Στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Υποδομής Αερίου (Gas Infrastructure Europe) στη Βουδαπέστη, ο διευθύνων σύμβουλος του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου στη Δανία και πρόεδρος της Υποδομής δήλωσε απερίφραστα: «Χωρίς ρωσικό αέριο είμαστε πιθανώς στη χειρότερη κατάσταση που έχουμε βρεθεί ποτέ».
Οι Ευρωπαίοι φορείς εκμετάλλευσης υποδομών φυσικού αερίου προετοιμάζονται για όλα τα σενάρια τον ερχόμενο χειμώνα, μεταξύ των οποίων και το σενάριο «χωρίς καθόλου ρωσικό αέριο» και περικοπών εφοδιασμού για τους καταναλωτές 1.
Αν πραγματοποιηθεί το σενάριο αυτό, επαναλαμβάνω ό,τι σημείωσα και στο τελευταίο σημείωμά μου, σχετικά με το ποιος στην πραγματικότητα πληρώνει τα σπασμένα. Οι πλέον αδύναμες οικονομίες στην Ε.Ε. θα πληρώσουν τα σπασμένα, διότι στην αντίθετη περίπτωση δε θα καταβληθούν τα αναγκαιούντα ποσά στον κοινοτικό προϋπολογισμό από τις χώρες με καθαρή συνεισφορά… Και στην περίπτωση καταβολής, όπως και στη μη καταβολή των κονδυλίων του προϋπολογισμού, οι περικοπές θα αφορούν στους καθαρούς κερδισμένους από τον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Οι σημειώσεις στην εκδοχή της επισιτιστικής ανασφάλειας δίνουν και παίρνουν. Το θέμα της «Αγροδιατροφής» ταλανίζει το σύνολο των ιθυνόντων στην Ε.Ε. τόσο σε επίπεδο εκτελεστικής εξουσίας (Κομισιόν) όσο και τους αρμόδιους υπουργούς. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να διασκεδάσει τους φόβους που έχουν γεννηθεί και δείχνουν ότι οι πλέον αδύναμες χώρες θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα. Για παράδειγμα, οι παραγωγές προϊόντων αγροδιατροφής με την έννοια των γεωγραφικών ενδείξεων, που θεωρείται μία από τις επιτυχημένες ιστορίες της Ευρώπης, και που περιλαμβάνει προϊόντα όπως η σαμπάνια, η παρμεζάνα, το ούζο, η μαστίχα και άλλες ευρωπαϊκές λιχουδιές, φέρουν νόμιμα το λογότυπο GI της Ε.Ε. για την προστασία των ονομάτων τους από την απομίμηση και την κατάχρηση λόγω των μοναδικών χαρακτηριστικών τους, που συνδέονται με τη γεωγραφική τους προέλευση και την τεχνογνωσία που είναι ενσωματωμένη εκεί.
Με αξία πωλήσεων σχεδόν 75 δισεκατομμύρια ευρώ που είναι το 15,5% των συνολικών εξαγωγών γεωργικών προϊόντων διατροφής της Ε.Ε., θεωρούνται ενισχυτικά για την εμπορία ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων διατροφής στο μπλοκ και στο εξωτερικό.
Όμως, λόγο για το θέμα έχει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων (FAO), που πιστεύει στην επανεξέταση των θεμελιωδών αρχών του συστήματος τροφίμων από την Ε.Ε. Και είναι κατανοητό ότι η Ε.Ε. αναδιοργανώνει τα θεμελιώδη στοιχεία του γεωργικού μοντέλου της όσον αφορά στη στρατηγική αυτονομία λόγω του τριπλού χαρακτηριστικού: 1) πόλεμος στην Ουκρανία, 2) επιπτώσεις της COVID-19 και 3) οι κλιματικές κρίσεις.
Και δεν είναι καθόλου τυχαία η προειδοποίηση από τους διεθνείς οργανισμούς ότι οι υψηλές τιμές τροφίμων θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν κοινωνικές αναταραχές, ακραία φτώχεια.
Οι μεγαλύτεροι διεθνείς οργανισμοί οικονομικών και τροφίμων στον κόσμο ένωσαν τις δυνάμεις τους για να ζητήσουν επείγουσα, συντονισμένη δράση για την επισιτιστική ασφάλεια υπό το φως του πολέμου στην Ουκρανία, προειδοποιώντας ότι η αύξηση των τιμών των τροφίμων θα μπορούσε να τροφοδοτήσει κοινωνικές εντάσεις και να ωθήσει εκατομμύρια ανθρώπους στη φτώχεια.
Οι νομοθέτες της Ε.Ε. για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις θέλουν να έχουν λόγο στο πλαίσιο της χρήσης γης. Η απόφαση της Ε.Ε. να περιορίσει τα φυτοφάρμακα που βλάπτουν τις μέλισσες προκαλεί ένταση με τις ΗΠΑ.
Γεωργία στον κόσμο: Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα προειδοποιεί για τις επιπτώσεις του αιφνιδιασμού με τις αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων.
Στο όλο πλαίσιο παρεμβαίνει και η αμερικάνικη εταιρεία συμβούλων MCKINSEY2, που επιχειρούν πλοήγηση στους ανέμους της αγοράς και αποφαίνονται ότι οι λιανοπωλητές πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να αναλάβουν τολμηρές δράσεις και να συνεχίσουν να επενδύουν σε βασικούς τομείς, όπως το διαδίκτυο, οι νέες ομάδες κέρδους, τα αναλυτικά στοιχεία, η βιωσιμότητα και οι άνθρωποι.
Στην ακόλουθη σύνοψη φαίνεται ότι το λιανεμπόριο πρέπει να αναμείνει επιδείνωση των συνθηκών της αγοράς, κυρίως λόγω μικρότερων εισοδημάτων των καταναλωτών. Οι αυξήσεις μισθών, οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού, τα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας και οι νέοι κανονισμοί σε ορισμένες αγορές είναι άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τις προοπτικές του λιανεμπορίου, Έτσι πολλοί σκέφτονται πλέον ότι το μέλλον ανήκει στο ηλεκτρονικό εμπόριο και στις παν-καναλικές προσφορές, οι οποίες παραμένουν βασική προτεραιότητα για πολλούς παράγοντες του λιανεμπορίου.
Μέσω έρευνας καταναλωτών εντοπίστηκαν δέκα τάσεις που πιστεύουμε ότι θα διαμορφώσουν το τοπίο του λιανικού εμπορίου το 2022 και μετά.
Η εταιρεία συμβούλων αναφέρει μερικά σημεία των τάσεων αυτών όπως:
-Ασκείται πίεση στα περιθώρια κέρδους των λιανοπωλητών, και μάλιστα εν μέσω πληθωρισμού που στην Ε.Ε. έφθασε το 5,6% τον Ιανουάριο 2022
-Υπάρχει κίνδυνος να πολωθούν τα πράγματα με υψηλές τιμές και επιβαρύνσεις ασφαλίστρων, ή εξασφάλισης βιωσιμότητας
-Βραδύτερη διαδικτυακή ανάπτυξη με πιο διαφοροποιημένες προσφορές
-Η έρευνα για τους καταναλωτές δείχνει ότι η διαδικτυακή ανάπτυξη μπορεί να διαρκέσει ένα χρόνο παύσης το 2022 σε πολλές αγορές. Αυτό θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα εμφανές σε αγορές που έχουν λιγότερο ανεπτυγμένες διαδικτυακές προσφορές, όπου οι καταναλωτές θα μπορούσαν ακόμη και να μειώσουν τις δαπάνες τους μέσω διαδικτύου
-Η αναζήτηση νέων πιστών κέρδους που έχουν την τάση να επιδιώκουν πολλοί λιανοπωλητές. Αναζητούν νέες πίστες κέρδους, είτε στο πλαίσιο των βασικών δραστηριοτήτων τους, μέσω προηγμένων αναλύσεων και τεχνητής νοημοσύνης, είτε εκτός του πυρήνα τους, εισάγοντας νέες ροές εσόδων
-Για να ανταγωνιστούν οι λιανοπωλητές μπορεί να θέλουν να προσαρμόσουν τα μοντέλα των ανθρώπων τους για να σχεδιάσουν στρατηγικά και να διαχειριστούν τις απαιτούμενες δεξιότητες για τα επόμενα τρία έως πέντε χρόνια, να διασφαλίσουν τη διατήρηση του εργατικού δυναμικού και να προσφέρουν ένα ισχυρό πρόγραμμα εξειδίκευσης
-Το περιβάλλον της αγοράς τους επόμενους 12 με 18 μήνες μπορεί να είναι δύσκολο. Για να ξεπεράσουν το ποικίλο φάσμα προκλήσεων, ενώ ανταποκρίνονται στις ανάγκες των καταναλωτών, οι λιανοπωλητές πρέπει να είναι έτοιμοι να επενδύουν σε βασικούς τομείς όπως το διαδίκτυο, οι νέες ομάδες κερδών, τα αναλυτικά στοιχεία, η βιωσιμότητα και οι άνθρωποι.
-Βραχυπρόθεσμα, ο αντίκτυπος της εισβολής στην Ουκρανία ασκεί μεγάλες πιέσεις στις τιμές και τη λειτουργική αποδοτικότητα, μαζί με την ευημερία των εργαζομένων.
1
2
Του Γιώργου Μαρκατάτου
