Η πόλη (πρέπει να) είναι ένας πολιτιστικά πλούσιος και διαφοροποιημένος χώρος που ανήκει σε όλους τους κατοίκους. Μια τέτοια πόλη είναι και η Καλαμάτα, που αποτελούσε, μέχρι πρόσφατα, μία από τις πιο όμορφες πόλεις της χώρας.
Όμως, τα τελευταία χρόνια έχει ακολουθήσει φθίνουσα πορεία, με συνέπεια να βρίσκεται σήμερα στα όρια της βιωσιμότητας. Αυτό οφείλεται σε πολλούς λόγους, που ανάγονται στην έλλειψη ικανοτήτων πολλών από τους αιρετούς αντιπροσώπους (δεν αναφέρομαι στο σημερινό δήμαρχο του οποίου οι θετικές παρεμβάσεις στην πόλη είναι γνωστές), αλλά και την αδιαφορία των πολιτών σχετικά με την ανάμιξή τους στις τοπικές υποθέσεις.
Σήμερα τα διοικητικά όρια του Δήμου Καλαμάτας έχουν διευρυνθεί αρκετά και φθάνουν μέχρι την περιοχή των Αρφαρών. Διάφορα σημαντικά γεγονότα και, κυρίως, η περάτωση της εθνικής οδού Τρίπολης- Καλαμάτας, η ανάπτυξη του οδικού δικτύου του νομού και ιδιαίτερα η μελετώμενη κατασκευή του δρόμου Καλαμάτας -Ριζόμυλου-Πύλου, θα έχουν σημαντικές συνέπειες, όχι μόνον για το Δήμο Καλαμάτας, αλλά και για όλους τους άλλους Δήμους του Νομού Μεσσηνίας.
Ο νέος Δήμος Καλαμάτας από 1η/1/2011, για να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις, πρέπει να είναι πολύ διαφορετικός στην οργάνωση και τη λειτουργία από τον παλιό. Χρειάζεται μια ανάπτυξη αειφόρο ή βιώσιμη που θα στηρίζεται σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό της περιοχής του διευρυμένου Δήμου με περιεχόμενο φυσικό, οικονομικό και κοινωνικό.
Η πόλη της Καλαμάτας, ειδικότερα, έχει σημαντικά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν με επιτυχία. Τα βασικότερα από αυτά είναι το κυκλοφοριακό, η έλλειψη χώρων πρασίνου, η εξασφάλιση και προστασία των δημόσιων χώρων, η εξασφάλιση του δικαιώματος των πολιτών στην πόλη και ιδιαίτερα του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας όλων των κατηγοριών πολιτών (πεζοί, ποδηλάτες, άτομα με ειδικές ανάγκες κ.λπ.) και το δικαίωμα των πολιτών στην καθημερινή ζωή.
Ακόμη, είναι αναγκαία η δημιουργία ενός Δήμου που θα εγγυάται, ενδεικτικά, τη δημοκρατική διαχείριση της πόλης και τη διαφάνεια στη διαχείριση των οικονομικών του, την αμοιβαία σχέση Δήμου και πολίτη, την ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών σε όλα τα θέματα του Δήμου και κυρίως στο σχεδιασμό του προϋπολογισμού, προκειμένου να εξασφαλίσουν μια βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη της πόλης, την υλοποίηση των αναγκαίων έργων, την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται και την ειδική προστασία για ευάλωτα άτομα και ομάδες, το δικαίωμα στη δημόσια ασφάλεια.
Τα δικαιώματα αυτά μπορούν να κατοχυρωθούν με τη διαμόρφωση μιας Χάρτας Δικαιωμάτων Πολιτών, η οποία άλλωστε προβλέπεται και από τον ισχύοντα Δημοτικό και Κοινοτικό Κώδικα του 2006. Σε σχετικά άρθρο του ορίζει ότι με ευθύνη των αρμόδιων οργάνων σε κάθε Δήμο ή Κοινότητα μπορεί να καταρτίζεται Χάρτα στην οποία καταγράφεται το πλαίσιο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των δημοτών και των κατοίκων με ειδικές προβλέψεις για τους νέους και τους πολίτες που αντιμετωπίζουν ειδικά προβλήματα.
Ο δήμαρχος πρέπει να έχει όραμα, μεράκι και ικανότητες διοίκησης και διαχείρισης. Η πόλη χρειάζεται ένα Δήμο που θα προτείνει ένα βιώσιμο πρότυπο για την κοινωνία της Καλαμάτας και τον τρόπο ζωής της. Ένα πρότυπο που θα συμβάλλει ώστε η πόλη μας να γίνει πιο δημοκρατική, πιο δίκαιη και πιο ανθρώπινη.
Τα πιο πάνω δικαιώματα των πολιτών στην πόλη, τα οποία αναφέρονται συνοπτικά, και οι ανησυχίες μου για το μέλλον της θα αναπτυχθούν λεπτομερέστερα με μια σειρά άρθρων μου που θα δημοσιευθούν στην εφημερίδα που με φιλοξενεί, με στόχο την κινητοποίηση των Καλαματιανών για την προστασία της πόλης, αλλά και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους σε αυτή.
Του Δημήτρη Γ. Χριστοφιλόπουλου
Ομότιμου καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών
