Η Καλαμάτα, μία μεγάλη και τουριστικά αναπτυσσόμενη πόλη, έχει ανάγκη από ένα σύγχρονο και αξιόπιστο υδραγωγείο, που θα εξασφαλίζει στην περιοχή νερό, ιδιαίτερα σε περιόδους αιχμής.
Η επαρκής υδροδότηση εξαρτάται:
α) από τις πηγές απόληψης του νερού (πηγές Πηδήματος και Αγίου Φλώρου και συμπληρωματικά από τις γεωτρήσεις σε διάφορα σημεία)
β) από το δίκτυο μεταφοράς (κεντρικός αγωγός) και αποθήκευσης (δεξαμενές) και
γ) από το δίκτυο διανομής (εσωτερικό δίκτυο ύδρευσης).
Όλοι γνωρίζουμε ότι το δίκτυο μεταφοράς του νερού από τις πηγές Πηδήματος στην Καλαμάτα, δηλαδή ο κεντρικός αγωγός, είναι πλέον πεπαλαιωμένος και οι δεξαμενές ανεπαρκείς.
Για τους λόγους αυτούς δρομολογήθηκε εδώ και χρόνια η κατασκευή νέου αγωγού μεταφοράς του νερού από το Πήδημα στην Καλαμάτα (ο αγωγός διαμέτρου 800 χιλιοστών) και η κατασκευή νέας δεξαμενής στην περιοχή Αγίου Ιωάννη Καρβούνη (ΒΑ του πεδίου βολής).
Το έργο του νέου αγωγού ξεκίνησε την 20ή/8/2021 (ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης μεταξύ ΔΕΥΑΚ και αναδόχου), ενώ το έργο της νέας δεξαμενής και των συνοδών της έργων έχει υποβληθεί για χρηματοδότηση χωρίς ένταξη ακόμη.
Η προθεσμία εκτέλεσης του έργου του κεντρικού αγωγού (2 χρόνια) εκπνέει σε λίγες μέρες (20/8/2022) και ο αγωγός δεν έχει καν ξεκινήσει.
Έχουν κατασκευασθεί μόνο τα προβλεπόμενα από τη σύμβαση παράπλευρα δίκτυα που αντιπροσωπεύουν ένα ποσοστό που δεν ξεπερνά το 15% της σύμβασης, ενώ για πολλούς μήνες το έργο έχει σταματήσει.
Η διαχείριση αυτού του μεγάλου και ιδιαίτερα σοβαρού έργου για την Καλαμάτα από τη ΔΕΥΑΚ, το Σύνδεσμο Ύδρευσης και τη Δημοτική Αρχή αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν και απόδειξη αβελτηρίας, απρονοησίας και αναποτελεσματικότητας.
Ο ανάδοχος έπρεπε ευθύς όταν υπέγραψε την σύμβαση να φροντίσει να παραγγείλει την προμήθεια του αγωγού και η ΔΕΥΑΚ να εγκρίνει άμεσα την προμήθεια του υλικού. Αντί αυτών καθυστέρησε αδικαιολόγητα την παραγγελία του αγωγού και η ΔΕΥΑΚ ενέκρινε το υλικό τον Απρίλιο του επόμενου έτους (2021), δηλαδή 8 μήνες αργότερα. Η καθυστέρηση αυτή αποδείχθηκε μοιραία για το έργο αφού στη συνέχεια και από το γ’ τρίμηνο του 2021 άρχισαν οι ανατιμήσεις υλικών και μεταφορών, με αποτέλεσμα ο ανάδοχος να σταματήσει τις εργασίες και κανείς δε γνωρίζει πλέον τι μέλλει γενέσθαι.
Στη δύσκολη εξίσωση του έργου, όπως εξελίχθηκε, έχει μπει και η αλλαγή της διαδρομής του αγωγού από το Ασπρόχωμα μέχρι την Καλαμάτα.
Ενώ η μελέτη που δημοπρατήθηκε προέβλεπε διαδρομή μέσω της οδού Αθηνών, συζητείται αλλαγή της διαδρομής μέσω της Νέας Εισόδου Καλαμάτας και της οδού Αρτέμιδος.
Μία τέτοια αλλαγή, εφόσον γίνει αποδεκτή από τη ΔΕΥΑΚ, αλλάζει σημαντικά το συμβατικό αντικείμενο, ευνοεί καταφανώς τον ανάδοχο (αφού περιορίζει στο ελάχιστο τις δυσκολίες του έργου), αλλοιώνει τους κανόνες του ανταγωνισμού «επί ίσοις όροις» μεταξύ των εργοληπτικών επιχειρήσεων στη φάση του διαγωνιστικής διαδικασίας, απαιτεί τροποποίηση της εγκεκριμένης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου, χρειάζεται έγκριση από τον ΟΣΕ για τη διέλευση των σιδηροδρομικών γραμμών και, το πιο σημαντικό, αυξάνει σημαντικά το κόστος του έργου, αφού μόνο το μήκος της νέας αυτής διαδρομής είναι κατά 10% τουλάχιστον μεγαλύτερο του προβλεπόμενου στη μελέτη.
Πριν από ένα χρόνο περίπου είχα καταθέσει δημόσια ορισμένες προτάσεις με εναλλακτικές οδεύσεις του αγωγού, με σκοπό τη μείωση του μήκους της διαδρομής και, κατά συνέπεια, του κόστους. Δεν ξέρω αν εξετάσθηκαν ενδελεχώς και ποιοι ήταν οι τεχνικοοικονομικοί λόγοι που αποκλείσθηκαν!
Έχει ακουστεί επίσης (διότι επίσημη ενημέρωση στο Δ.Σ. δεν έχει δοθεί) ότι αναζητήθηκε εναλλακτική λύση για το υλικό του αγωγoύ.
Δε γνωρίζω, τέλος, αν έχει μελετηθεί και εξετασθεί η αντικατάσταση του ενός αγωγού διαμέτρου 800 χιλ. με 2 παράλληλους αγωγούς στο ίδιο σκάμμα, διαμέτρου 500 χιλ., ο καθένας και από άλλο υλικό (πχ PVC) που πρέπει να είναι πιο διαθέσιμο και ίσως οικονομικότερο.
Πάντως, όπως και να έχουν τα πράγματα, λύση στον ορίζοντα δε φαίνεται! Στην τελευταία συνεδρίαση του Δ.Σ. ρώτησα το δήμαρχο τι γίνεται με το έργο. Μου απάντησε ότι έθεσε το θέμα στον πρωθυπουργό (όταν είχε επισκεφθεί την πόλη μας στις 16/6/2022) και περιμένει απάντηση!
Δεν μπορώ να φανταστώ ποια μπορεί να είναι η λύση που περιμένει ο δήμαρχος, τη στιγμή που η κυβέρνηση πριν από λίγες μέρες στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της καθυστέρησης των έργων ενέταξε στο Ν. 4938/2022 τα άρθρα 152, 153 με τα οποία δίνει τη δυνατότητα:
α) ο τρόπος υπολογισμού της αξίας της ασφάλτου, του πολυβινυλοχλωριδίου (PVC) και του πολυαιθυλένιου υψηλής πυκνότητας (HDPE) απολογιστικά και
β) χορήγησης παράτασης μέχρι 6 μήνες από την ψήφιση του νόμου, εφόσον το ζητήσουν εγγράφως οι ανάδοχοι. Δυστυχώς, στα παραπάνω υλικά δε συμπεριλαμβάνεται το υλικό του κεντρικού αγωγού (χυτοσίδηρος)!
Μακάρι ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση να βρουν τη μαγική λύση (που δεν μπορεί να βρει τόσο καιρό η ΔΕΥΑΚ) στο «Δήλειο Πρόβλημα» της κατασκευής του κεντρικού αγωγού ύδρευσης της Καλαμάτας και της Δυτικής Μάνης σύντομα, διότι δε θέλω να σκεφτώ τι θα γίνει αν σπάσει ο παλιός (ο υπάρχων) αγωγός κατακαλόκαιρο (όπως έγινε το 2020) και χρειασθεί η πόλη να μείνει χωρίς νερό!
Άραγε, η λύση που περιμένει ο δήμαρχος θα μπορούσε να «ξεκολλήσει» και ένα σωρό άλλα δημοτικά έργα που είναι σταματημένα ή υπολειτουργούν όπως π.χ. Ηλέκτρα, Δημοτικό Κατάστημα Ασπροχώματος, αναβάθμιση ΔΗΠΕΘΕΚ, επέκταση Δημοτικού Σχολείου και Νηπιαγωγείου στην ΤΚ Άριος, οδός Αναγνωσταρά, οδός Κολοκοτρώνη και άλλα;
Του Βασίλη Τζαμουράνη
Επικεφαλής της παράταξης «Πρότυπος Δήμος»
