Η χθεσινή ραγδαία και ακατάπαυστος βροχή, αποβάσα εντονωτέρα εις την Αλαγωνίαν, είχεν ως αποτέλεσμα να πλημμυρίση ο Νέδων, ο οποίος περί τας πρώτας εσπερινάς ώρας εκίνησε και πάλιν απειλητικά τα θολά του νερά.
Περί την 7.30 μ.μ. ασυνήθης βοή προανήγγειλε την πλημμύραν και μετ’ ολίγον τα ύδατα του χειμάρρου υπό μορφήν τεραστίων κυμάτων, απειλητικώτατα εφέροντο προς τα κάτω. Η πόλις ολόκληρος ευρίσκετο επί ποδός, υπό πανικού δε κατελήφθησαν οι παραποτάμιοι οίτινες εντός ολίγου απεκλείσθησαν εντός των οικιών των. Τα ύδατα του ποταμού ήσαν εις το αυτό ύψος με τα τείχη του, πλειστάκις δε εις την γέφυραν Σταματελάκη το ρεύμα ορμητικόν διήλθεν από το μέσον αυτής.
Μετά πάροδον ημισείας ώρας παρά την γέφυραν της κάτω πλατείας και προς το δυτικόν μέρος τα ύδατα του ποταμού με ορμήν ήρχισαν εξερχόμενα της κοίτης προς την οδόν Μεσσήνης καταπλημμυρίσαντα τα υπόγεια και αποκλείσαντα κυριολεκτικώς πάσαν επικοινωνίαν μετά του τμήματος αυτού της πόλεως. Όχι ολίγα δυστυχήματα ηπειλήθησαν να συμβούν καθόσον πολλοί ευρισκόμενοι εις την πλατείαν και επιχειρήσαντες να… κολυμβήσουν δια να μεταβούν εις τας εν τη οδώ Μεσσήνης οικίας των και καθησυχάσουν τας οικογενείας των, εκινδύνευσαν να παρασυρθούν υπό των υδάτων. Αι ζημίαι είναι σημαντικώταται εις το τμήμα αυτό της πόλεως, καθόσον τα ύδατα εισέβαλον εις τους κήπους και τα κτήματα εις τα οποία επροξένησαν αρκετάς ζημίας.
Τα ύδατα του ποταμού εις το ανατολικόν σημείον και εγγύς του καφενείου Καμουτσή κατεπλημμύρισαν όλον τον πέριξ χώρον, ευτυχώς όμως δια σάκκων άμμου εις το σημείον τούτο εκλείσθησαν κατόπιν μεγάλων προσπαθειών αι οπαί του τείχους και ούτω απεσοβήθη μεγαλείτερος κίνδυνος.
Περί την 10ην νυκτερινήν η ορμή του ρεύματος του ποταμού ανεκόπη και ούτω ο απειλών την πόλιν μέγας κίνδυνος προς στιγμήν παρήλθε. Εκ των υστέρων εξηκριβώθη, ότι αι ζημίαι των παρά τον σιδηροδρομικόν σταθμόν κτημάτων είναι σημαντικώταται.
Πλην του Νέδοντος επλημμύρισε και ο χείμαρρος Καραμπογιάς, όστις επροξένησεν όχι ολίγας ζημίας. Εκ της υπαίθρου χώρας μέχρι βαθείας νυκτός δεν υπήρχον πληροφορίαι εάν επλημμύρισαν οι διάφοροι χείμαρροι, η βροχή όμως ούσα γενική και ραγδαία καθ’ όλην την Μεσσηνίαν επροξένησε σημαντικάς ζημίας.
ΑΙ ΠΡΟΞΕΝΗΘΕΙΣΑΙ ΕΚ ΤΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΑΣ ΖΗΜΙΑΙ
«ΘΑΡΡΟΣ» 5 Ιανουαρίου 1922
Καίτοι δεν είναι δυνατόν να εξακριβωθώσιν αι προξενηθείσαι ζημίαι εκ της επισυμβάσης πλημμύρας του Νέδοντος εν τούτοις αύται φαίνονται πολύ μεγαλύτεραι αφ’ ότι εν αρχή παρεστάθησαν.
Η ορμή των κατερχομένων υδάτων κατά την προχθεσινήν εσπέραν ήτο τόσον μεγάλη ώστε τα κατερχόμενα του ποταμού ύδατα εις τινά σημεία υπερέβησαν τα τείχη εκτραπέντα μεθ’ ορμής εις αντίθετα σημεία, εις αμφοτέρας τας γεφύρας της κάτω πλατείας και Σταματελάκη.
Εκ της τοιαύτης τροπής κατεκλύσθησαν υπό των υδάτων όλα τα υπόγεια των οικιών, αποθηκών και καταστημάτων τα ευρισκόμενα παρά την οδόν Μεσσήνης και πέριξ αυτής, καθώς ο παρά το ανατολικόν τείχος χώρος όπου το υφαντήριον Πάτσου κατακλυσθέν υπό των εισβαλόντων υδάτων παρουσίαζε αληθή λιμνοθάλασσαν.
Η μεγαλυτέρα όμως καταστροφή συνετελέσθη ολίγον κάτωθι της γεφύρας του σιδηροδρόμου και προ του κτήματος των κληρονόμων Παυλίκου όπου τα ύδατα διασπάσαντα προς το μέρος εκείνο το δυτικόν παραποτάμιον τείχος εισήλθον μεθ’ ορμής εις το κτήμα Παυλίκου καταστρέψαντα την μάνδραν του κτήματος και λαβόντα πλέον κατεύθυνσιν προς τα κτήματα, αφού προηγουμένως διελθόντα εκ του κτήματος Ανδρ. Μπόρτζη παρέσυραν και κατέστρεψαν το πλείστον της οικίας του κτήματος.
Δια τας ενδοτέρας μέχρι θαλάσσης ζημίας των κτημάτων, δι’ ων διήλθον τα ύδατα, δεν υπάρχουν εξηκριβωμέναι πληροφορίαι διότι η μετ’ αυτών συγκοινωνία είναι διακεκομμένη, υπήρχον όμως ανεξακρίβωτοι πληροφορίαι, ότι και άλλοι οικίσκοι των εν τω μεταξύ κτημάτων παρεσύρθησαν, ίσως δε αριθμούνται και θύματα, διότι ολίγιστοι κατόρθωσαν εκ των κατοικούντων εις τα εκείθεν του κτήματος Παυλίκου κτήματα να επικοινωνήσωσι μετά των οικείων των ευρισκόμενοι εν τη πόλει προ της πλημμύρας.
Ανάλογοι υπήρξαν και αι ζημίαι του καταστήματος της ανωνύμου Οινοποιητικής Εταιρείας Σταματελάκη εντός του οποίου εισέβαλον τα ύδατα του παραρρέοντος παραποτάμου Καραμπογιά, καθώς και του κτήματος Μανωλέα. Τα ύδατα εισήρχοντο εις το σημείον τούτο εκ του Νέδοντος μέχρι της μεσημβρίαν της χθες, εσώθησαν δε και τα παρακείμενα εκ βεβαίας καταστροφής χάρις εις σάκκους άμμου ους εργάται πληρωθέντες υπό του Μανωλέα ετοποθέτησαν.
Εκ της ιλύος την οποίαν παρέσυρον τα ύδατα προσεχώθησαν αι γέφυραι, ιδία δε η του σιδηροδρόμου, της οποίας τα κράσπεδα εκαλύφθησαν εξ ολοκλήρου.
Ευτυχώς ότι η κακοκαιρία χθες εκόπασε διότι αν εξηκολούθη με την αυτήν τακτικήν εν Αλαγωνία ιδία, η πλημμύρα του ποταμού θα ελάμβανεν ασφαλώς μεγαλειτέρας διαστάσεις της οποίας τ’ αποτελέσματα ουδείς θα ηδύνατο να προοίδη αν και αι επισυμβάσει καταστροφαί δεν είναι μικραί.
Εκ των συνεχών βροχών εις την συνοικίαν Φυτειάς και παρά την οδόν Μαυρομιχάλη κατέρρευσαν οικίσκοι τινές χωρίς όμως να σημειωθή δυστύχημα.
Τηλεγραφήματα
Παρά του προέδρου της Κτηματικής Αδελφότητος απεστάλησαν τα κάτωθι τηλεγραφήματα προς τον Υπουργόν των Εσωτερικών και τους Βουλευτάς Μεσσηνίας.
Υπουργόν Εσωτερικών
Αθήνας
Κτηματική Αδελφότης λαμβάνει την τιμήν να γνωρίση υμίν ότι Νέδων υπερχειλίσας διέρρηξε τείχος, κατέστρεψεν ολοκλήρους κτηματικάς περιουσίας, κατέρρευσαν αρκεταί οικίαι. Καταστροφή υπερβαίνει τρία εκατομμύρια. Ύδατα ήλλαξαν ροήν και διέρχονται μέσω κτημάτων.
Πρόεδρος
ΚΟΥΤΡΑΦΟΥΡΗΣ
Αδελφούς Κουμουνδούρους, Γεώργιον Σχινάν Βουλευτάς
Αθήνας
Νέδων υπερχειλίσας διέρρηξε τείχος εβδομήκοντα μέτρων απέναντι κτήματος Παυλίκου. Ύδατα διέρχονται προς το δυτικόν μέρος όπου διερχόμενα κατέρριψαν πλείστας οικίας περιβολίων. Ζημίαι υπολογίζονται άνω τριών εκατομμυρίων μέχρι στιγμής. Κτηματίαι εν απογνώσει.
Πρόεδρος Κτηματικής
ΚΟΥΤΡΑΦΟΥΡΗΣ
ΝΕΡΑ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ ΦΡΙΚΗΣ ΚΑΤΕΚΛΥΣΑΝ ΤΑΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
-Αι εκ των πλημμυρών ζημίαι τεράστιαι
-Η απόγνωσις των κατοίκων
«ΘΑΡΡΟΣ» 6 Ιανουαρίου 1922
Είναι αφαντάστως τραγικαί αι λεπτομέρειαι της μεγάλης πλημμύρας του Νέδοντος, αι εκ της οποίας καταστροφαί μόλις χθες με την βελτίωσιν του καιρού κατέστη δυνατόν να εξακριβωθούν. Όλοι υπέθετον ότι αι ζημίαι θα είναι σημαντικαί, ουδείς όμως εφαντάζετο την έκτασίν των τοιαύτην οίαν η χθεσινή ημέρα την απεκάλυψε. Εκ της εκτροπής των υδάτων έξω του δυτικού παραποταμίου τείχους εγένοντο αι μεγάλαι καταστροφαί. Πλην των μεγάλων ζημιών του εργοστασίου Σταματελάκη, του Κήπου Αρτέμιδος, υπέστησαν μεγάλας ζημίας και αι οικίαι Ευγενίας Χρ. Θεοφιλοπούλου και Βαρβάρας Αλεξέα, των οποίων οι ένοικοι διέτρεξαν σοβαρώτατον κίνδυνον.
Εις την οιογένειαν Θεοφιλοπούλου τας πρώτας βοηθείας παρέσχον την πρωίαν της 4ης τρέχοντος οι εργάται του εργοστασίου Σταματελάκη, οίτινες με κίνδυνον της ζωής των ερρίφθησαν εις τα ύδατα, παρέλαβον τους απειροπληθείς ενοίκους και τους μετέφερον εις την οικίαν του Β. Κατσαρού, όπου παρεσχέθησαν αυτοίς ιατρικαί βοήθειαι. Κατοικίδια ζώα, έλαια, οίνοι, είδη ιματισμού παρεσύρθησαν εξ όλων των γύρω οικιών, οι δε κατοικούντες αυτάς ριγούντες εκ του ψύχους, χωρίς την ελαχίστην βοήθειαν, ευρίσκονται σήμερον εν αθλία καταστάσει.
Η φρίκη και η απελπισία κυριαρχεί εις τον συνοικισμόν αυτόν.
Άλλαι εικόνες φρίκης
Τα ύδατα του ποταμού ορμητικά και ακατάσχετα εξεχύθησαν με διεύθυνσιν προς όλα τα σημεία, ιδίως δε προς τα κτήματα, παρασύροντα και καταστρέφοντα παν το προστυχόν και μεταβάλλοντα τα κτήματα εις πετρώδεις εκτάσεις.
Ζώα κατοικίδια ευρισκόμενα εν υπαίθρω παρασύρονται, οικίσκοι κτημάτων καταστρέφονται και αι φωναί και ικεσίαι των κινδυνευουσών οικογενειών σπαράσσουν και την σκληροτέραν καρδίαν.
Τας φοβεράς συνεπείας του υπερκεχειλίσαντος ποταμού πρώτον υφίσταται ο κ. Μπόρτζης, του οποίου το κτήμα κείται κάτωθι του κτήματος Παυλίκου. Εντός αυτού εισβάλλοντα τα ύδατα παρασύρουν το πλείστον μέρος της οικίας του, παραδιδομένου ούτω του κτήματος εις την ερήμωσιν και καταστροφήν. Ο κίνδυνος αυτού και της συζύγου του ευρισκομένων εν τη οικία είναι αφαντάστως τραγικός, ευτυχώς όμως αμφότεροι σώζονται υπό προσδραμόντων, οι οποίοι με κίνδυνον της ζωής των μεταφέρουσι τούτους εκ του τόπου του κινδύνου. Ούτω τα ύδατα ορμητικά διευθύνονται προς την παραλίαν μέσω των διαφόρων κτημάτων, ενούμενα προ της εκβολής μετά των άλλων υδάτων των παραρρεόντων προς το δυτικόν μέρος του τμήματος Α. Φωτάκη.
Εκεί παρασύρουν και κρημνίζουν τον νεόκτιστον του Αγίου Γεωργίου ναόν όπου εκκλησιάζοντο οι πρόσφυγες, παρασυρομένου συγχρόνως και ενός των εν τω κτήματι οικίσκων.
Εις τον συνοικισμόν των προσφύγων
Εις το μέρος αυτό τα ύδατα ανασκάπτουν εκ της ορμής των το έδαφος τρεπόμενα προς δυσμάς, ούτω δε αποκλείουν τους εν τη πλευρά εκείνη οικούντας, δια τους οποίους εγεννήθησαν φόβοι ότι επνίγησαν. Ούτοι παρέμενον αποκεκλεισμένοι εντός των οικιών των, διατρέχοντες όμως σοβαρώτατον κίνδυνον.
Περί τούτου ειδοποιήθη χθες την πρωίαν ο δήμαρχος, όστις μετέβη αμέσως εις Παραλίαν και εν συνεννοήσει μετά του Λιμενάρχου, απέστειλαν λέμβους προς παραλαβήν των, διότι ως ήσαν αποκεκλεισμένοι υπό των υδάτων δεν υπήρχεν άλλος τρόπος διασώσεώς των.
Οι πρόσφυγες χωρίς άρτον, αποκεκλεισμένοι επί τόσας ημέρας, ευρίσκονται εν αθλία καταστάσει. Εις την Παραλίαν είδομεν τινάς των δια λέμβων μεταφερθέντων προσφύγων, σύροντας τα λείψανά της συμφοράς των. Μία γραία μόλις δυναμένη να σταθή, μας παριστάνει πώς η λύσσα των υδάτων κατέκλυσε τον προσφυγικόν συνοικισμόν, πλέοντα εις νερά θανάτου και τοις αφήρεσεν ό,τι είχον και δεν είχον. Δεν τοις απέμεινεν ούτε εν εσώρουχον. Τόση είναι η έκτασις της συμφοράς των. Τα νερά ωσάν καταρράκτης εκρημνίζοντο από του ενός κτήματος εις το άλλο και η καταστροφή συνετελέσθη εντός ολίγων ωρών.
Αι ζημίαι των κτηματικών αυτών περιφερειών, υπολογίζονται εις 3 και πλέον εκατομμύρια δραχμών.
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΟΝ ΝΕΔΟΝΤΑ
«ΘΑΡΡΟΣ» 8 Ιανουαρίου 1922
Κατόπιν αποφάσεως ληφθείσης υπό του Νομαρχούντος εν συνεννοήσει μετά του νομομηχανικού ανετέθη εις τον εργολάβον το κλείσιμον του ανοίγματος του δυτικού παραποταμίου τείχους παρά το κτήμα Παυλίκου. Από της χθες δε εγένετο έναρξις των εργασιών δια συνεργείου τοποθετηθέντων κατά μήκος ανοίγματος σάκκων πεπληρωμένων δι’ άμμου, ούτω δε τα ύδατα του ποταμού αναχαιτισθέντα έλαβον και πάλιν την προτέραν διεύθυνσιν κατά μήκος του τείχους.
Εις τον κ. Χρυσόπουλον ανετέθη η εκτέλεσις και κάθε άλλης προσωρινής προληπτικής εργασίας προς αποσόβησιν εν μέλλοντι παρομοίας πλημμύρας.
Εκτός τούτου ο νομαρχών εκάλεσε τα μέλη της λιμενικής επιτροπής, τα οποία αποτελούσι και την επιτροπήν του Νέδοντος, ίνα συνέλθωσιν σήμερον εις το Νομαρχιακόν κατάστημα προς επιψήφισιν διαφόρων πιστώσεων εκτελέσεως προχείρων έργων προς αποτροπήν ενδεχομένης εν μέλλοντι νέας πλημμύρας.
