Ο βροχερός καιρός της παραμονής, δώρον του Φεβρουαρίου και το ολίγον τσουχτερό κρύο παρουσίασαν την χθεσινήν ημέραν εστερημένην της λαμπρότητος και της αίγλης εκείνης μεθ’ ης εις άλλα έτη περιεβάλλετο.
Οι δρόμοι κατά το πλείστον ήσαν γεμάτοι βορβόρου και αι φροντίδες της Δημοτικής Αρχής προς επίστρωσιν των οδών εξ ων διήλθεν η εικών ένεκεν της βροχής της παραμονής, δεν απέβησαν και πολύ καρποφόροι.
Το εωθινόν
Την ανατολήν της ημέρας εχαιρέτισαν συνεχείς κανονιοβολισμοί από του Φρουρίου συνοδευόμενοι από τον απαραίτητον και διαρκή ήχον των κωδώνων του Ναού οι οποίοι μετωχέτευον εις την ψυχήν ανέκφραστον συγκίνησιν.
Η δε μουσική παιανίζουσα χαρμόσυνον μαρς διέσχισε τας οδούς αναγγέλλουσα το χαρμόσυνον της μεγάλης εορτής, την οποίαν ήγεν η πρωτεύουσα της Μεσσηνίας.
Η συρροή του κόσμου
Παρ’ όλην την βροχήν, ήτις επί αρκετάς ώρας έλουσε την πόλιν, τα τακτικά και έκτακτα τραίνα και την παραμονήν της εορτής και την ιδίαν ημέραν της περιφοράς μετέφερον συνεχώς κόσμον, όστις μετά περισσής ευλαβείας μετέβαινεν εις τον Μητροπολιτικόν ναόν να ασπασθή την εικόνα της πολιούχου και να ανάψη μετά κατανύξεως την λαμπάδα του.
Βεβαίως δεν παρετηρήθη τόση προσέλευσις πλήθους εκ των πέριξ όπως εις παρελθόντα έτη, πάντως όμως προσήλθεν αρκετός τοιούτος.
Προ του ναού
Πενιχρός, εν συγκρίσει προς τα άλλα έτη, εφέτος ο σημαιοστολισμός. Αφθονία παρετηρήθη σμύρτων τόσον εις την πλατείαν του ναού όσον και εις την οδόν μέχρι της κάτω πλατείας.
Οι εξώσται, αι ταράτσαι και τα παράθυρα των πέριξ του ναού οικιών κατάμεστα έστενον υπό το βάρος του ωραίου φύλου, το οποίον πλέον ή επαρκώς αντεπροσωπεύετο.
Αι ποικιλίαι των αμφιέσεων, τα πολύχρωμα και διαφόρων σχημάτων καπέλλα συνέτεινον εις την γενικήν χαράν.
Όλος ο χώρος ο προ του Ναού απ’ ενωρίς είχε καλυφθή ασφυκτικώς από διαφόρους, οίτινες με τα πρόσωπα εστραμμένα προς την θύραν του ναού ανέμενον την εμφάνισιν της εικόνος.
Πάντα τα Δημοτικά Σχολεία με τας σάλπιγγας και τα τύμπανα, τα σχολεία των θηλέων, τα ελληνικά και το γυμνάσιον υπό την επιτήρησιν των διδασκάλων και καθηγητών των παρετάχθησαν προ του Ναού.
Μετ’ ολίγον συνοδευόμενον υπό της Μουσικής κατέφθασεν ολόκληρον το Σύνταγμα συμπτυχθέν εις τάγμα έχοντος το γενικόν πρόσταγμα του Ταγματάρχου Αντ. Κουτήφαρη με υπασπιστήν τον λοχαγόν Δημητρακόπουλον, όπερ παρετάχθη εις δύο στοίχους έχον ούτω την προς την θύραν του ναού διέλευσιν ελευθέραν.
Οι επίσημοι
Από της 9ης και 1/2 ήρξαντο προσερχόμενοι οι επίσημοι. Ο Νομάρχης Αλεξανδρόπουλος εν επισήμω περιβολή ακολουθούμενος από το ανώτερον προσωπικόν της Νομαρχίας, ο Δήμαρχος Μπενάκης μετά των δημοτικών συμβούλων, ο Διοικητής του ενταύθα Συντάγματος Μέξας μεθ’ όλων των αξιωματικών εν μεγάλη στολή, εκ των οποίων πολλοί φέρουν παράσημα, οι διευθυνταί των Τραπεζών μετά του προσωπικού των καταστημάτων, ο Λιμενάρχης, ο Επιθεωρητής των Δημοτικών Σχολείων, ο Πρόεδρος των Πρωτοδικών Σκούμπης, πάντες σχεδόν οι δικασταί, αμφότεροι οι αντιεισαγγελείς και πάσαι αι Αρχαί της πόλεως, καθώς και τα Διοικητικά Συμβούλια πάντων των Σωματείων μετά των σημαιών των, ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Μπουρατίνος.
Ο Διευθυντής της Αστυνομίας Φλώρος μετά των αστυνόμων εν μεγάλη στολή απ’ ενωρίς, είχον προσέλθη χάριν της τάξεως.
Η λειτουργία
Το θέαμα του εσωτερικού της εκκλησίας ήτο εξόχως μεγαλοπρεπές. Η σεπτή εικών λάμπουσα υπό τον χρυσόν του βαρυτιμοτάτου πλαισίου κατηυγάζετο από απειραρίθμους λαμπάδας, οίτινες ανενεούντο ανά πάσαν στιγμήν υπό των ευλαβών προσκυνητών.
Ο ευρύς χώρος του ναού ασφυκτικώς πεπληρωμενος από πλήθος πάσης ηλικίας και τάξεως. Ο γυναικωνίτης κυριολεκτικώς στένει από την πλημμύραν του ωραίου φύλου.
Ιεροστάτει ο Αρχιεπίσκοπος Μελέτιος περιστοιχούμενος από τον ιεροκήρυκα, τους ηγουμένους των Μονών και όλον τον κλήρον της πρωτευούσης. Ο Σεβασμιώτατος ήτο περιβεβλημένος την πάγχρυσον και λάμπουσαν εκ βαρυτίμων λίθων στολήν του, ενώ ο χορός υπό τον Μαυρίδην μελωδικώτατα και εν ζηλευτή αρμονία έψαλλε τα τροπάρια της Θεοτόκου.
Η έξοδος
Εις άκρον κατανυκτική ήτο η εμφάνισις της σεπτής εικόνος επί της θύρας. Ο στρατός παρουσιάζει όπλα, η μουσική παιανίζει, αι σάλπιγγες ηχούν, όλος ο κόσμος ασφυκτικώς πληρών τον προ του ναού χώρον ευλαβέστατα αποκαλύπτεται και σταυροκοπείται.
Ο χορός υπό τον Μαυρίδην ψάλλει κατανυκτικώτατα «Θεοτόκε η ελπίς…» και ο παμμέγιστος όγκος αρχίζει μετά μεγίστης δυσκολίας να κινήται προς τα εμπρός.
Η περιφορά
Προηγούντο τα σχολεία των θηλέων ομοιομόρφως ενδεδυμένων. Είπετο η Φιλαρμονική του Δήμου ανακρούουσα κατάλληλον προς την εορτήν μαρς.
Μετά ταύτα σώμα στρατού προηγουμένων των σαλπίγγων, είτα τα λάβαρα των Σωματείων, τα δημοτικά σχολεία με σάλπιγγας και τύμπανα, τα εξαπτέρυγα και τα θρησκευτικά σύμβολα, η ετέρα Φιλαρμονική, έτερα εξαπτέρυγα και λαμπάδες κρατούμενα υπό μαθητών του γυμνασίου, ο χορός των ψαλτών και μετά ταύτα ο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος περιστοιχούμενος εφ’ όλου του κλήρου και των ηγουμένων των Μονών.
Όπισθεν του κλήρου η πάνσεπτος εικών της Θεομήτορος εν επιχρύσω πλαισίω καταλήγοντι εις προσκυνητάριον.
Ο συνωστισμός
Δεν δύναται να περιγραφή ο συνωστισμός παρά τον ναΐσκον του Αγίου Αθανασίου. Ο κόσμος κατηγανακτισμένος επιέζετο σαν σταφυλή. Φωνές και αναστενάγματα. Ομβρελίνια εθραύσθησαν, πόδια σκληρώς κατεπατήθησαν και πίλοι ανηρπάγησαν.
Ο κόσμος δια τον φόβον μεγαλειτέρου διαγκωνίσματος ηναγκάζετο να τραπή δια των πλησίον παρόδων προς την πλατείαν.
Αι δεήσεις – η βροχή
Οι εξώσται της οδού Υπαπαντής και της Άνω Πλατείας γεμάτοι μέχρι ασφυξίας. Εκατέρωθεν δε της διερχομένης πομπής άλλος κόσμος άπειρος αποκαλυπτόμενος σταυροκοπείται. Εις πλείστας εξώστας κυματίζουν ολίγαι σημαίαι.
Μόλις η εικών έφθασεν εις την Άνω Πλατείαν κατεβιβάσθη αύτη εκ των ώμων των βασταζόντων και εψάλη δέησις.
Μόλις ετελείωσεν η δέησις ήρχισε και πάλιν να πίπτη αραιά κατ’ αρχάς βροχή, ήτις κατόπιν εδυνάμωσε και η οποία εξηκολούθησε μέχρι της επιστροφής σχεδόν.
Το πλήθος άλλο σκορπά και άλλο υπό τας ομβρέλας προσπαθεί να αποφύγη την συνεχή βροχήν. Αι γυναίκες ουδόλως μετακινούνται. Αδιαφορούν αν θα βραχούν και ακολουθούν σπρωχνόμεναι και διαγκωνιζόμεναι να παρακολουθούν την περιφοράν.
Ετέρα δέησις ψάλλεται εν τη Κάτω Πλατεία, εν τη οποία ο συνωστισμός με όλην την βροχήν είναι απερίγραπτος.
Οι εξώσται στένουσιν υπό το βάρος απειροπληθών κυριών και δεσποινίδων. Οι εξώσται του Εμπορικού Συλλόγου και του Δημαρχείου έχουν το ρεκόρ της γυναικείας συγκεντρώσεως.
Η επιστροφή
Δια των οδών Αριστομένους, Ταϋγέτου και Φαρών με την αυτήν τάξιν και υπό την αδιάκοπτον βροχήν η πομπή επιστρέφει.
«ΘΑΡΡΟΣ» 2 Φεβρουαρίου 1912
-Η διακόσμησις
-Η σημερινή πομπή
Με την συνήθη τάξιν θα εορτασθή σήμερον η επέτειος της Υπαπαντής, της προστάτιδος των Καλαμών Θεομήτορος.
Χάρις εις την μέριμναν της Δημοτικής Αρχής, αι οδοί Αριστομένους, Ταϋγέτου και Φαρών, εκ των οποίων θα διέλθη η ιερά πομπή, εσκυροστρώθησαν και εκαλύφθησαν δι’ άμμου. Επίσης εγένοντο αι δέουσαι διορθώσεις εις την λεωφόρον Υπαπαντής και την κάτω πλατείαν.
Ο ναός ηυπρεπίσθη καταλλήλως εσωτερικώς, επί της φερωνύμου δε πλατείας εστήθησαν αψίδες μυρτοστόλιστοι και κοντοί μετά σημαιών διήκοντες μέχρι της επάνω πλατείας.
Εν γένει ο περί τον ναόν χώρος και αι κεντρικώτεραι των οδών προσέλαβον κατά το δυνατόν εορτάσιμον όψιν.
Το πρόγραμμα της σημερινής εξόδου της εικόνος είναι το σύνηθες των προηγουμένων ετών. Η λιτανεία θα αρχίση την 10ην πρωινήν ώραν, θα συνοδεύση δε την αγίαν εικόνα ο Επίσκοπος μετά των εφημερίων της πόλεως και των ιεροψαλτών, εν τάγμα στρατού, οι αξιωματικοί, αι πολιτικαί αρχαί άπασαι, ο Δήμαρχος μετά των συμβούλων, τα σωματεία και οι μαθηταί των σχολείων. Συνεσκέφθησαν χθες οι Δήμαρχος, Γυμνασιάρχης και Επιθεωρητής μετά των Σχολαρχών ορίσαντες όπως οι μαθηταί παραταχθώσι μετά τον Άγιον Αθανάσιον, οπόθεν και θα συνοδεύσωσι την Εικόνα προς αποφυγήν του συνωστισμού.
Ο χθεσινός εσπερινός
Ο εσπερινός εψάλη χθες εν τω ναώ της Υπαπαντής, με ιδιαιτέραν μεγαλοπρέπειαν και συρροήν κόσμου, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μεσσηνίας.
Οι προσκυνηταί ήρχισαν συρρέοντες πολυπληθείς με αναθήματα αρκετά.
Η εκκλησία εφωταγωγήθη πλουσίως, επίσης δε και η προ αυτού πλατεία δι’ ηλεκτρικών ηλίων.
Η κίνησις παρετάθη πυκνή μέχρι βαθείας νυκτός, όπως δε συνήθως πολύς κόσμος έμεινεν αγρυπνών.
Δυστυχώς ο καιρός εξακολουθεί βροχερός και ψυχρός, και εκ τούτου υπάρχει φόβος αποτυχίας της σημερινής πομπής.
