Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε το μεσημέρι της Παρασκευής ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Καλαμάτας, Κωνσταντίνος Μαργέλης, παρουσία και του προέδρου του Συλλόγου Δικαστικών Υπαλλήλων Καλαμάτας, Ανδρόνικου Σταυρόπουλου.
Αφορμή στάθηκε η κοινή συνεδρίαση των Διοικητικών Συμβουλίων του Δικηγορικού Συλλόγου Καλαμάτας και του Συλλόγου Δικαστικών Υπαλλήλων Καλαμάτας, που επίσης πραγματοποιήθηκε την ίδια ημέρα.
Κεντρικός άξονας της εν λόγω συνεδρίασης ήταν η ανάδειξη ζητημάτων που αφορούν στη λειτουργία της Δικαιοσύνης τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και ευρύτερα.
Σοβαρές ελλείψεις σε δικαστικούς υπαλλήλους και υποδομές
Για μια σειρά από ουσιώδεις ελλείψεις έκανε λόγο ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Καλαμάτας, Κ. Μαργέλης, με εκείνες σε δικαστικούς υπαλλήλους και υποδομές στα δικαστήρια της Καλαμάτας να αποτελούν μείζονα ζήτημα, έχοντας ως άμεση συνέπεια τις δυσλειτουργίες που παρατηρούνται στη διεκπεραίωση βασικών υποθέσεων της δικαιοσύνης.
Όπως ανέφερε μεταξύ άλλων: «Το μεγάλο στοίχημα και ζητούμενο όλων μας είναι να διασφαλίσουμε τη διαρκή και απρόσκοπτη λειτουργία της Δικαιοσύνης. Αναγκαία προϋπόθεση για τούτο είναι και η αυστηρή τήρηση των προβλεπόμενων υγειονομικών μέτρων. Λαμβάνοντας ως δεδομένο το παραπάνω, καθώς και την πάγια συνεργασία των φορέων της δικαιοσύνης (μέλη του δικηγορικού και του δικαστικού συλλόγου της πόλης), υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις στο προσωπικό των δικαστικών υπαλλήλων, καθώς και σε υποδομές στα δικαστήρια της Καλαμάτας, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται δυσλειτουργίες. Δικηγόροι και πολίτες ταλαιπωρούνται, ενώ καθυστερεί η διεκπεραίωση των υποθέσεών τους.
Η Πολιτεία οφείλει να αντιμετωπίσει άμεσα το θέμα των ελλείψεων μέσω της πρόσληψης δικαστικών υπαλλήλων, τη στιγμή μάλιστα που έχουν αυξηθεί τραγικά οι κενές οργανικές θέσεις.
Οι καθυστερήσεις στη Δικαιοσύνη δεν αποτελούν απλώς εσωτερικό πρόβλημα του δικαστικού συστήματος, έχουν μείζονες συνέπειες στην κοινωνία, την οικονομία και το κράτος δικαίου.
Η βραδεία απονομή της Δικαιοσύνης οφείλεται στις τεράστιες καθυστερήσεις στον προσδιορισμό δικασίμων ορισμένων κατηγοριών υποθέσεων (π.χ. περιουσιακές διαφορές, διοικητικές διαφορές ουσίας, ποινικές υποθέσεις) και στην καθυστέρηση έκδοσης των αποφάσεων από ορισμένους (ευτυχώς λίγους) δικαστές. Δεν είναι τυχαίο ότι η χώρα μας βρίσκεται στην τρίτη χειρότερη θέση όσον αφορά στις καταδίκες για παραβίαση του “εύλογου χρόνου” απονομής της δικαιοσύνης, μετά την Ιταλία και την Τουρκία.
Βέβαια, τα εν λόγω προβλήματα έχουν σχέση και με τις ελλείψεις ικανού αριθμού δικαστών, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι στο Πρωτοδικείο Καλαμάτας έχουμε, κατά συντριπτικό κανόνα, τοποθετήσεις νέων δικαστών και εισαγγελέων.
Σοβαρό πρόβλημα αποτελεί και η έλλειψη μέτρων ασφαλείας στο Δικαστικό Μέγαρο Καλαμάτας, αναφορικά με τον έλεγχο των ατόμων που εισέρχονται. Ο δε Δικηγορικός Σύλλογος Καλαμάτας θα επιδιώξει εγκατάσταση σχετικού ηλεκτρονικού συστήματος ασφαλείας και παρουσία πάντα αστυνομικού οργάνου για τον έλεγχο των εισερχόμενων ατόμων.
Προβλήματα υπάρχουν και στις κτηριακές υποδομές του Δικαστικού Μεγάρου Καλαμάτας. Είναι σχεδόν κανόνας τα καλοκαίρια οι αίθουσες να είναι υπερβολικά ζεστές και το χειμώνα υπερβολικά κρύες, με συνέπεια οι συνθήκες εργασίας δικηγόρων, δικαστικών υπαλλήλων και δικαστών να είναι απαράδεκτες».
Σφοδρή αντίδραση στις εξαγγελίες περί μείωσης της δικαστικής ύλης
«Οι δηλώσεις του υπουργού Δικαιοσύνης στην εφημερίδα “Καθημερινή” της 20ής Δεκεμβρίου 2021 αποδεικνύουν για μια ακόμα φορά ότι η κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί πού οφείλεται η δυσλειτουργία στη δικαιοσύνη, θεωρώντας ότι για τα προβλήματα αυτής έχουν σχέση και οι δικηγόροι», ανέφερε στη συνέχεια ο κ. Μαργέλης.
Και συμπλήρωσε: «Δήλωσε απαραδέκτως ο κύριος υπουργός ότι εξετάζεται από το υπουργείο, πρώτον, η δυνατότητα να εισαχθούν “φίλτρα” για τον περιορισμό των υποθέσεων που εκδικάζονται τόσο σε δεύτερο βαθμό όσο και στον Άρειο Πάγο, και το τραγικό ότι εξετάζεται η δυνατότητα μείωσης της δικαστικής ύλης, με πιθανή μεταφορά αρμοδιοτήτων σε επιστημονικούς φορείς, όπως, για παράδειγμα, στους συμβολαιογράφους».
Όπως διαβεβαίωσε στη συνέχεια, «ο Δικηγορικός Σύλλογος Καλαμάτας είναι κατηγορηματικός. Θα αντιδράσουμε δυναμικά σε οποιεσδήποτε τέτοιες προσπάθειες. Δε θα δεχθούμε σε καμία περίπτωση συρρίκνωση των δικαιωμάτων του πολίτη, αλλά και νέα ενδεχόμενη απώλεια δικηγορικής ύλης. Αντίθετα, θα διεκδικήσουμε, υπό τις σημερινές δυσχερείς συνθήκες για πολλούς συναδέλφους, τη διεύρυνση της δικηγορικής ύλης, διεύρυνση η οποία αποτελεί προτεραιότητα για εμάς και θα δώσει επαγγελματική ανάσα στους συναδέλφους που το έχουν ανάγκη. Θα επιδιωχθεί η επαναφορά της υποχρεωτικής παράστασης στις εμπράγματες δικαιοπραξίες, καθώς και στις ενοχικές υψηλού αντικειμένου, άλλως η καθιέρωση, για τη σύνταξη συμβολαίου, της θεσμοθέτησης του πιστοποιητικού νομικού ελέγχου από δικηγόρο, αντίστοιχα με άλλα των μηχανικών.
Πιστεύουμε ότι έχει φθάσει η ώρα, αφού ήδη οι ένορκες βεβαιώσεις για δικαστική χρήση γίνονται και από δικηγόρους, να συντάσσονται και τα πληρεξούσια έγγραφα και από δικηγόρους».
Άρνηση δικηγόρων για υποχρεωτική εγγραφή τους στο ΓΕΜΗ
Όσον αφορά στην εγγραφή δικηγόρων και λοιπών επιστημόνων – ελεύθερων επαγγελματιών στο ΓΕΜΗ, ο κ. Μαργέλης τόνισε: «Έπειτα από παρέμβαση των επιστημονικών φορέων της χώρας στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων δόθηκε τρίμηνη παράταση εφαρμογής του μέτρου της υποχρεωτικής εγγραφής των δικηγόρων και των λοιπών επιστημόνων – ελευθέρων επαγγελματιών στο ΓΕΜΗ (έως την 1η Απριλίου 2022).
Η σχετική ρύθμιση προβλέπεται στην ΥΑ υπ’ αριθ. 138352 “Τροποποίηση της υπ’ αρ. 90043/10.8.2021 υπουργικής απόφασης: Καθορισμός των Κωδικών Αριθμών Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) που αντιστοιχούν σε εμπορική δραστηριότητα και μη εμπορική δραστηριότητα. Εγγραφή και υποχρεώσεις δημοσιότητας των φυσικών προσώπων που εγγράφονται στο ΓΕΜΗ βάσει Κ.Α.Δ. (Β’ 4066), όπως τροποποιήθηκε με την υπ’ αρ. 104186/24.09.2021 (Β’ 4486) υπουργική απόφαση (ΦΕΚ Β’ 6054/2021)”».
Σχετικά δε με την υποχρεωτική εγγραφή στο ΓΕΜΗ, ο Δικηγορικός Σύλλογος Καλαμάτας συνεχίζει να εκφράζει την κατηγορηματική του αντίθεση προς την κατεύθυνση αυτή. Όπως εξήγησε ο κ. Μαργέλης, «επισημαίνεται προς κάθε κατεύθυνση ότι το δικηγορικό επάγγελμα ρυθμίζεται από τις ειδικές διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων, οι οποίες υπερισχύουν γενικών ρυθμίσεων, έστω και μεταγενέστερων, και το κύριο χαρακτηριστικό του είναι ο δημόσιος και λειτουργηματικός χαρακτήρας του, προς διαφύλαξη του οποίου έχουν θεσπιστεί ειδικές διατάξεις και ασυμβίβαστα.
Οι δικηγόροι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να καταστούν ή να αντιμετωπίζονται ως έμποροι, δεδομένου ότι η εμπορική ιδιότητα αποτελεί ασυμβίβαστο προς το πρόσωπό τους.
Η εγγραφή τους σε ένα εμπορικό μητρώο ουδεμία ανάγκη εξυπηρετεί, τουναντίον δημιουργεί σειρά προβλημάτων, λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών συνθηκών άσκησης του επαγγέλματος (ελεύθεροι επαγγελματίες, έμμισθοι, μέλη δικηγορικών εταιρειών κ.λπ.) και των ευρισκομένων σε αναστολή συναδέλφων.
Η καταχώρηση, δε, των ιδίων δεδομένων, πέραν του μητρώου μελών του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου, σε δεύτερο δημόσιο αρχείο, αντίκειται και στην αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων (άρθρα 5 παρ. 1γ και 25 παρ. 1 ΓΚΠΔ), που απαγορεύει την καταχώριση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε αρχείο, όπου αυτό δεν είναι απολύτως απαραίτητο, εν όψει του σκοπού της επεξεργασίας».
Αποχή από πλειστηριασμούς α’ κατοικίας ευάλωτων δανειοληπτών
Στο μεταξύ, σύμφωνα με το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου Καλαμάτας, στην τακτική συνεδρίασή του στις 5 του μήνα, κι αφού έλαβε υπ’ όψιν την από 30/12/2021 απόφαση της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, την από 30/9/2021 απόφαση της Συντονιστικής Επιτροπής των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει συσταθεί ο προβλεπόμενος Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης του Νέου Πτωχευτικού Κώδικα (Ν. 4738/2020), ότι δεν έχει θεσπιστεί δια νόμου δεοντολογικό πλαίσιο λειτουργίας των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων και ότι δεν έχουν ανασταλεί οι πλειστηριασμοί, δεδομένης της ιδιαίτερα αρνητικής οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης, αποφάσισε ομόφωνα την αποχή των μελών του από 3/1/2022 μέχρι και την 28η/2/2022 από τις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης για επίσπευση πλειστηριασμών, με εντολείς τράπεζες ή εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, κατά της πρώτης κατοικίας ευάλωτων νοικοκυριών, όπως ορίζονται με το Ν. 4738/2020, και σύμφωνα με το εξής ειδικότερο πλαίσιο:
α) Αποχή από τη σύνταξη, υπογραφή και κοινοποίηση επιταγής (άρθρο 924 Κ.Πολ.Δ), που αποτελεί την πρώτη πράξη αναγκαστικής εκτέλεσης και η οποία συντάσσεται υποχρεωτικά κάτω από επικυρωμένο αντίγραφο από το πρώτο εκτελεστό απόγραφο, του οποίου η ακρίβεια της αντιγραφής βεβαιώνεται από το δικηγόρο που το εκδίδει (άρθρο 36 παρ. 2 περ. β Κώδικα Δικηγόρων).
β) Αποχή από την υπογραφή εντολής προς εκτέλεση (άρθρο 927 Κ.Πολ.Δ), κατά τα ανωτέρω.
Ποινική νομοθέτηση υπό την πίεση της επικαιρότητας και της κοινής γνώμης
Αναφερόμενος κλείνοντας στον Ποινικό Κώδικα, ο κ. Μαργέλης σημείωσε: «Το ποινικό δίκαιο είναι ίσως ο κλάδος δικαίου όπου επιβάλλεται εντονότερα η νομοθετική σταθερότητα.
Ο ποινικός νόμος δεν μπορεί να υποκύπτει στις πιέσεις της επικαιρότητας και της κοινής γνώμης, ακόμα και υπό το βάρος εγκλημάτων που προκαλούν έντονη δημόσια συζήτηση, ή και αποτροπιασμό λόγω των συνθηκών τέλεσής τους. Ο Ποινικός Κώδικας είναι νομοθέτημα μακράς πνοής και πρέπει να αξιολογείται με νηφαλιότητα. Η εν θερμώ νομοθέτηση, που συνήθως εργαλειοποιείται και εντάσσεται στο πλαίσιο πολιτικής επικοινωνιακής διαχείρισης της δίκαιης κοινωνικής κατακραυγής απέναντι σε ειδεχθείς πράξεις, εγκυμονεί τον κίνδυνο άστοχων παρεμβάσεων και αξιολογικών αντινομιών.
Είναι ενδεικτικό ότι, ενώ έχουμε σημαντικό ποσοστό καταδικασμένων σε ισόβια κάθειρξη, δεν έχει παρατηρηθεί αντίστοιχη αποκλιμάκωση της εγκληματικότητας.
Από την άλλη πλευρά, ο ποινικός νομοθέτης εκπέμπει αντιφατικά μηνύματα όταν από τη μία πλευρά αυστηροποιεί την ποινική αντιμετώπιση πλειόνων ετερόκλητων συμπεριφορών και από την άλλη διαχρονικά εισάγει “αποσυμφορητικές διατάξεις” αθρόας παραγραφής εγκλημάτων ή κατ’ εξαίρεση υφ’ όρον απόλυσης καταδίκων με αδικαιολόγητα ευνοϊκές προϋποθέσεις, όπως πολλές φορές έχει επισημάνει το δικηγορικό σώμα».
Της Χριστίνας Μανδρώνη
