Ποιος να φανταζόταν ότι η σύνταξη του μόλις δευτέρου άρθρου θα συνέπιπτε με το ξέσπασμα ενός πολέμου στη γειτονιά μας! Με αρκετή περίσκεψη παρατίθενται λίγοι στίχοι, πιστώνοντας τη ζωή και το δικαίωμα σε αυτήν ως το σημαντικότερο συμβάν, που στον πόλεμο (και στον έρωτα λένε) αναιρείται…
Φαντάστηκες το απόκοσμο ουρλιαχτό των τεσσεραμισάλιτρων Bentley καθώς ξεχύνονταν στην Hunaudieres*με 160 μίλια; Θυμάσαι τότε που ανατρίχιασες απάνω στο βουνό με την ανατολή ακούγοντας τη στριγγιά φωνή του Elmore James; Kαι κάποτε μικρός που έπεσες στα γόνατα, σαν άκουγες πρώτη φορά το τραγούδι της χαράς απ’ την ενάτη; Τότε παλιά, καθώς περνούσες το γεφύρι στην Valladolid, την πόλη με το πιο όμορφο όνομα που άκουσες ποτέ, τις τσιγγάνες με τους κόπανους να πλένουν τα στρωσίδια… Και κείνη, η ξεχωριστή, με το μεγάλο κόκκινο λουλούδι στο αυτί, χόρευε μόνη της, ανάμεσα στα βράχια της όχθης.
*Lignedroite des Hunaudieres, oπως είναι το πλήρες όνομα… θα αναφερθεί ξανά η Χουναντιέ, με ειδικό άρθρο, για την πρώτη, ρομαντική εποχή των αγώνων ταχύτητας και αντοχής.
Ο αστικός μύθος λέει, πως ο πρώτος αγώνας ταχύτητας έγινε, μόλις φτιάχτηκε το δεύτερο αυτοκίνητο!
Για να επανέλθουμε στο αντικείμενό μας, δε θα ασχοληθούμε με τις απαρχές του αυτοκινήτου και της μοτοσικλέτας… Εξάλλου, τα πρώτα χρόνια τα αυτοκίνητα έμοιαζαν αρκετά με αυτό που αντικαθιστούσαν, τις άμαξες με τα άλογα.
O Karl Benz (μετέπειτα Mercedes Benz) ήταν από τους πρώτους κατασκευαστές και, μάλιστα, η κόρη ενός συνεργάτη του, του Emil Jellinek, έδωσε το μικρό της όνομα (Mercedes) στο σημερινό κολοσσό Daimler Benz.
Μετά τη λήξη
του Α’ Παγκοσμίου αρχίζει να μορφοποιείται η διάταξη των μηχανικών μερών και,
ως εκ τούτου, η εμφάνιση των οχημάτων. Η βασική ιδέα ήταν το chassis,
δηλαδή δύο «δοκάρια» που διέτρεχαν το όχημα κατά τη διαμήκη έννοια, με
στοιχειώδεις αναρτήσεις και τέσσερις τροχούς στα άκρα, οι οποίοι αρχικά ήταν ξύλινοι,
μετά ακτινωτοί (wire wheels) και αργότερα σιδερένιοι ή
αλουμινένιοι.
Το απόγειο των ακτινωτών τροχών είναι οι ακτινωτοί Borrani rims,
που φορούσαν αρκετά ιταλικά supercars, στη δεκαετία του ’60, με
αλουμινένια στεφάνη, περίπλοκο πλέξιμο ακτίνων και εξωπραγματικά όμορφα Knock
offs (το κεντρικό παξιμάδι με τα δύο ή και τρία αυτιά), που
κρατούσαν τον τροχό στη θέση του και έσφιγγαν με σφυρί, με το χέρι, εξ ου και
το όνομα. Έτσι αναπτυσσόταν μια «ερωτική» σχέση ανάμεσα στον ιδιοκτήτη και το
αυτοκίνητό του, σε σημείο που κάθε μάρκα, π.χ. Bristol, Jaguar etc,
να έχει τους λάτρεις της, τους λεγόμενους aficionados… Ας είναι.
Επάνω στο chassis, λοιπόν, έμπαινε ο κινητήρας, κατά τη διαμήκη έννοια και μετάδοση στον πίσω άξονα. Πίσω από τον κινητήρα υπήρχε το firewall, μεταλλικός κλωβός που προστάτευε τον οδηγό, από τις θερμοκρασίες που έβγαζε ο κινητήρας, ιδέα παρμένη από τα αεροπλάνα της εποχής.
Πάνω εκεί «κτιζόταν» το αμάξωμα… ένα κάλυμμα κινητήρα, σε συνήθως σφηνοειδή μορφή και ξεχωριστά φτερά για τους τροχούς. Παρατηρούμε μια πρώιμη εφαρμογή του form follows function, στην πιο αγνή του μορφή.
Ο χώρος των επιβατών, βουτηγμένος στο ξύλο και στο δέρμα και τα όργανα έλεγχου ανάγονται εύκολα σε έργα τέχνης, αντικατοπτρίζοντας την αισθητική της εποχής… Χαρακτηριστικά είναι τα όργανα των προπολεμικών MG με τον octagon σχεδιασμό τους. Θα γραφτεί για αυτά, όταν έρθει η ώρα της Morris Garages (MG).
Το πίσω μέρος τελείωνε συνήθως αρμονικά και ενίοτε έπαιρνε στο πάνω μέρος custom made βαλίτσες αποσκευών και πίσω τον spare τροχό, ο οποίος έμπαινε και στο πλάι, εμπρός από τον οδηγό..
Σε πιο σπορ κατασκευές, τα ντεπόζιτα βενζίνης στο πίσω μέρος ήταν ορατά και είχαν υπέροχες τάπες, χρώμιο ή αλουμινένιες. Μαζί με τα σήματα που συνήθως προεξείχαν στο μπροστινό καπό ήταν θα λέγαμε εταιρική εικόνα του οχήματος και της μάρκας εν γένει.
Οι μάσκες πάλι ήταν στοιχείο της εταιρικής ταυτότητας. Έκρυβαν πίσω τους το τότε συνήθως τεράστιο ψυγείο νερού, αλλά συνάμα ήταν η ταυτότητα της μάρκας.
Τα νεφρά της BMW (το radiator grille) χαρακτήρισαν αρκετές γενιές BMW μετά την αρχετυπική προπολεμική 328.
Ο Παρθενώνας, το χαρακτηριστικό radiator grille της Rolls Royce, είναι τέλειο δείγμα εταιρικής εικόνας. Απομένει ο σχεδιασμός, που είναι και ο αντικειμενικός στόχος αυτής της σειράς άρθρων.
Τα οχήματα και τα σχήματα που βλέπουμε να κατακλύζουν σήμερα τους δρόμους είναι η εξέλιξη της δουλειάς, της τόλμης, της παιδείας και της γνώσης των παλιών δάσκαλων. Αυτές οι σπάνιες προσωπικότητες, designers και μηχανικοί, μορφοποίησαν την αισθητική και την τεχνική γνώση της κάθε εποχής, από τις απαρχές του εικοστού αιώνα: W.O. Bentley, Vittorio Jano, Aurelio Lambredi, Batista Pininfarina, Gerry Coker, John Tojeiro, Zagato, Marcello Gandini, Gioto Bizzarrini, sir Alec Isigonis, Antoine Volanis κ.ά.
Μερικοί μόνο, από το Πάνθεον των ανθρώπων, που με την πένα και το μυαλό τους υλοποίησαν και δοκίμασαν στην πράξη τα έργα τους.
Εκείνος ο παράγοντας, όμως, που τελικά διαμόρφωσε τα σχήματα, πέρα από το form follows function, ήταν η μάχη με τον αέρα… aerodynamics. Ήδη προπολεμικά υπήρχαν δείγματα, όπως η BUGΑTTI SC 57 ATLANTIC και κάποιες ALFA ROMEO φτιαγμένες από την CARROZZERIA TOURING. Πολύ όμορφα αυτοκίνητα και τεχνολογικά μπροστά από την εποχή τους… Περισσότερα στο επόμενο. Καλή άνοιξη!
Του Γιώργου Κουντούρη
