Με μια παρατεταμένη δοκιμασία φαίνεται να βρίσκονται αντιμέτωπες επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην Ελλάδα, καθώς η πρόσφατη ενεργειακή κρίση συνεπάγεται μια σειρά από ανατιμήσεις σε βασικά είδη πρώτης ανάγκης. Έτσι, επιχειρήσεις και καταναλωτές μοιάζουν πλέον να «ασφυκτιούν», ενώ το κλίμα αβεβαιότητας εντείνεται, καθώς η ελληνική κοινωνία, έπειτα από μια δεκαετή οικονομική κρίση βρέθηκε αντιμέτωπη με την πανδημία, και σε όλο αυτό ήρθε να προστεθεί η αύξηση στο ενεργειακό κόστος, το οποίο κατατάσσει την Ελλάδα ως μία από τις πιο ακριβές χώρες στην Ευρώπη.
Το «Θ» συνάντησε πέντε επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με κόσμο και συζήτησε μαζί τους για το κύμα ακρίβειας, για όσα βλέπουν καθημερινά, αλλά και για τις αγωνίες και τους προβληματισμούς τους για τη ζωή σε αυτή τη νέα πραγματικότητα.
Λευκή Σπίνου, υπεύθυνη καφεκοπτείων
«Εναποθέτουμε όλες μας τις ελπίδες στο φετινό καλοκαίρι»
Σχολιάζοντας το γενικότερο κύμα ακρίβειας η κα Λευκή Σπίνου, η οποία δραστηριοποιείται για χρόνια στην οικογενειακή επιχείρηση των καφεκοπτείων, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Όσον αφορά στην αγορά του καφέ, παρατηρούμε ότι από τη λήξη της περσινής καλοκαιρινής σεζόν η τιμή του σημειώνει διαδοχικές αυξήσεις, χωρίς ταβάνι από ό,τι φαίνεται. Με δεδομένη και την επιρροή από τα τελευταία γεγονότα του πολέμου στην Ουκρανία, οι αυξήσεις αυτές αναγκαστικά φτάνουν στον καταναλωτή».
Η ίδια εκφράζει παράλληλα την ανησυχία της πως εάν δε δοθούν δραστικές λύσεις σε κεντρικό επίπεδο, όπως μείωση του ΕΦΚ, η τιμή του καφέ θα συνεχίσει να έχει ανοδική τάση, επιφέροντας έτσι μεγάλη πτώση στην αγορά. «Πλέον δε λέει, αλλά πράττει!», σημειώνει σχετικά με τη στάση του κόσμου έπειτα από το αυξανόμενο κύμα ακρίβειας και την αβεβαιότητα που επικρατεί.
«Αυτό που φαίνεται ξεκάθαρα το τελευταίο διάστημα είναι ότι ο κόσμος δεν έχει χρήματα, μιας και είναι πολύ πιεσμένος από το κομμάτι των ανατιμήσεων. Αυτό είναι κάτι το οποίο βλέπουμε κι εμείς, τόσο στα σπίτια μας όσο και στις επιχειρήσεις», σημειώνει ακόμη.
Και προσθέτει: «Η αύξηση των δαπανών είναι απόλυτα προς τα πάνω, και μόνο. Συνεπώς, σε όλο αυτό το πλαίσιο, το πρώτο που αναγκάζεται να κόψει κάποιος είναι μια μικρή “πολυτέλεια” που έχει στη ζωή του, είτε αυτό είναι μια έξοδος, ένας καφές, είτε το κάτι παραπάνω που προσέφερε μέχρι πρότινος στην οικογένειά του. Οι καταναλωτές σήμερα αναγκάζονται να προμηθευτούν μόνο τα απολύτως απαραίτητα αγαθά, ενώ το καλάθι της νοικοκυράς έχει συρρικνωθεί εντελώς, προκειμένου να αντεπεξέλθει στις ολοένα αυξανόμενες υποχρεώσεις».
«Η συνολική εικόνα της κινητικότητας στην πόλη τους τελευταίους μήνες μοιάζει να είναι σταθερά μειωμένη, με εξαίρεση κάποια τριήμερα που δέχεται κόσμο η Καλαμάτα ως προορισμός», υπογραμμίζει προβληματισμένη.
Όσο για το «τι μέλλει γενέσθαι», παρατηρεί: «Νομίζω ότι η Καλαμάτα και οι άνθρωποί της είμαστε φύσει αισιόδοξοι άνθρωποι. Έτσι εναποθέτουμε όλες τις ελπίδες μας στο άνοιγμα του καιρού και στην προσέλευση περισσότερου κόσμου. Από εκεί και έπειτα, εάν δεν “πετύχει” η φετινή σεζόν, πάνω στην οποία έχουμε εναποθέσει όλες τις ελπίδες μας, θα είναι πάρα πολύ δύσκολα τα πράγματα για το αμέσως επόμενο διάστημα. Γι’ αυτό πολλά θα εξαρτηθούν από το καλοκαίρι που ακολουθεί».
Μάριος Σουρέας, ιδιοκτήτης αρτοποιείου «Σουρέας»
«Ο κόσμος έχει περιορίσει τις περιττές δαπάνες, ακόμη και σε είδη αρτοποιείου»
«Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία υπάρχει σημαντική πτώση του τζίρου, η οποία φαίνεται ξεκάθαρα από την Καθαρά Δευτέρα και έπειτα», παραδέχεται ο κ. Μάριος Σουρέας, ιδιοκτήτης τοπικού αρτοποιείου. «Σε αυτό το πλαίσιο έχουν περιοριστεί οι περιττές δαπάνες του κόσμου, ακόμη και σε είδη αρτοποιείου, καθώς αγοράζει μόνο τα βασικά, είτε αυτό είναι το καθημερινό ψωμί για την οικογένεια είτε κάτι αντίστοιχο», αναφέρει.
Όπως λέει ο ίδιος, οι ανατιμήσεις το προηγούμενο διάστημα ήταν μονόδρομος, ενώ, όπως όλα δείχνουν, «θα υπάρξουν σύντομα και νέες ανατιμήσεις στην τιμή του ψωμιού και όχι μόνο».
«Όλες οι αυξήσεις που αναγκαστήκαμε να κάνουμε μετά την περίοδο των Χριστουγέννων οφείλονται στο ότι στην πρώτη ύλη, που είναι το αλεύρι, αυξάνει η τιμή εισαγωγής συνεχώς από το Σεπτέμβρη, ενώ μέχρι στιγμής καταγράφει αύξηση 30%» αναφέρει και προσθέτει: «Από εδώ και πέρα, ελπίζουμε η κατάσταση να πάει όσο το δυνατόν καλύτερα, προκειμένου να είναι πιο βιώσιμες οι συνθήκες για όλους μας».
Παναγιώτης Μουργής, ιδιοκτήτης αλυσίδας σούπερ μάρκετ «Αφοί Μουργή»
«Ο καταναλωτής ψωνίζει πλέον μόνο μέσα από προσφορές»
Ένας ακόμα κλάδος που βλέπει σε πρώτο πλάνο τον πίνακα των ανατιμήσεων να ανεβαίνει διαρκώς, δεδομένων των αναλογιών, είναι οι αλυσίδες των σούπερ μάρκετ. Όπως αναφέρει ο κ. Παναγιώτης Μουργής (και με την ιδιότητα του προέδρου του Συλλόγου Καταστηματαρχών Τροφίμων και Σούπερ Μάρκετ Μεσσηνίας) αναφορικά με την ακρίβεια των ειδών τροφίμων και των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ γενικότερα, οι ανατιμήσεις στον κλάδο αυτό είναι οι λιγότερες που υπάρχουν σε ολόκληρη την αγορά.
«Από πλευράς μας, στα σούπερ μάρκετ είμαστε εκθέτες. Δε διαμορφώνουμε εμείς την τιμή των προϊόντων, μιας και αυτό γίνεται από την εκάστοτε βιομηχανία», εξηγεί.
Σχολιάζοντας το εάν θεωρεί ότι το κύμα των ανατιμήσεων πρόκειται να ανακοπεί στο άμεσο μέλλον, σημειώνει: «Θεωρώ ότι αυτό το κύμα ακρίβειας είναι κάτι παροδικό και έτσι με το πέρασμα των μηνών οι τιμές θα επιστρέψουν στα προηγούμενα επίπεδα, όπως και ο πληθωρισμός».
«Ανταποκρινόμενοι στις δυσκολίες που βιώνουμε όλοι, τα σούπερ μάρκετ στη Μεσσηνία αυτή τη στιγμή έχουν τρομερές προσφορές, βγάζουν διαφημιστικό υλικό για να ενημερωθεί σχετικά ο καταναλωτής, κι αυτό που βλέπουμε είναι ότι ο κόσμος μέσα από αυτά ψωνίζει κυρίως.
Όσον αφορά στην κατανάλωση, αυτή τη στιγμή είναι πεσμένη περίπου 3,5% σε σχέση με πέρυσι στα είδη των τροφίμων», υπογραμμίζει κλείνοντας.
Γρηγόρης Μουτεβελής, ιδιοκτήτης κρεοπωλείου «Μουτεβελής»
«Ο κόσμος κάνει πιο συγκρατημένες αγορές»
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η κατηγορία του κρέατος. Όπως εξηγεί ο κ. Γρηγόρης Μουτεβελής, πρόεδρος του Σωματείου Κρεοπωλών Μεσσηνίας, «λόγω της δραματικής αύξησης της τιμής στο πετρέλαιο, σε συνδυασμό με την αντίστοιχη αύξηση των τιμών στις ζωοτροφές, οι τιμές στο κρέας έχουν εκτοξευθεί. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια σημαντική άνοδος των τιμών στο κρέας, την οποία προσπαθούμε όσο μπορούμε να απορροφήσουμε για να μην ανεβάσουμε τις τιμές, και να μπορεί ο καταναλωτής να συνεχίσει να ψωνίζει».
Όσον αφορά τις διαδοχικές ανατιμήσεις, λέει: «Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα, αφού κάθε 15-20 μέρες περίπου υπάρχουν νέες ποσοστιαίες αυξήσεις στα 0,15-0,20 λεπτά επάνω. Ελπίζουμε να μην πάρει άλλη άνοδο στην αύξηση τιμών, αν και είναι δύσκολο κάτι τέτοιο, όπως φαίνεται».
Σχολιάζοντας την εικόνα της αγοράς, σημειώνει: «Ο κόσμος είναι αρκετά φοβισμένος, ρωτάει για τις τιμές του κιλού σε όλα τα είδη κρέατος, κι εμείς από πλευράς μας προσπαθούμε να κάνουμε πράξη ό,τι καλύτερο είναι δυνατό για αυτούς, για να διευκολυνθούμε όλοι. Οι πωλήσεις κρέατος είναι ελαφρώς πεσμένες σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες, αφού ο κόσμος κάνει πιο συγκρατημένες αγορές, κι αυτό είναι κάτι που βλέπουμε πιο έντονα όσο περνάει ο καιρός».
Γιώργος Χουλιάρας, ιδιοκτήτης μαγειρείου «Αφοί Χουλιάρα»
«Τα έξοδά μας έχουν πολλαπλασιαστεί και τα έσοδα είναι πολύ λιγότερα»
«Από τον κόσμο βλέπουμε πολλή δυσαρέσκεια. Η μείωση της αγοραστικής ικανότητας φαίνεται καθημερινά, και αυξάνεται συνεχόμενα το τελευταίο τρίμηνο», λέει από πλευράς του ο κ. Γιώργος Χουλιάρας, ενώ προσθέτει: «Ο κόσμος ήδη διαμαρτύρεται για αυτή την αλματώδη αύξηση σε όλα τα είδη».
Μιλώντας για το γεγονός ότι και οι ίδιοι μέσα από την οικογενειακή τους επιχείρηση προσπαθούν να βρουν τη «χρυσή τομή», προκειμένου να μην εισπράττονται στον απόλυτο βαθμό αυτές οι ανατιμήσεις από τον κόσμο, αναφέρει: «Από πλευράς μας κρατάμε σταθερές τις τιμές, καθώς απορροφούμε τις απανωτές αυξήσεις, όπως αυτές του ρεύματος, του γκαζιού και των βασικών πρώτων υλών. Πλέον αυτό που καταγράφεται έντονα είναι το γεγονός ότι τα έξοδά μας έχουν πολλαπλασιαστεί και τα έσοδα είναι πολύ λιγότερα».
Κάνοντας αναφορά στο μέλλον, ο κ. Χουλιάρας λέει ότι αυτό φαντάζει, δυστυχώς, δυσοίωνο, με συνέπεια να εντείνονται τα άγχη και οι ανησυχίες του για την επόμενη ημέρα, για να προσθέσει: «Σε κεντρικό επίπεδο, σίγουρα πρέπει να παρθούν γενναία μέτρα άμεσα, γιατί το πρόβλημα που υπάρχει στην κοινωνία έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις».
Της Χριστίνας Μανδρώνη
Φωτογραφίες: Στασινός Μουτσούλας
