Ανακατασκευή του ιστορικού κτηρίου, που περνά σε νέα εποχή
«Βακαλοπούλειο»… ο κινηματογράφος που έγραψε τη δική του ιστορία στην πόλη της Καλαμάτας. Εκεί που οι περισσότεροι Καλαματιανοί είδαν κάποια ταινία, είτε στην ισόγεια αίθουσά του είτε στη θερινή, που λειτουργούσε στην ταράτσα του κτηρίου.
Οι τίτλοι τέλους για το συγκεκριμένο κινηματογράφο έπεσαν στις αρχές της νέας χιλιετίας. Από τότε έγιναν αρκετές προσπάθειες για να λειτουργήσει ξανά ο χώρος, αλλά απέβησαν άκαρπες. Έτσι μέχρι πριν από λίγο καιρό το κτήριο στο κέντρο της Καλαμάτας ρήμαζε, ενώ κατά καιρούς διέμεναν εκεί άστεγοι.
Το ακίνητο, επιφάνειας 682,05 τ.μ., ανήκει στο «Βακαλοπούλειο Ίδρυμα Προικίσεως Απόρων και Ορφανών Κορασίων» και βρίσκεται σε οικόπεδο εκτάσεως 1.200 τ.μ.
«Αγκάθι» για την αξιοποίησή του ήταν ο όρος της διαθήκης, που προέβλεπε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά ως κινηματογράφος. Στο παρελθόν, μάλιστα, έγιναν προσπάθειες από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος να λειτουργήσει ως κινηματογράφος, με τους διαγωνισμούς όμως να κηρύσσονται άγονοι, αφού δεν υπήρχαν ενδιαφερόμενοι.
Για το λόγο αυτό ξεκίνησε η διαδικασία που δίνει τη δυνατότητα αλλαγής χρήσης, στην οποία όμως εμπλέκονται πολλές υπηρεσίες και είναι χρονοβόρα.
Τελικά, έπειτα από χρόνια η διαδικασία (που να σημειωθεί πέρασε και από το Εφετείο Αθηνών) ολοκληρώθηκε και πλέον το ιστορικό «Βακαλοπούλειο» αποκτά ξανά ζωή.
Ήδη έχουν μπει στο χώρο συνεργεία που απομακρύνουν τα επιβλητικά ξύλινα καθίσματα από την κεντρική αίθουσα, ενώ θα ακολουθήσει ανακατασκευή του εσωτερικού του κτηρίου, που είναι σε κακή κατάσταση. Σύμφωνα δε με τις πληροφορίες μας, στο χώρο θα λειτουργήσει κατάστημα με ρούχα.
Συγκεκριμένα, αναρτήθηκε στη «Διαύγεια» στις 4 Νοεμβρίου 2021 η απόφαση με θέμα «Έγκριση απευθείας εκμίσθωσης ακινήτου στην Καλαμάτα, επιφανείας 682,05 τ.μ, ιδιοκτησίας του κοινωφελούς Ιδρύματος με την επωνυμία “ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΡΟΙΚΙΣΕΩΣ ΑΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΟΡΦΑΝΩΝ ΚΟΡΑΣΙΩΝ”», όπου ανακοινώνεται η απευθείας εκμίσθωση του ακινήτου στην εταιρεία με την επωνυμία “ΑΚΙΝΗΤΑ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ι.Κ.Ε”, με χρονική διάρκεια μίσθωσης δώδεκα (12) έτη και δυνατότητα παράτασης αυτής τεσσάρων (4) ετών.
Να σημειωθεί ότι στην απόφαση γίνεται γνωστό ότι η συγκεκριμένη ΙΚΕ αναλαμβάνει το κόστος ανακατασκευής του ακινήτου, συνολικού ποσού 264.609,94 ευρώ, ενώ το μηνιαίο μίσθωμα ορίστηκε στα 3.000 ευρώ, με περίοδο χάριτος για την καταβολή μισθώματος έως και την έκδοση οικοδομικής άδειας, που σε καμία περίπτωση δε θα υπερβαίνει δύο έτη από την υπογραφή του ιδιωτικού συμφωνητικού μίσθωσης.
Ποιος ήταν ο Θανάσης Κ. Βακαλόπουλος
Όπως είχε γράψει στο «Θάρρος» ο Βασίλης Μανιατης, ο Θανάσης Κ. Βακαλόπουλος γεννήθηκε το 1880 στο χωριό Άμμος της Μεσσηνίας από γονείς ευκατάστατους. Ήταν προικισμένος με ανήσυχο πνεύμα και δημιουργικό. Στην Καλαμάτα άσκησε το επάγγελμα του εξαγωγέα σταφίδας. Όμως, διάφορες κακές συγκυρίες τού δημιούργησαν εμπορική ατυχία.
Το έτος 1925, δύο χρόνια μετά το γάμο του με τη Σταυρούλα, κόρη του Παναγιώτη Κουτσομητόπουλου, αρρώστησε και έμεινε στην Ελβετία για μερικά χρόνια.
Το 1934 τον κάλεσαν στο Καμερούν της Δυτικής Αφρικής για να παραλάβει και διαχειριστεί τη φυτεία καφέ και τα ακίνητα που άφησαν τα αδέλφια της συζύγου του, Μάριος και Δημήτρης Κουτσομητόπουλος.
Στο Καμερούν εγκαταστάθηκε οριστικά και δημιούργησε μεγάλη προσωπική περιουσία με φυτείες καφέ και εργοστάσιο αποφλοιώσεως καφέ και κακάο.
Η Κατοχή του 1940 βρήκε την οικογένειά του να έχει αποκλειστεί στην Ελλάδα και η πενταμελής οικογένειά του αντιμετώπισε οικονομικά προβλήματα.
Μετά την απελευθέρωση το 1947 κάλεσε τη σύζυγό του και τις τέσσερις κόρες του στο Καμερούν, όπου όλοι τους εργάσθηκαν σκληρά, υπό δύσκολες συνθήκες, λόγω κλίματος και περιβάλλοντος.
Όταν ο Βακαλόπουλος επέστρεψε στην Ελλάδα, πρώτο του μέλημα ήταν να πληρώσει ό,τι χρήματα χρωστούσε και, μάλιστα, ανατιμημένα σε δραχμές και εντόκως.
Δεύτερη ενέργειά του ήταν η αγορά του διώροφου αρχοντικού σπιτιού, γωνία Αριστομένους και Βαλαωρίτου, από τον Ελληνο – αμερικανό Ανδρέα Μουστάκη και το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα.
Τρίτο μέλημά του ήταν να διαθέσει αρκετά χρήματα για έργα κοινής ωφελείας στην Καλαμάτα, με σκοπό τη βοήθεια ορφανών και απόρων κοριτσιών.
Μετά το θάνατό του το 1963 δημοσιεύθηκε η διαθήκη του, με την οποία υποχρέωνε την κληρονόμο σύζυγό του Σταυρούλα να κατασκευάσει στην Καλαμάτα κινηματογράφο στην οδό Ιατροπούλου.
Ο κινηματογράφος έγινε και λειτούργησε ως κοινωφελές ίδρυμα με τον τίτλο «Βακαλοπούλειο Ίδρυμα» και έκτοτε διοικείται από συμβούλιο το οποίο απαρτίζεται: από τον εκάστοτε μητροπολίτη Μεσσηνίας, τους εκάστοτε πρόεδρο και εισαγγελέα Πρωτοδικών Καλαμάτας και τον τότε νομικό του σύμβουλο, δικηγόρο Ηλία Ζέρβα.
Η χειρόγραφη διαθήκη του, με χρονολογία 25/3/1959, γράφτηκε στην Ντουάλα του Καμερούν.
Ο διαθέτης και ιδρυτής του Βακαλοπουλείου Ιδρύματος πέθανε στην Καλαμάτα στις 25/2/1961.
Στη διαθήκη του γράφει για την ίδρυση του κληροδοτήματος: Υποχρεώνω τη σύζυγό μου Σταυρούλα όπως με τα εισοδήματα από τις φυτείες καφέ και άλλα έσοδα της περιουσίας μου οικοδομήσει στην Καλαμάτα και σε κεντρικότατη θέση κινηματογράφο υπό την επωνυμία «Ο κινηματογράφος του κοριτσιού» και δωρητής Αθ. Βακαλόπουλος.
Με εισοδήματα του κινηματογράφου, του οποίου η αξία πρέπει να ανέρχεται σε 8-10 χιλιάδες λίρες, να παντρεύονται με κλήρο ανάλογα κορίτσια άπορα και ορφανά.
Στις 8 Δεκεμβρίου του 1965 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η έγκριση της σύστασης κοινωφελούς ιδρύματος, με την επωνυμία «Βακαλοπούλειο Ίδρυμα Προικοδοτήσεως Απόρων και Ορφανών Κοριτσιών».
Έχουν περάσει 60 χρόνια από το θάνατο του δωρητή ευεργέτη του τόπου μας. Με την ευγενική χειρονομία του φτιάχτηκε ένα αξιόλογο κτήριο στο κέντρο της πόλης μας, που με τα έσοδά του θα πρόσφερε βοήθεια και ανακούφιση σε άπορα και ορφανά κορίτσια. Έμεινε και θα μείνει στις καρδιές όσων τον γνώρισαν και ευεργετήθηκαν απ’ αυτόν.
Έμεινε στην ιστορία του τόπου μας ως μέγας φιλάνθρωπος ευεργέτης και ως άνθρωπος που τίμησε τον τόπο του, αφήνοντας πίσω του την υστεροφημία του χρηστού πολίτη.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
