Με έναν ιδιαίτερο τρόπο εξωτερίκευσαν οι μαθητές της Γ’ Γυμνασίου Μεθώνης την ευαισθησία τους στο μείζον και ολέθριο γεγονός που συμβαίνει στην Ευρώπη και δεν είναι άλλο από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Με αφορμή απόσπασμα από το έργο του Ισοκράτη «Περί ειρήνης», έξι μαθητές έγραψαν ισάριθμες επιστολές απευθυνόμενες στο ρήτορα, εκφράζοντας τις θέσεις τους για τον ολέθριο αυτό πόλεμο, με σκοπό να συζητήσουν τη θέση του «ότι οι συμμαχίες δεν κερδίζονται με τη βία».
Όπως σωστά επισημαίνει η εκπαιδευτικός του Γυμνασίου, Κατερίνα Πλακούδα, η οποία είχε την καλοσύνη να μας στείλει αυτές τις επιστολές, «η φαντασία όλα τα επιτρέπει»…
Έχει πάντοτε ενδιαφέρον να παρακολουθούμε από κοντά τις σκέψεις των παιδιών για όλα όσα εμείς οι «μεγάλοι» έχουμε την ευθύνη και αποφασίζουμε χωρίς αυτά αλλά γι’ αυτά.
Απολαύστε, αλλά πρωτίστως προβληματιστείτε με τις σκέψεις αυτών των παιδιών…
ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΙΣΟΚΡΑΤΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΠΟΥ ΖΟΥΜΕ
Αγαπητέ Ισοκράτη,
Σου γράφω αυτό το γράμμα για να σε ενημερώσω και να μοιραστώ μαζί σου τις σκέψεις μου για το νέο πόλεμο που ξέσπασε πριν από λίγο καιρό ανάμεσα στη Ρωσία και στην Ουκρανία.
Ο νέος πόλεμος απασχολεί όλες τις χώρες του κόσμου και σιγά σιγά συμμετέχουν και άλλες χώρες, με αποτέλεσμα να υπάρχει πιθανότητα να συμβεί ένας παγκόσμιος πόλεμος. Όλες οι χώρες ασχολούνται με αυτό όπως και στην Ελλάδα οι ειδήσεις μιλούν συνέχεια για αυτό, έχοντας σχεδόν ξεχάσει την προηγούμενη περίοδο της πανδημίας που ζήσαμε. Ο κόσμος είναι αρκετά φοβισμένος, καθώς κανένας μας δε γνωρίζει τι μπορεί να συμβεί στο κοντινό μέλλον.
Αυτές οι δύο χώρες λοιπόν προσπαθούν εδώ και κάποιες μέρες να βρουν μια μέση λύση, ώστε να σταματήσει ο πόλεμος και να ζούμε ειρηνικά. Όπως έχεις πει και εσύ, το σημαντικότερο δεν είναι να εξαναγκάσουμε κάποιον να κάνει κάτι (στην περίπτωσή μας να σταματήσει η Ρωσία τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας), αλλά να τον πείσουμε με επιχειρήματα πως δε λύνονται τα προβλήματα με αυτόν τον τρόπο αλλά με συζήτηση μεταξύ των ανθρώπων.
Αυτά είχα να σου πω, εύχομαι αυτή η διαμάχη ανάμεσα στις δύο χώρες να τελειώσει σύντομα, ώστε να ζήσουμε όλοι πάλι φυσιολογικά χωρίς προβλήματα και χωρίς να έχουμε το φόβο ότι αυτός ο πόλεμος θα επεκταθεί και σε άλλες χώρες.
Με εκτίμηση,
Ασημίνα Ασημάκη
Μεθώνη, 28-2-2022
Αξιότιμε κύριε Ισοκράτη,
είμαι ένας μαθητής του Γυμνασίου Μεθώνης και αποφάσισα να σας γράψω αυτήν την επιστολή λόγω του πολέμου που εξελίσσεται τώρα στην Ουκρανία με τη Ρωσία. Προσωπικά, θεωρώ πως αυτές οι συμπεριφορές δεν αρμόζουν στην εποχή που ζούμε, δε συμφωνείτε μαζί μου;
Πρώτα από όλα, όπως γνωρίζετε, ο πόλεμος οδηγεί σε παρακμή όλο τον κόσμο. Αυτό που εννοώ είναι ότι -όπως είχατε αναφέρει και εσείς σε ένα απόσπασμα από το έργο σας “Περί Ειρήνης” και πιο συγκεκριμένα στο έργο “Τα πλεονεκτήματα της ειρήνης” – καταλαβαίνουμε ότι κάθε πόλεμος ανεξάρτητα από το αν οι καταστροφές που προκαλεί είναι μικρής ή μεγάλης εμβέλειας δημιουργεί προβλήματα που θα ήταν ανύπαρκτα σε περίοδο ειρήνης. Ο πόλεμος μας κάνει πιο φτωχούς, με αποτέλεσμα ένα σύννεφο ένδειας να σκεπάζει όχι μόνο την “πρωταγωνίστρια-χώρα σε αυτήν την πανωλεθρία, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο. Μάλιστα αυτό συμβαίνει και σε μια χρονική περίοδο κατά την οποία η παγκόσμια κοινότητα είναι ήδη ταλαιπωρημένη από τα προβλήματα που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορωνοϊού και κατά συνέπεια οι αντοχές της έχουν εξαντληθεί.
Αγαπητέ κύριε Ισοκράτη, ζούμε πια στον εικοστό πρώτο αιώνα, έναν αιώνα που έχουν προχωρήσει τόσο πολύ οι επιστήμες. Κατά συνέπεια, θα περιμέναμε οι άνθρωποι να έχουν “ξυπνήσει” και ιδιαίτερα οι πολιτικοί ώστε να μην προκαλούν πολέμους χωρίς καμιά αφορμή, γιατί στο συγκεκριμένο πόλεμο δεν υπάρχει λόγος να γίνει κάτι τέτοιο.
Η ανθρώπινη σκέψη έχει εξελιχθεί. Η ανθρωπότητα έχει ήδη δοκιμαστεί από πολλούς πολέμους και έχει καταλάβει ότι ο πόλεμος δεν προσφέρει λύσεις, αλλά αντίθετα προσθέτει και άλλα προβλήματα στα ήδη υπάρχοντα.
Συγκεκριμένα χάνονται ανθρώπινες ζωές. Οι άνθρωποι που είναι στην εξουσία δε λαμβάνουν υπόψη τους ότι πεθαίνουν αναίτια αθώοι άνθρωποι με βίαιο τρόπο, είτε πρόκειται για στρατιώτες είτε για άμαχο πληθυσμό που έχουν πίσω τους οικογένειες, γονείς, γυναίκες, παιδιά, τα οποία θα μείνουν μόνα τους. Ο αριθμός των θυμάτων είναι συχνά τραγικός γεγονός, που επιβεβαιώνει ότι στον πόλεμο η ανθρώπινη ζωή έχει χάσει την αξία της.
Επίσης, χωρίς να θέλω να σας κουράσω, θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ στις συνέπειες του πολέμου σε ψυχολογικό και συναισθηματικό επίπεδο στον κάθε άνθρωπο. Από τη στιγμή που ο πόλεμος είναι ταυτισμένος με το θάνατο, τη βία, το αίμα, τις αρρώστιες, τα βασανιστήρια, δημιουργεί τεράστιο άγχος, αλλά ακόμα και κατάθλιψη στα άτομα που έχουν βιώσει την εμπειρία του πολέμου- ιδιαίτερα στα παιδιά- και ιδίως σε όσους έχουν βρεθεί σε εμπόλεμη ζώνη και έχουν αναγκαστεί να σκοτώσουν.
Θεωρούν ότι τα χέρια τους είναι γεμάτα με αίματα και η φρίκη αποτυπώνεται στην ψυχή τους. Βάσει ερευνών ο δεύτερος μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων οι οποίοι έχουν τρελαθεί ή έχουν αυτοκτονήσει είναι στρατιώτες.
Ιδιαίτερα σημαντική, όμως, είναι η ηθική εξαχρείωση που προκαλεί ο πόλεμος. Οι ηθικές αξίες καταλύονται και ο άνθρωπος εξαχρειώνεται. Η βία και η αφαίρεση της ζωής θεωρούνται κάτι φυσιολογικό, η δικαιοσύνη επιβάλλεται με τη χρήση των όπλων, η εντιμότητα και η ανθρωπιά παραγκωνίζονται από τον ατομισμό, το μίσος και την εκδικητικότητα. Εξάλλου, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, ο φόβος του θανάτου και ο αγώνας για επιβίωση φέρνουν στην επιφάνεια τα πιο ταπεινά ένστικτα του ανθρώπου, ο οποίος για να μη γίνει θύμα μετατρέπεται σε αδίστακτο και ανελέητο θύτη.
Παράλληλα, η χώρα η οποία ξεκίνησε τον πόλεμο αντιμετωπίζει περισσότερο από όλους τις συνέπειές του. Και αυτό γιατί χρειάζεται να ξεπληρώσει τις καταστροφές που δημιουργήθηκαν, όπως ξέρουμε και από τους Γερμανούς, οι οποίοι εξαιτίας του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκονται σε χρέος 1.617.781.093.648.819 ευρώ.
Άλλωστε, αυτό το επισημαίνετε και εσείς στο εξαιρετικό κείμενό σας στο σημείο που αναφέρεται ότι ο πόλεμος μας έκανε φτωχότερους τους Αθηναίους. Αυτό πράγματι συμβαίνει γιατί κατά τη διάρκεια του πολέμου η οικονομία παραλύει, αφού τα κράτη εστιάζουν στις πολεμικές ανάγκες, το παραγωγικό τμήμα του πληθυσμού πολεμά και πλήττονται όλοι οι τομείς της οικονομίας.
Τέλος, λόγω του πολέμου καταστρέφεται η δημοκρατία και δηλητηριάζονται οι σχέσεις των λαών Ο φανατισμός και το μίσος που κυριαρχούν περιορίζουν τις ατομικές και πολιτικές ελευθερίες του λαού και αυξάνεται ο κίνδυνος επιβολές αυταρχικών καθεστώτων.
Παράλληλα –όπως επισημαίνετε και εσείς –ο πόλεμος διαιωνίζει την εχθρότητα μεταξύ των λαών, αφοί δεν επιλύει τις διαφορές τους, αλλά τροφοδοτεί τους ανθρώπους με μίσος και προετοιμάζει νέες συγκρούσεις στο μέλλον.
Αξιότιμε κύριε Ισοκράτη, οι μέρες μας είναι δύσκολες. Τα τελευταία πολεμικά γεγονότα έχουν συνταράξει την παγκόσμια κοινότητα. Διαβάζοντας το κείμενό σας –γραμμένο δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν –συγκινήθηκα με τον όμορφο λόγο σας και πιστεύω ότι όλοι θα μπορούσαν να γίνουν πιο σοφοί αν άκουγαν τα λόγια σας, έτσι όπως έρχονται από τα βάθη των αιώνων, πιο επίκαιρα από ποτέ.
Με εκτίμηση,
Νίκος Τζιβίσκος
Αγαπητέ Ισοκράτη,
Αποφάσισα να σου στείλω την επιστολή αυτή για να σου εξηγήσω τι συμβαίνει σήμερα στον κόσμο σχετικά με τους πολέμους.
Εσύ έχεις πει ότι αν μια κοινωνία είναι εύπορη, έχει ασφάλεια και ομόνοια μεταξύ των ανθρώπων, τότε θα έχει συμμάχους όλους του ανθρώπους. Όμως, στις μέρες μας όλα αυτά δεν ισχύουν. Αντιθέτως, ο κόσμος έχει γίνει πιο κακός και δεν τον ενδιαφέρει να έχει καλές σχέσεις με τους υπολοίπους. Οι περισσότεροι άνθρωποι δε νιώθουν ασφάλεια, αλλά φόβο. Επίσης, πλέον δεν είμαστε εύποροι και πολύς κόσμος δεν έχει καν δουλειά.
Εάν, όμως, οι άνθρωποι αλλάξουν και υπάρξει ασφάλεια, ομόνοια και ευπορία, τότε ο κόσμος θα είναι πιο ειρηνικός και ήρεμος.
Αυτά ήταν όλα όσα ήθελα να σου πω και εύχομαι η κοινωνία μας να βελτιωθεί προς το καλύτερο!
Γεωργία
Αγαπητέ Ισοκράτη,
διαβάζοντας τα λόγια σου, δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω με όσα λες. Δυστυχώς, ζω σε μία εποχή στην οποία ο πόλεμος δεν είναι μία άγνωστη λέξη.
Βλέπω εικόνες με ανθρώπους που έχασαν ολόκληρη την ζωή τους, το σπίτι τους, τη δουλειά τους από την μία μέρα στην άλλη.
Βλέπω παιδάκια που εχθές πήγαιναν σχολείο και γελούσαν με τους φίλους τους, ενώ σήμερα δεν έχουν αυτό το δικαίωμα, αντιθέτως είναι αναγκασμένα να μένουν κλεισμένα σε καταφύγια, όλη μέρα και όλη νύχτα, ώστε να μη χάσουν την ζωή τους.
Βλέπω δύο έθνη, των οποίων οι άνθρωποι μιλάνε την ίδια γλώσσα και έχουν την ίδια καταγωγή, να αλληλοσκοτώνονται και σκέφτομαι, γιατί;
Γιατί γίνονται όλα αυτά;
Γιατί, ενώ εχθές, δύο κολλητοί, όπου ο ένας είναι Ουκρανός και ο άλλος Ρώσος, μπορούσαν να πάνε για φαγητό, για ένα ποτό, να περάσουν καλά, σήμερα, πρέπει να εναντιωθούν μεταξύ τους; Ποια οφέλη υπάρχουν σε αυτό; Ποια οφέλη υπάρχουν στο να σκοτώνονται αθώοι άνθρωποι; Λίγα χιλιόμετρα γης αξίζουν περισσότερο από ανθρώπινες ζωές;
Ο κόσμος θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερος χωρίς πόλεμο.
Δε θα υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι είναι αναγκασμένοι να βλέπουν τις οικογένειές τους, τους γονείς τους, τα παιδιά τους, να πεθαίνουν άδικα, χωρίς καμία αιτία.
Θα μπορούσαμε να ζούμε αγαπημένα, όλο μαζί.
Θα μπορούσε να υπάρχει ειρήνη…
Με εκτίμηση,
Μαρία Ψυχάρη
ΜΕΘΩΝΗ 3/3/2022
Αξιότιμε κύριε Ισοκράτη,
σας γράφω αυτή την επιστολή με σκοπό να σας ενημερώσω για την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη. Απευθύνομαι σε εσάς γιατί ξέρω πως έχετε ζήσει τις δυσάρεστες συνέπειες που έχει ένας πόλεμος. Γνωρίζετε πολύ καλά πως στον πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές. Όλοι είναι χαμένοι, σε όποια παράταξη και να βρίσκονται. Άνθρωποι χάνονται, πόλεις και μνημεία καταστρέφονται, τίποτα δεν προχωρά. Όλα μένουν πίσω… η παιδεία και ο πολιτισμός. Σε περίοδο πολέμου οι άνθρωποι αλλάζουν. Γίνονται θηρία ικανά για τα πάντα. Δυστυχώς, ο κ. Πούτιν ο πρωθυπουργός της Ρωσίας φαίνεται πως δεν το γνωρίζει αυτό. Εισέβαλε με το στρατό του στην Ουκρανία με σκοπό να την κατακτήσει. Τα τανκ έφτασαν μέχρι την πρωτεύουσα, το Κίεβο. Χιλιάδες γυναίκες και παιδιά αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για να γλιτώσουν ή να κρυφτούν στα καταφύγια. Νεογέννητα μωρά και άρρωστοι μεταφέρθηκαν στα υπόγεια των νοσοκομείων. Οι άντρες από 18 έως 60 ετών απαγορεύεται να φύγουν από τη χώρα. Πρέπει να μείνουν να υπερασπιστούν την πατρίδα τους και να παλέψουν για την ελευθερία τους. Πολλοί είναι αυτοί που έχουν χάσει ήδη τη ζωή τους ενώ αρκετά κτήρια έχουν καταστραφεί. Ορισμένες χώρες της Ευρώπης στέλνουν είδη πρώτης ανάγκης και κάποιες άλλες εξοπλισμό. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι είναι με το μέρος των Ουκρανών και προσπαθούν με κάθε τρόπο να «τιμωρήσουν» τους Ρώσους. Νιώθω λύπη, θυμό και ντροπή όταν βλέπω αυτές τις εικόνες… προσπαθώ να βάλω τον εαυτό μου στη θέση αυτών των παιδιών που αφήνουν την πατρίδα τους, που πολεμούν, που πεθαίνουν και τρομάζω! Μακάρι να σταματούσε ο πόλεμος. Μακάρι έστω και μια φορά οι μεγάλοι να μπορούσαν να δουν με τα μάτια των παιδιών. Μακάρι ο κόσμος μας να ήταν καλύτερος!
Με εκτίμηση,
Μίνζηρας Παναγιώτης
Μεγάλε Ισοκράτη,
πόσο μεγάλες αλήθειες κρύβουν τα λόγια σου για τα πλεονεκτήματα της ειρήνης. Διαβάζοντας το κείμενό σου συγκινήθηκα κυρίως τώρα που κινδυνεύει η παγκόσμια ειρήνη και κρέμεται ειλικρινά από μια λεπτή κλωστή. Είναι κρίμα πως οι ηγέτες κάποιων χωρών προσπαθούν με τη δύναμη των όπλων και τη βία να αυξήσουν την ισχύ και το γόητρό τους. Δεν καταλαβαίνουν πως μόνο η ειρήνη μπορεί να φέρει ευημερία, πλούτο και ασφάλεια. Σήμερα οι ισχυρές χώρες δημιουργούν συμμαχίες που δυστυχώς γίνονται ηγεμονίες όπως τότε στην περίπτωση της Αθήνας. Έτσι βλέπουμε οι αδύναμες χώρες να πληρώνουν ακριβό τίμημα όπως στην περίπτωση της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Καθημερινά γινόμαστε θεατές συγκρούσεων ανελέητων βομβαρδισμών. Παιδιά, γέροι, γυναίκες και στρατιώτες σκοτώνονται, τραυματίζονται και ξεριζώνονται από την πατρίδα τους. Από τη μια στιγμή στην άλλη χάνουν τα πάντα. Φρίκη και αποτροπιασμός ζωώδη ένστικτα. Μακάρι να σταματήσει αυτή η τρέλα και όλοι να καταλάβουν πως η ειρήνη είναι η μόνη διέξοδος στην κρίση. Να αφήσουν τα όπλα και με το διάλογο να λυθούν οι διαφορές. Εύχομαι τα λόγια σου με κάποιον μαγικό τρόπο να φτάσουν στα αυτιά των ισχυρών του κόσμου.
Με σεβασμό,
Νίκος Δηλές
