Σύμφωνα με το άρθρο 62 του Ν. 998/1979 (όπως τροποποιήθηκε με τον Ν.4821/2021): Το βάρος απόδειξης ιδιοκτησίας μεταξύ Δημοσίου και ιδιώτη σε δάση, δασικές εκτάσεις, χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις πέφτει στον ιδιώτη. Εκτός από τις περιοχές: 1) Ιόνια Νησιά, 2) Κρήτη, 3) Νησιά Βορειανατολικού Αιγαίου, 4) Κυκλάδες, 5) Κύθηρα και Αντικύθηρα, 6) Μάνης, 7) Δωδεκάνησα (πλην Ρόδου, Κω και σε τμήμα της Λέρου).
Η παρ. 3 του άρθρου 149 του Ν. 4819/2021 αναφέρει: Τα Συμβούλια Ιδιοκτησίας της παρ. 1 επιλαμβάνονται της αναγνωρίσεως της κυριότητας ή άλλου εμπραγμάτου δικαιώματος, με αίτηση του ενδιαφερομένου ιδιώτη ή νομικού προσώπου, επί τη βάσει προσκομιζομένων υπ’ αυτών νόμιμα μεταγεγραμμένων τίτλων ιδιοκτησίας, οι οποίοι έχουν συνταχθεί το αργότερο μέχρι την 1η/7/2001, έστω κι αν έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα και οι οποίοι συνοδεύονται από τοπογραφικά διαγράμματα, εξαρτημένα στο Ελληνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς 1987 (ΕΓΣΑ 87), στα οποία αποτυπώνεται η περιγραφόμενη στους τίτλους έκταση, όπως και στη βάση όσων στοιχείων τηρούνται στη Δασική Υπηρεσία.
Στις 2/12/2021 εκδόθηκε από τη Διεύθυνση Προστασίας Δασών του ΥΠΕΝ οδηγία εφαρμογής του άρθρου 149 του Ν. 4819/2021, σύμφωνα με την οποία ξεκαθαρίζει πότε το Ελληνικό Δημόσιο κινείται ώστε να αποδείξει την ιδιοκτησία του και πότε παραιτείται από αυτό το δικαίωμα και συγκεκριμένα:
1) Το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε δάση, δασικές εκτάσεις και στις εκτάσεις των περιπτώσεων α’ και β’ της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του παρόντος νόμου: …το Ελληνικό Δημόσιο δε διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του, όπως πράξεις μίσθωσης, παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης, αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας και, συγχρόνως, οι διεκδικούντες την έκταση διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας, οι ίδιοι ή οι δικαιοπάροχοί τους, οι οποίοι έχουν συνταχθεί μέχρι την 1η/7/2001 το αργότερο, έστω και εάν έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα.
Εκκρεμείς εμπράγματες αγωγές του Δημοσίου που αφορούν στις εν λόγω εκτάσεις… Σε περίπτωση που το δικαίωμα της κυριότητας επί των ανωτέρω εκτάσεων έχει καταχωρηθεί υπέρ ιδιωτών ή νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου στα κτηματολογικά βιβλία των οικείων κτηματολογικών γραφείων, το Ελληνικό Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας επ’ αυτών και δεν ασκεί τα ένδικα βοηθήματα που προβλέπονται.
2) Συμπερασματικά το Ελληνικό Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, 998/1979, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες δύο προϋποθέσεις: α) το Δημόσιο δε διαθέτει στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του, όπως οι ενδεικτικά αναφερόμενες στη διάταξη πράξεις μίσθωσης, παραχώρησης, αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας και β) οι διεκδικούντες την έκταση διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας, οι ίδιοι ή οι δικαιοπάροχοί τους, οι οποίοι έχουν συνταχθεί μέχρι την 1η/7/2001 το αργότερο, έστω και εάν έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα.
3) Στοιχεία απόδειξης της κυριότητας του Δημοσίου, ενδεικτικά, μπορεί να είναι: Τίτλος ιδιοκτησίας (πώληση, δωρεά, κήρυξη της απαλλοτρίωσης υπέρ του Δημοσίου μετά την καταβολή της αποζημίωσης στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και η από 18/9/1952 σύμβαση μεταξύ του Δημοσίου και της Εκκλησίας της Ελλάδας, Πράξεις μίσθωσης ή παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης, Πράξεις αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας (πράξεις διαχείρισης των δημόσιων δασών και δασικών εκτάσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Δασικού Κώδικα), Δικαστικές αποφάσεις και απορριπτικές γνωμοδότησεις των Συμβουλίων Ιδιοκτησίας Δασών καθώς και υπουργικές αποφάσεις αποδοχής τους.
4) Εκκρεμείς δίκες εφόσον το Δημόσιο δεν έχει προσκομίσει ενώπιον των Δικαστηρίων τίτλους ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του οι εκκρεμείς υποθέσεις καταλαμβάνονται από τις νέες ρυθμίσεις.
5) Εκτάσεις που βρίσκονται στις περιοχές αυτές και αποδίδονται στον οικείο δασικό χάρτη ως χορτολιβαδικές ή βραχώδεις θα εξαιρούνται από το δασικό χάρτη με τη διαδικασία του προδήλου σφάλματος, εφόσον οι πολίτες προσκομίζουν απόφαση του Συμβουλίου Ιδιοκτησία Δασών, Δασικών, Χορτολιβαδικών και Βραχωδών Εκτάσεων (ΣΙΔΧΒΕ) με την οποία έχει αναγνωριστεί η κυριότητά τους επί της εν λόγω έκτασης ή εφόσον το Δημόσιο δεν διαθέτει τίτλους ή άλλα στοιχεία προς απόδειξη της κυριότητας του και οι πολίτες προσκομίσουν: α) απόσπασμα του οικείου κτηματολογικού διαγράμματος, β) απόσπασμα του οικείου κτηματολογικού φύλλου στο οποίο ο ενδιαφερόμενος έχει καταχωρηθεί ως κύριος της έκτασης με τίτλο που έχει συνταχθεί έως την 1η.7.2001, και γ) Έκθεση τίτλων συντεταγμένη από δικηγόρο, εφόσον ο αναφερόμενος στο οικείο κτηματολογικό φύλλο τίτλος του σημερινού κυρίου είναι μεν νεώτερος της ανωτέρω ημερομηνίας, αλλά ο τίτλος του δικαιοπαρόχου αυτού έχει συνταχθεί σε χρόνο προγενέστερο της 1ης/7/2001 και δεν εμφαίνεται στις κτηματολογικές εγγραφές.
6) Ιδιώτες οι οποίοι επιθυμούν να προβούν σε μεταβίβαση εκτάσεων στις ανωτέρω περιοχές, οι οποίες έχουν καταχωρηθεί στις αρχικές κτηματολογικές εγγραφές ως ανήκουσες σε αυτούς με τίτλους που έχουν συνταχθεί έως την 1η.7.2001 μπορούν να αιτηθούν (υποβάλλοντας τα παραπάνω δικαιολογητικά) στην αντίστοιχη Δασική Υπηρεσία αίτημα χορήγησης βεβαίωσης περί της μη ύπαρξης διεκδίκησης της έκτασης από το Ελληνικό Δημόσιο. Η βεβαίωση θα του χορηγηθεί εφόσον, έπειτα από έλεγχο του αρχείου της υπηρεσίας, το ίδιο δε διαθέτει τίτλο ή άλλα στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του.
7) Τέλος, επαναλαμβάνει: Με την ανωτέρω διάταξη αντικαταστάθηκε η προϊσχύουσα διάταξη που προέβλεπε αφενός ότι η διοικητική αναγνώριση της κυριότητας επί των ανωτέρω εκτάσεων πραγματοποιούνταν από τα Συμβούλια του άρθρου 8 του ίδιου νόμου, αφού πλέον συνεστήθησαν Συμβούλια ειδικά για τις περιοχές του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 και αφετέρου ότι η αναγνώριση θα πραγματοποιούνταν δυνάμει τίτλων που ανάγονται σε ημερομηνία πριν από την 23η Φεβρουαρίου 1946, αφού πλέον με την παράγραφο 3 του άρθρου 8Α η αναγνώριση πραγματοποιείται δυνάμει τίτλων που έχουν συνταχθεί το αργότερο μέχρι την 1η.7.2001. Στις 17/12/2021 το Ελληνικό Κτηματολόγιο απέστειλε προς τους αναδόχους των Μελετών Κτηματογράφησης οδηγία για την εφαρμογή του άρθρου 152 του ν.4819/2021 και κυρίως για το ζήτημα της χρησικτησίας.
Συμπερασματικά: Το Ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να έχει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς, δηλαδή, τι ισχύει για τη Μάνη: Το Ελληνικό Δημόσιο εάν δε διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητας ισχύει ό,τι ισχύει μεταξύ των ιδιωτών.
Γενικά σε περιπτώσεις που ο δηλών προσκομίζει τίτλο κτήσης κυριότητας στον οποίο δεν αναφέρονται τα όρια του ακινήτου, δηλαδή οι πλευρές και οι διαστάσεις, και κατά συνέπεια το εμβαδόν του ακινήτου δεν είναι ορισμένο και υπάρχει απόκλιση του δηλούμενου εμβαδού από το αναφερόμενο στον τίτλο, μεγαλύτερη της αποδεκτής σύμφωνα με τις προδιαγραφές σύνταξης του κτηματολογίου, για την τεκμηρίωση του δικαιώματός του έναντι του Ελληνικού Δημοσίου προτείνεται η προσκόμιση τοπογραφικού διαγράμματος, εξαρτημένο σε ΕΓΣΑ’87 με ακριβή αποτύπωση του περιγραφόμενου στο τίτλο ακινήτου κατά θέση, σχήμα και όρια.
ΠΗΓΗ: agrotypos.gr
