Είχαμε την ευκαιρία πρόσφατα να ακούσουμε τις απόψεις του υπουργείου, των μελετητών, αλλά της τεχνικής εταιρείας που εξετάζει το αντιπλημμυρικό έργο της Καλαμάτας.
Μεταξύ άλλων, δόθηκαν αδιευκρίνιστες απαντήσεις και υπεκφυγές για την κατασκευή ενός φράγματος στον Ταΰγέτο. Με λίγα λόγια, απαξιώθηκε στο σύνολό της μια τέτοια εξέλιξη.
Διαβάζουμε όμως σε ανακοινώσεις του υπουργείου ότι αντίστοιχα φράγματα, όχι μόνο λαμβάνουν γενναία χρηματοδότηση μέσω ΣΔΙΤ, αλλά και είναι ιδιαίτερης σημασίας για την εθνική οικονομία. Το δε κόστος για τον ταμιευτήρα της Αρτεμισίας των 1.200.000 κ.μ. με χωμάτινη στέψη μικρού ύψους και μήκους δεν υπερβαίνει τα 6 με 10 μέγιστο εκατομμύρια ευρώ. Ανάλογα τις πολλαπλές χρήσεις που μπορεί να έχει.
Ας δούμε για παράδειγμα πώς αντιμετωπίζεται το εμβληματικό έργο, το οποίο μπαίνει σε φάση δημοπράτησης και έχει τίτλο «Έργα Αξιοποίησης του Υδατικού Δυναμικού του Ταυρωνίτη Ποταμού Π.Ε. Χανίων Κρήτης», προϋπολογισμού 160 εκατ. ευρώ. Το έργο αυτό θα εξυπηρετήσει αρδευτικούς σκοπούς για την άρδευση γεωργικών εκτάσεων μεγάλης απόδοσης, όπως η υψηλή ζώνη Πλατανιά και η Δυτική Κίσαμος. Θα εξοικονομήσει νερό για άλλες χρήσεις, όπως η ύδρευση οικισμών και τουριστικών εγκαταστάσεων, και θα συμβάλει ουσιαστικά στην αντιπλημμυρική προστασία των εκτάσεων της λεκάνης απορροής του Ταυρωνίτη ποταμού. Επιπλέον, έχει και σημαντική περιβαλλοντική διάσταση, με την ανάσχεση του φαινομένου ερημοποίησης λόγω υφαλμύρινσης των αντλούμενων υδάτων στα Φαλάσσαρνα, καθώς και τη μείωση των πιέσεων σε σημαντικούς υπόγειους υδροφορείς, όπως αυτός του Κολενίου.
Να σημειωθεί ότι το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σχεδιάζει 21 διαγωνισμούς για φράγματα και αρδευτικά έργα σε ολόκληρη την Ελλάδα μέσω Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Πρόσφατα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης παρουσίασε τα πρώτα οκτώ έργα (φράγματα, δίκτυα, οδοποιία και συνοδά έργα), συνολικού κόστους κατασκευής 642 εκατ. ευρώ. Το κόστος των οκτώ έργων αυξάνεται στα 1,6 δισ. ευρώ αν συμπεριληφθούν οι δαπάνες συντήρησης και λειτουργίας, που θα καλύπτονται μέσω πληρωμών διαθεσιμότητας για τα 25 χρόνια που θα διαρκέσει η σύμβαση ΣΔΙΤ. Το πρόγραμμα των 21 φραγμάτων είχε παρουσιαστεί σε εκδήλωση, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, τον περασμένο Νοέμβριο.
Στα πρώτα οκτώ έργα περιλαμβάνεται το αρδευτικό έργο Νέστου στην Ξάνθη, κόστους κατασκευής 203 εκατ. ευρώ, που θα καλύπτει περίπου 200.000 στρέμματα σε πλήρη ανάπτυξη. Περιλαμβάνεται και το έργο για τα δίκτυα ύδρευσης του Ταυρωπού στα Τρίκαλα ύψους 129 εκατ. ευρώ, όπως και το φράγμα Μιναγιώτικο στη Μεσσηνία με κόστος 117 εκατ., η λιμνοδεξαμενή Χοχλακίων στο Λασίθι (27,4 εκατ.), το φράγμα και το δίκτυο άρδευσης Αγίου Ιωάννη Ιεράπετρας (28 εκατ.), το αρδευτικό δίκτυο Υπέρεια-Ορφανά στην Καρδίτσα (88 εκατ.), το φράγμα και αρδευτικό δίκτυο στο Μπουγάζι Δομοκού (26 εκατ. ευρώ).
Τέλος, το αντίστοιχο έργο στο Λιβάδι Αράχοβας κόστους 23 εκατ.
Όλα τα παραπάνω είναι πολλαπλάσιας δυναμικότητας και κόστους οφέλους από αυτό του Ταϋγέτου.
Αυτό που πρέπει να σημειώσουμε είναι ότι η περίπτωση του Νέδοντα, πέραν του αντιπλημμυρικού χαρακτήρα που σίγουρα μας ενδιαφέρει, μπορεί να αναπληρώσει την ύδρευση της Καλαμάτας από το Πήδημα με τα 10.000.000 ευρώ προϋπολογισμό. Μπορεί να αποτρέψει πλημμύρες που κόστισαν κατά εκτίμηση του Δήμου σε υποδομές το 2016 μόνο 15 εκ. ευρώ, χωρίς τις αποζημιώσεις ιδιωτών που είναι πολλαπλάσιες. Μπορεί να παρέχει προστασία του υδατικού συστήματος Νέδοντα που είναι χαρακτηρισμένος με κόκκινο λόγω ποιότητας και ποσότητας κυρίως σύμφωνα με απόφαση του υπουργείου. Και όλα αυτά χωρίς να μετρήσουμε την πολυπόθητη οικονομική ανάπτυξη του Ταϋγέτου κ.λπ.
Αν κάνουμε την άθροιση συνεπώς, σε απόλυτες τιμές θα δούμε αυτό που δε θέλει να παραδεχθεί η εταιρεία που σχεδιάζει να υλοποιήσει το έργο της Καλαμάτας. Δηλαδή, ναι στο αντιπλημμυρικό με την εναλλακτική πρόταση του συνοδού έργου στον Ταΰγετο. Αυτή η πρόταση που βρίσκει απήχηση στο σύνολο σχεδόν του Δημοτικού και Περιφερειακού Συμβουλίου πρέπει να εξεταστεί άμεσα από το μελετητή, ώστε το προτεινόμενο από αυτούς έργο να είναι σε πλήρη εναρμόνιση με το κοινωνικό, το οικονομικό αλλά κυρίως το περιβαλλοντικό αντίκτυπο στην ευρύτερη περιοχή επιρροής του έργου.
Το σίγουρο είναι ότι είναι στις προθέσεις της Πολιτείας, αλλά και του Δήμου Καλαμάτας, αυτός ο σχεδιασμός και είναι απορίας άξιο πώς απαξιώθηκε από ιδιωτικούς τεχνικούς σχεδιασμούς, που δεν αμβλύνουν αλλά επιτείνουν τις αρνητικές και οικονομικές επιπτώσεις ενός τόσο σημαντικού έργου.
Του Μιχαήλ Δ. Αντωνόπουλου
Γεωλόγου – Γεωτεχνικού Περιβάλλοντος M.Sc.
αντιπροέδρου ΓΕΩΤΕΕ Πελοποννήσου & Δυτικής Ελλάδος, προέδρου ΑΣ Καλαμάτας, δημοτικού συμβούλου
