ της Actionaid Hellas) και ως συντονίστρια θεατροπαιδαγωγικών δράσεων (2016-17 πρόγραμμα “Tο Επίκεντρο” της ACTIONAID Hellas).
Έχει πραγματοποιήσει τις solo performances “Roles” (Promenade, Athens Video Dance Project 2018) και “Approval” (Athens Video Dance Project, 2017, handmade recycled theater festival, φάμπρικα, 2017).
To 2016 συνδημιούργησε με τους S.Kuhn και S.Woss την παράσταση θεάτρου ντοκουμέντο “Distomo: unbeglichene Schulden” (βραβείο hans frankenthal 2017, Αμβούργο).
Έχει συμμετάσχει ως περφόρμερ σε projects των: Natural Theater of Oklahoma (Germany 2071, Foreign Affairs 2016, Βερολίνο), Sandra Man και Moritz Majce (Festung Europa, Sophiensaele, 2015, Βερολίνο), Alexandra Pirici (Fluids, Berlin Art Week 2015) και Tanja Krone (Filoxenia team, Foreign Affairs 2015, Βερολίνο).
Τέλος, έχει συνεργαστεί, μεταξύ άλλων, με τους: Αθανασία Κανελλοπούλου (οργάνωση παραγωγής, Nadja am I?, 2020-2021, Exodus, 2018,2019), Ε. Σούλη- Stereo Nero dance co. (δραματουργία, Φθογγικά Πάθη, 2019, Dalga, 2017-2018), Γ. Καλαβριανό (β. σκηνοθέτη, Ανεμοδαρμένα Ύψη, Κ.Θ.Β.Ε., 2017), M.Schlοsser (β. σκηνοθέτη, Es ist nicht deine Schuld, dass das Leben nicht gelingt, Theater Discounter 2015-2016), A. Hingst και T. Matschoß (β. σκηνοθέτη-κινησιολογία, Schwein oder nicht Schwein, Jahrmarkttheater, 2015, Αμβούργο).
Σήμερα εργάζεται ως δασκάλα στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και ως σκηνοθέτις της θεατρικής ομάδας εφήβων της Πειραματικής Σκηνής Καλαμάτας.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
