Δεδομένου ότι η ζωή είναι ανεπίστροφη, αποτελεί απόλυτο αγαθό και ο κάθε πόλεμος, που είναι ο κυριότερος εχθρός της, αποτελεί το απόλυτο κακό. Εκείνοι που χρησιμοποιούν τον πόλεμο ως μέσο προώθησης γεωπολιτικών ή εθνικιστικών επιδιώξεων είναι βέβαιο ότι έχουν άλλον κώδικα αξιών, αλλά είναι βέβαιο ότι η ζωή, λόγω του πεπερασμένου της διάρκειάς της, τελικά τους εκδικείται.
Οι εκατόμβες νεκρών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και το σοκ που προκάλεσαν στους λαούς της Ευρώπης κυρίως, είχαν δημιουργήσει την εντύπωση ότι όλες οι χώρες θα λειτουργούσαν στο μέλλον παίρνοντας μέτρα αποτρεπτικά νέων πολεμικών συγκρούσεων. Παρ’ όλα αυτά, προκλήθηκαν αρκετές εμφυλιοπολεμικές συγκρούσεις, με τη δική μας σε περίοπτη θέση, αλλά και εισβολές κρατών σε ξένες επικράτειες. Πάντα υπήρχε κάποια αιτιολογία, αλλά η διάθεση για κυριαρχία αποτελούσε το επιστέγασμα όλων των επιτιθέμενων. Με τη διαμόρφωση δύο μπλοκ κρατών, κατά τα πρώτα χρόνια μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, θεωρήθηκε ως αυτονόητη δυνατότητα η επέμβαση στο εσωτερικό των κρατών που συναπάρτιζαν ή ελέγχονταν από τα ισχυρότερα μέλη του καθενός από αυτά. Σε αυτή τη λογική εντάσσονται οι επεμβάσεις της Σοβιετικής Ένωσης στην Ανατολική Γερμανία, την Ουγγαρία, την Τσεχοσλοβακία και την Πολωνία, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στη Γουατεμάλα, τη Νικαράγουα τον Παναμά, το Ιράκ και το Αφγανιστάν, της Μεγάλης Βρετανίας στην Αίγυπτο και στην Κύπρο και της Γαλλίας στη Ινδοκίνα και στην Αλγερία. Σε αντίστοιχη λογική στηρίχτηκε και η επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο που, επωφελούμενη από τις κούφιες υπερεθνικιστικού χαρακτήρα ενέργειες των δικών μας, κατέκτησε το 40% της νήσου. Ήταν όλες αυτές οι επεμβάσεις μικροί πόλεμοι με νεκρούς και χυμένο άφθονο ανθρώπινο αίμα.
Η σχεδόν αναίμακτη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και του συνασπισμού κρατών που έλεγχε, έδωσε τη δυνατότητα στην ανθρωπότητα να προσβλέπει σε ένα μέλλον χωρίς συνασπισμούς και επεμβάσεις, σε έναν κόσμο που τα κράτη θα ασκούσαν ανεμπόδιστα τις επιλογές που θα αποφάσιζαν οι πολίτες τους. Δυστυχώς οι εξελίξεις δεν ακολούθησαν αυτή την πορεία. Ο συνασπισμός κρατών που απέμεινε, ισχυροποιήθηκε και επεκτάθηκε και νέο λουτρό αίματος προκλήθηκε με την επέμβαση στη Γιουγκοσλαβία, με κάποια αιτιολογική βάση βέβαια, η οποία όμως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια και από άλλους, ακόμα και προσχηματικά για να δικαιολογήσουν τις δικές τους επεμβατικές ενέργειες. Έτσι φθάσαμε στην τωρινή επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η γενοκτονία των ρωσόφωνων της Ουκρανίας και η αναζήτηση συνθηκών ασφάλειας προβλήθηκαν και πάλι για να αιτιολογήσουν το νέο πόλεμο που βιώνομε.
Στο μονοπολικό κόσμο που ζούμε αυτή την περίοδο, η ισχύς προκύπτει από την οικονομική ευρωστία που παράγεται από την επικράτηση στο πεδίο της ανταγωνιστικότητας στις αγορές. Μέσω της ανταγωνιστικότητας αναδύθηκε η ισχύς της Κίνας που τείνει να διαμορφωθεί σε νέο πόλο ισχύος. Επωφελήθηκε από την εκκαθάριση της κρατικής γραφειοκρατίας μέσω της Πολιτιστικής Επανάστασης του Μάο, τη μείωση του πληθυσμού με την πολιτική του ενός παιδιού ανά οικογένεια του Τενγκ Σιάο Πίνγκ και τις χαμηλές εργασιακές αμοιβές σε ευρύ φάσμα της παραγωγικής διαδικασίας.
Σε συνδυασμό όλων αυτών, με την εισαγωγή και ανάπτυξη νέων τεχνολογικών συστημάτων, κερδίζει πόντους στον ανταγωνισμό με τα προϊόντα που παράγει και απειλεί την πρωτοκαθεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, της μέχρι τώρα μοναδικής υπερδύναμης. Ο κόσμος παρακολουθεί με ανησυχία τις αλληλεπιδράσεις πολεμικής και οικονομικής ισχύος που διαμορφώνονται κατά τα τελευταία χρόνια. Άγνωστο είναι προς τα πού βαδίζει η ανθρωπότητα και ποιες ισορροπίες μπορούν να διαμορφωθούν ώστε να αποφευχθούν νέοι πόλεμοι λόγω των ανταγωνισμών ισχύος, γενικευμένου χαρακτήρα και με τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές.
Δεν είναι τυχαίο ότι σε ένα από τα πρώτα εκκλησιαστικά βιβλία της θρησκείας μας, αλλά και της ιουδαϊκής, από τα κρισιμότερα γεγονότα που εξιστορούνται είναι η αδελφοκτονία Κάιν – Άβελ. Ίσως αυτό εκφράζει την εσώτερη τάση των ανθρώπων για επιβολή και κυριαρχία να υπερισχύει των δεσμών αίματος και να καταλήγει ακόμα και σε αδελφοκτόνες συγκρούσεις.
Μια πρόχειρη ματιά στους πρόσφατους εμφυλίους πολέμους, που έχει καταγράψει η Ιστορία, το επιβεβαιώνει. Ιδιαίτερα οι πόλεμοι στη Γιουγκοσλαβία και την Ουκρανία είναι σαφώς πόλεμοι μεταξύ μελών της ίδιας εθνικής ομάδας, μεταξύ των οποίων δευτερεύοντα στοιχεία, όπως η κρατική υπόσταση ή η θρησκεία, έχουν επικρατήσει σε βάρος της κοινής γενετικής ομοιομορφίας και της κοινής ιστορικής πορείας σε παλαιότερες περιόδους. Κοινή σλαβική καταγωγή έχουν οι Σέρβοι και οι εξισλαμισμένοι Σλάβοι της Βοσνίας. Το ίδιο και οι Ουκρανοί (πρωτορώσοι) με τους σύγχρονους Ρώσους. Αυτό, όμως, δεν εμπόδισε να υπερισχύσει το σύνδρομο του Κάιν, με αποτέλεσμα τους αδελφοκτόνους πολέμους και τις μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές.
Του Νικολάου Μαραμπέα
