Το φαγητό των παιδιών είναι μια καθημερινή, επαναλαμβανόμενη διαδικασία που κρύβει μέσα της μικρά μυστικά και μεγάλες δυσκολίες. Χωράει σε μια μεγάλη γκάμα συναισθημάτων και εικόνων, που θα έλεγα πως είναι άξιο απορίας πώς μια τόσο απλή διαδικασία μπορεί να δημιουργήσει τόσο διαφορετικές καταστάσεις. Μπορεί να γίνει η απόλαυση των αισθήσεων αλλά και η μεγάλη δυσκολία των γονιών. Μπορεί να μετατραπεί σε ένα κυνηγητό με τα παιδιά ή μια σημαντική διαδικασία στο σπίτι. Να είναι το στοίχημα της γιαγιάς για ένα άδειο πιάτο ή η προϋπόθεση για τις σοκολατένιες λιχουδιές. Να γίνει το δόλωμα στην απόλυτη προσοχή μιας ταινίας στο τάμπλετ ή μια ευκαιρία για συζήτηση. Μπορεί να γίνει οτιδήποτε θέλουμε εμείς να γίνει, αφού εμείς το επιλέγουμε.
Η διαδικασία του φαγητού είναι πραγματικά μια ιερή στιγμή, που οφείλουμε να προστατεύουμε από όλα όσα μπορεί να χαλάσουν την εικόνα της: φωνές, εντάσεις, απειλές, κυνηγητά, ψεύτικες κινούμενες εικόνες και βαρύγδουπες υποσχέσεις. Η φροντίδα των παιδιών την ώρα του φαγητού είναι μια συνεχής εκπαίδευση. Είναι ένα στοίχημα που βάζουμε με τον εαυτό μας, ένα σημαντικό κομμάτι της δύσκολης δουλειάς που έχουμε να κάνουμε είτε ως γονείς είτε ως εκπαιδευτικοί σε μια «ρουτίνα» που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά. Τα παιδιά, την ώρα του φαγητού, μαθαίνουν να συμμετέχουν σε μια ομαδική διαδικασία ως μέλη αυτής της ομάδας. Μαθαίνουν να αυτοεξυπηρετούνται και να νιώθουν ικανά. Εκπαιδεύουν τις αισθήσεις τους και καλλιεργούν τις δεξιότητές τους, μιμούνται και αντιγράφουν συμπεριφορές, κινήσεις, εκφράσεις, αντιδράσεις. Μαθαίνουν κανόνες που τους υιοθετούν με την επανάληψη. Απολαμβάνουν την παρέα των γονιών ή των φίλων τους στο σχολείο, επαναλαμβάνουν φράσεις, ανταλλάσσουν κουβέντες και κάνουν διάλογο με αφορμή τη διαδικασία του φαγητού. Μαθαίνουν να φροντίζουν τον εαυτό τους και να γίνονται υπεύθυνα παιδιά. Το φαγητό, λοιπόν, δεν αρκεί να χορταίνει το στομάχι, αλλά και το μυαλό. Είναι μια ευκαιρία για ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά και μια ρουτίνα που μας μαθαίνει πολλά: να έχουμε υπομονή, να απολαμβάνουμε την κάθε στιγμή, να ακούμε τις ανάγκες των παιδιών και να μαθαίνουμε από αυτές, να χαιρόμαστε με κάθε μικρή προσπάθεια και να μην περιμένουμε μεγάλα κατορθώματα, να γινόμαστε ευέλικτοι σε κάθε δυσκολία, να ζούμε μαζί με τα παιδιά μας! Αν καταλάβουμε, λοιπόν, τα οφέλη της διαδικασίας και όχι την ευχαρίστηση που θα μας δώσει ένα άδειο πιάτο, τότε θα ξεπεράσουμε πολλές ανησυχίες που πιθανόν μας απασχολούν ως γονείς, αλλάζοντας απλά τον τρόπο της διαδικασίας.
Εμείς θα επιλέξουμε αν θέλουμε ένα παιδί χορτάτο και άπραγο. Αν θέλουμε να μας έχει συνεχώς ανάγκη ή να προσπαθεί και να τα καταφέρει μόνο του. Να μπορεί να επιλέγει τι του αρέσει και τι όχι, να έχει την αίσθηση της πείνας, να ξέρει τι σημαίνει έχω χορτάσει. Εμείς θα επιλέξουμε αν στο βωμό ενός καλοταϊσμένου παιδιού θυσιάζουμε την ηρεμία μας, την ηρεμία του, την απόλαυση της διαδικασίας, το χρόνο που πρέπει να έχει στη διάθεσή του.
Εμείς επιλέγουμε αν θέλουμε πραγματικά να δώσουμε τη θέση μας στην τηλεόραση, το τάμπλετ ή το κινητό τηλέφωνο την ώρα του φαγητού. Είναι δική μας επιλογή και όχι του παιδιού.
Ας επενδύσουμε, λοιπόν, στη σχέση μας με το παιδί και όχι στο αποτέλεσμα. Είναι μια επένδυση ζωής!
Της Ιωάννας Σιαμαντζιούρα
Παιδαγωγού, διευθύντριας Παιδικού Σταθμού Εκπαιδευτηρίων Μπουγά
