Η ανάπτυξη του λιμανιού της Καλαμάτας, μέσω του αναθεωρημένου προγραμματικού σχεδίου (master plan), δεν είναι μια ιστορία που πρέπει να περάσει απαρατήρητη από την κοινωνία, αν και ουσιαστικά αυτό προκύπτει.
Στη χθεσινή Επιτροπή Διαβούλευσης συμμετείχαν λιγότερα από δέκα άτομα (!), κάτι που δε συνιστά καμία, επί της ουσίας, διαδικασία.
Το δεύτερο θέμα που θα πρέπει να προβληματίσει είναι η τσιμεντόστρωση των 150 μέτρων από το “Πανελλήνιο” και ανατολικότερα, ζήτημα που προκαλεί σοβαρά ερωτηματικά.
Τα ίδια, ίσως και περισσότερα ερωτηματικά, εγείρει και η απόφαση για κατασκευή δύο κτηρίων, 750 τετραγωνικών μέτρων έκαστο, που θα φιλοξενούν τους δύο ναυταθλητικούς συλλόγους. Ποια μελέτη σκοπιμότητας επιβάλλει έναν τόσο μεγάλο όγκο μπροστά στην παραλία; Και πάλι μιλάμε για τσιμέντα, αλλιώς πώς θα κατασκευαστούν τα κτήρια;
Κατά τη διάρκεια της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής ο αντιδήμαρχος Νίκος Μπασακίδης διαβεβαίωσε ότι είναι “κόκκινη γραμμή” η διατήρηση της παραλίας από το κτήριο του ΝΟΚ μέχρι την “Ψαροπούλα”, αλλά οι διαβεβαιώσεις ήταν για το συγκεκριμένο master plan, αν και παλιότερα ο σχεδιασμός ήταν διαφορετικός και προέβλεπε παρεμβάσεις στη συγκεκριμένη περιοχή με τη δημιουργία χώρου για mega yachts.
Αλλά αν αύριο η ανάγκη για ανάπτυξη αλλάξει; Ας μην ξεχνάμε ότι, σύμφωνα και με το νέο νομοσχέδιο, με τίτλο «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις», το αρμόδιο υπουργείο περνά σε ουσιαστική κατάργηση κάθε ισχύοντος πολεοδομικού κανόνα προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ενδιαφερόμενοι. Η πρόθεση του νομοθέτη είναι να μετατρέψει σε «κουρελού» την πολεοδομική νομοθεσία.
Με λίγα λόγια, ο επενδυτής θα μπαζώνει, θα χτίζει μέσα στη θάλασσα ή πολύ κοντά σε αυτήν, αλλά το Δημόσιο θα λέει ότι είναι δικά του και θα τα παραχωρεί στον επενδυτή με «αντάλλαγμα χρήσης και μίσθωμα» που «καθορίζονται από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία και ανταποκρίνονται στις τρέχουσες μισθωτικές αξίες της περιοχής».
Αυτά σαν μια πρώτη γεύση, αφού η ουσία θα διατυπωθεί αύριο, στο Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας, μέσα από τις παρεμβάσεις των δημοτικών παρατάξεων.
Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης
Με τη θετική ψήφο των μελών της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης που συμμετείχαν στη χθεσινή συνεδρίαση, σύμφωνα με το δελτίο Τύπου της Δημοτικής Αρχής, εγκρίθηκε η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του Προγραμματικού Σχεδίου (master plan) του λιμένα Καλαμάτας. Αρνητικά ψήφισαν δύο μέλη, επί μέρους «ναι» ένα, ενώ υπήρξε και μια λευκή ψήφος.
Η Επιτροπή συνήλθε χθες στις 12 το μεσημέρι, υπό τον πρόεδρό της Δημήτριο Πολίτη, παρόντος του δημάρχου Θανάση Βασιλόπουλου και του προέδρου του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου, Μιχάλη Αντωνόπουλου.
Μέσω τηλεδιάσκεψης ο εισηγητής, αρμόδιος αντιδήμαρχος Νίκος Μπασακίδης, αφού αναφέρθηκε διεξοδικά στις αποφάσεις που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα από το Δημοτικό Συμβούλιο για το λιμάνι, σημείωσε ότι έχει γνωστοποιηθεί στα μέλη της Επιτροπής η ΜΠΕ, ενώ το ύψος των παρεμβάσεων ανέρχεται σε 42 εκατομμύρια ευρώ, εξαιρουμένων των δαπανών για τον κεντρικό συλλεκτήρα ομβρίων υδάτων και το κτήριο του υδατοδρομίου.
Ενστάσεις επί των παρεμβάσεων στον προλιμένα διατύπωσαν ο δημοτικός σύμβουλος Σταμάτης Μπεχράκης και το τακτικό μέλος της Επιτροπής, Νίκος Πατσαρίνος, ενώ ο εκπρόσωπος του Επιμελητηρίου, Παύλος Γκρέκης, ζήτησε να μη χαθεί η εμπορική μορφή και η εθνικής σημασίας υπόσταση του λιμανιού.
Επίσης, το μέλος Γιώργος Σκούρας ζήτησε τα έργα που θα γίνουν να λάβουν υπόψη τους ότι μειώνεται η στάθμη της θάλασσας, ενώ το μέλος Μαρία Μαντούβαλου διαφώνησε με την ΜΠΕ.
Παίρνοντας το λόγο ο δήμαρχος ξεκαθάρισε ότι δεν αλλάζει κάτι από τις παλιές αποφάσεις που έχουν εξασφαλίσει την ευρεία πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου και των εκπροσώπων φορέων και συλλόγων.
Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2018 έγινε ευρεία διαβούλευση και εκεί οι φορείς που συμμετείχαν κατέθεσαν τις προτάσεις τους. Το Μάρτιο του 2018 συνεδρίασε το Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας, υιοθέτησε όλες τις προτάσεις που είχαν κατατεθεί και τις έστειλε στους μελετητές για να τις ενσωματώσουν στην τροποποίηση του σχεδίου.
Τον Ιανουάριο του 2020 έφτασε στο Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Καλαμάτας η πρόταση των μελετητών προκειμένου να την εγκρίνει. Τότε η Δημοτική Αρχή διαπίστωσε ότι υπήρχε και αναφορά στο συντελεστή δόμησης της χερσαίας ζώνης λιμένος, που προέβλεπε επιπλέον τετραγωνικά κάλυψης (3.080 τ.μ.).
Συνεδρίασε το Δημοτικό Συμβούλιο για να αποφανθεί επί του συντελεστή, διότι δεν είχε ποτέ ασχοληθεί με αυτό το θέμα. Έγινε διαπαραταξιακή μεταξύ των επικεφαλής των παρατάξεων και συνεννόηση για να τεθούν οι «κόκκινες γραμμές», διότι, τόνισε ο κ. Βασιλόπουλος, «πρέπει να προστατευτεί η χερσαία ζώνη του λιμένα και να μην υπάρξουν νέες εγκαταστάσεις που θα αλλάξουν τη μορφή του συγκεκριμένου παραλιακού μετώπου».
Έτσι, ελήφθησαν αποφάσεις που μείωσαν τα συγκεκριμένα τετραγωνικά, για να μην είναι δυνατή η επιπλέον δόμηση. Το συγκεκριμένο οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο προβλέπονται ναυταθλητικές εγκαταστάσεις, θα δεχθεί μόνο συν 640 τ.μ. στις ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις, διότι μόνο έτσι γίνεται δυνατή η απομάκρυνση των πρόχειρων εγκαταστάσεων που υπάρχουν σήμερα.
Με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, τόνισε ο δήμαρχος, είναι αδύνατο να γίνουν παρεμβάσεις από Τσαμαδού μέχρι τη Φαρών και τις άλλες περιοχές ή μετά το ΝΟΚ, στην αμμουδιά.
Απευθυνόμενος στον κ. Μπεχράκη που είχε κάνει αναφορά σε κρηπιδώματα που θα κατασκευαστούν στην περιοχή του προλιμένα, ο δήμαρχος σημείωσε ότι θα γίνουν μόνο εκεί που ήδη υπάρχουν σήμερα οι ναυταθλητικές εγκαταστάσεις και όχι σε όλο το εύρος του μετώπου του προλιμένα.
Όπως διευκρίνισε ο κ. Βασιλόπουλος, η έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων γίνεται προκειμένου να πραγματοποιηθούν τα λιμενικά έργα και να διεκδικήσουμε χρηματοδοτήσεις για όλα αυτά που αναφέρθηκαν, δηλαδή τον προσήνεμο, τον υπήνεμο μόλο και οτιδήποτε άλλο χρειάζεται.
«Δεν έχουμε αλλάξει κάτι από τις αποφάσεις του 2018. Αντίθετα, με την απόφασή μας, το Μάρτιο του 2020, εξασφαλίσαμε ότι δε θα έρθει κάποιος, επενδυτής ή οποιοσδήποτε, για να φτιάξει ξαφνικά ένα κτήριο στη χερσαία ζώνη του λιμένα για να αλλάξει τελείως η μορφή. Για να γίνει δυνατή οποιαδήποτε παρέμβαση εκεί, θα πρέπει να υπάρξει απόφαση του υπουργού Ναυτιλίας και Προεδρικό Διάταγμα και εφόσον προκύψει και στρατηγική μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων», υπογράμμισε τέλος ο δήμαρχος.
Επιτροπή Ποιότητας Ζωής
Αμέσως μετά την Επιτροπή Διαβούλευσης συνεδρίασε η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής.
Ο αντιδήμαρχος Ν. Μπασακίδης παρουσιάζοντας τα βασικά σημεία του master plan σημείωσε:
Βασικά στοιχεία του έργου
Αντικείμενο της μελέτης είναι οι τεχνικές μελέτες των νέων λιμενικών έργων του Προγραμματικού Σχεδίου (master plan) του Λιμένα Καλαμάτας και η περιβαλλοντική αδειοδότησή τους. Σύμφωνα με το επιλεγέν σενάριο, τα προτεινόμενα Λιμενικά Έργα έχουν ως εξής:
1. Βελτίωση της λειτουργικότητας του προσήνεμου μόλου, κατασκευή εσωτερικών κρηπιδωμάτων και επισκευή και ενίσχυσης της θωράκισης
2. Ανακατασκευή του υπήνεμου μόλου. Ο υφιστάμενος υπήνεμος μόλος αποξηλώνεται και κατασκευάζεται νέος ακολουθώντας περίπου την ίδια χάραξη. Θα έχει μήκος 400 μ. και πλάτος 10 μ., ενώ το ακρομόλιο θα είναι 20 μ. Χ 20 μ. σε κάτοψη.
3. Κατασκευή κρηπιδωμάτων προ των ναυταθλητικών ομίλων. Για την εξυπηρέτηση των ναυταθλητικών ομίλων που δραστηριοποιούνται στο λιμένα Καλαμάτας, προτείνεται η κρηπίδωση του θαλάσσιου χώρου μεταξύ του μόλου του Πανελλήνιου και του μόλου του ΝΟΚ. Τα νέα κρηπιδώματα σχήματος Γ θα έχουν συνολικό μήκος 150 μ. περίπου. Η στάθμη κυκλοφορίας θα είναι στο +0,80 μ, ενώ θα έχουν ωφέλιμο βάθος το -3,00 μ.
Η στάθμη κυκλοφορίας θα έχει κατάλληλη κεκλιμένη διαμόρφωση (ράμπα) ώστε να διευκολύνεται η μεταφορά των σκαφών από και προς τη θάλασσα. Στα τελευταία 20 μ. του κρηπιδώματος θα υπάρχει πρόβλεψη για την εγκατάσταση μικρού γερανού για τη μεταφορά των σκαφών.
4. Αναβάθμιση, επέκταση και εκσυγχρονισμός των κτηριακών υποδομών του λιμένα (συμπεριλαμβανομένης και της κατεδάφισης υφιστάμενων μη κατάλληλων κτηρίων).
Στο χερσαίο χώρο του λιμένα προβλέπονται οι ακόλουθες κτηριακές εγκαταστάσεις: νέο κτηριακό συγκρότημα για την εξυπηρέτηση των επιβατών κρουαζιέρας, ένας σταθμός εξυπηρέτησης σκαφών αναψυχής, ένα κτήριο Συνοριακού Σημείου Διέλευσης (ΣΣΔ). Επίσης, δύο φυλάκια ελέγχου εισόδου – εξόδου στην ελεγχόμενη ζώνη ISPS, ένα νέο κτήριο αποθηκών στη ρίζα του προσήνεμου μόλου, το οποίο θα αντικαταστήσει τις καθαιρούμενες αποθήκες του Λιμενικού Ταμείου στην οδό Τσαμαδού, δύο νέα κτήρια για τη στέγαση των ναυταθλητικών ομίλων, που θα αντικαταστήσουν τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις του «ΠΟΣΕΙΔΩΝ» και του «ΑΙΟΛΟΣ», ένα νέο κτήριο για την εξυπηρέτηση των αλιέων.
Αναφορικά με τη δημιουργία του υδατοδρομίου Καλαμάτας οι κτηριακές υποδομές που προβλέπονται στο πλαίσιο της εξυπηρέτησης των χερσαίων αναγκών του, δεν αποτελούν αντικείμενο της παρούσας ΜΠΕ όπως προαναφέρθηκε (Παράρτημα 16.8).
5. Συνδέσεις με οδικό δίκτυο και δίκτυα υποδομών. Αναφορικά με την οδική σύνδεση του λιμένα με την πόλη της Καλαμάτας, αυτή πραγματοποιείται μέσω τεσσάρων εισόδων: 1) βορειοδυτικά: μέσω της κεντρικής πύλης στη συμβολή των οδών Ψαρών και Αναλήψεως, 2) βόρεια: μέσω της πύλης εισόδου επί της οδού Ναυαρίνου και της πύλης εξόδου επί της οδού Αναλήψεως, 3) κεντρικά: πύλη εισόδου/εξόδου επί της οδού Ναυαρίνου και 4) δυτικά: πύλη εισόδου/εξόδου πεζών σε επαφή με τη Μαρίνα Καλαμάτας.
Εντός του λιμένα πρόκειται να σχεδιαστούν υποδομές που αφορούν στην εξυπηρέτηση εμπορικών πλοίων μεταφοράς υποβρύχιων καλωδίων τηλεπικοινωνιών, βοηθητικών σκαφών (λάντζες), υδροπλάνου, Ε/Γ-Ο/Γ πλοίων, φορτηγών πλοίων και πλοίων κρουαζιέρας.
Για τη λειτουργική και με ασφάλεια κίνηση των πεζών και των οχημάτων εντός του μικτού λιμένα σχεδιάζονται διάδρομοι κυκλοφορίας οχημάτων και διάδρομοι κυκλοφορίας πεζών, οι οποίοι διατρέχουν όλο το μήκος του λιμένα. Κίνηση οχημάτων σε διάδρομο πλάτους 3,5 μ. Κίνηση πεζών σε διαδρόμους πλάτους 2 μ.
Σημειώνεται, τέλος, ότι έχει οριοθετηθεί από το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Καλαμάτας ένας διάδρομος πλάτους 5 μ. και μήκους περίπου 206 μ., στο δυτικό όριο του προσήνεμου μόλου, για τη σύνδεση της μαρίνας με τον προσήνεμο μόλο και χρησιμοποιείται ως χώρος περιπάτου και αναψυχής. Περιμετρικά του λιμένα υπάρχει, ακόμη, ποδηλατόδρομος ο οποίος διέρχεται από τις πύλες των επιμέρους λιμενικών τμημάτων
6. Χώροι Στάθμευσης. Για την κάλυψη των αναγκών των χρηστών των διαφόρων λιμενικών τμημάτων του λιμένα έχει προβλεφθεί η διαμόρφωση κατάλληλων χώρων στάθμευσης: Για τους επιβάτες των Ε/Γ-Ο/Γ και της Κρουαζιέρας- Θέση 20 με 18 θέσεις- Θέση 22 με 50 θέσεις για επιβάτες- Θέση 23 με 20 θέσεις για λεωφορεία. Στο χώρο των Mega Yachts- Θέση 21, 8 θέσεις εργαζομένων και θέσεις λεωφορείων.
7. Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου σε επιλεγμένες θέσεις.
Οικονομικά στοιχεία του έργου
Ο κατά προσέγγιση προϋπολογισμός κατασκευής των υπό εξέταση έργων του Λιμένα Καλαμάτας ανέρχεται σε 41.888.000 ευρώ, περιλαμβανομένων Γ.Ε. & Ο.Ε. (18%), απροβλέπτων και ΦΠΑ (24%).
Σημειώνεται ότι η δαπάνη κατασκευής του Κεντρικού Συλλεκτήρα Ομβρίων Υδάτων Ζώνης Ι Καλαμάτας, η οποία ανέρχεται σε 4.600.000 ευρώ (προ ΦΠΑ), καθώς και του Προκατασκευασμένου Οικίσκου Υδατοδρομίου, η οποία ανέρχεται σε 20.000 ευρώ δεν περιλαμβάνονται στον ανωτέρω προϋπολογισμό, δεδομένου ότι δεν αποτελούν αντικείμενα της παρούσας μελέτης.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης τόσο ο δημοτικός σύμβουλος, Κ. Τσαπόγας όσο και ο Λ. Λιάππας προέβαλαν ενστάσεις για την κατασκευή των δύο κτηρίων, ενώ ο δημοτικός σύμβουλος Δ. Φαββατάς τόνισε ότι η παράταξή του θα καταθέσει τις απόψεις της στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Α.Π.