Στην κύρωση του 90% των δασικών χαρτών σχεδιάζει να προχωρήσει έως τα τέλη Οκτωβρίου το υπουργείο Περιβάλλοντος. Πρόκειται για τα κομμάτια εκείνα για τα οποία δεν έχουν κατατεθεί αντιρρήσεις από πολίτες και είναι «ελεύθερα» να οριστικοποιηθούν. Η επόμενη πρόκληση θα είναι να εξεταστούν σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα οι σχεδόν 332.000 αντιρρήσεις που κατατέθηκαν τους προηγούμενους μήνες.
Η περίοδος υποβολής αντιρρήσεων στους δασικούς χάρτες έληξε σταδιακά (από περιοχή σε περιοχή) μέσα στο καλοκαίρι. Πλέον οι αντιρρήσεις έχουν συλλεγεί από το Εθνικό Κτηματολόγιο και έχει ξεκινήσει η επεξεργασία τους.
«Στόχος μας είναι εντός δύο μηνών να ξεκινήσει η κύρωση των δασικών χαρτών, στα κομμάτια τους που δεν έχουν αντιρρήσεις», λέει σε ρεπορτάζ του Γιώργου Λιάλιου στην «Καθημερινή» ο γενικός γραμματέας Δασών, Κωνσταντίνος Αραβώσης.
«Είναι υποχρέωσή μας έναντι των θεσμών να κυρώσουμε περί το 90% μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. Χάρη στη ρύθμιση που εντάχθηκε στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο (Ν. 4964-2022) οι δασικές υπηρεσίες θα μπορούν να κάνουν διορθώσεις στο δασικό χάρτη ακόμη και αφού αυτός έχει κυρωθεί, προκειμένου να αποκαθίστανται σφάλματα».
Τι γίνεται, όμως, με το υπόλοιπο 10% των δασικών χαρτών, αυτό για το οποίο έχουν κατατεθεί αντιρρήσεις; «Είναι ένα μεγάλο στοίχημα. Έχουμε αρκετά προβλήματα με τις επιτροπές εξέτασης αντιρρήσεων. Πρόσφατα θέσαμε ένα πλαφόν ανά επιτροπή, ότι αν δεν εξετάσουν 100 αντιρρήσεις σε ένα μήνα, δε θα μπορούν τα μέλη της να πληρωθούν. Με αυτό τον τρόπο θα πιέσουμε για την επίσπευση. Περαιτέρω, θα συστήσουμε νέες επιτροπές ανά περιοχή (σήμερα είναι περί τις 100 σε όλη τη χώρα)».
Το υπουργείο, σύμφωνα με το δημοσίευμα της “Καθημερινής”, εκτιμά ότι ενάμισι έτος θα ήταν ένας αξιοπρεπής χρόνος ολοκλήρωσης της διαδικασίας εξέτασης των αντιρρήσεων. Ωστόσο κανείς δεν επιθυμεί να δεσμευτεί. «Δε θα ήθελα να μιλήσω για χρονοδιαγράμματα πριν να έχουμε αναλυτικά στοιχεία για τις αντιρρήσεις», καταλήγει ο κ. Αραβώσης.
Πόσες είναι τελικά οι αντιρρήσεις; Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικό Κτηματολόγιο, επί των αναρτημένων δασικών χαρτών κατατέθηκαν 331.874 αντιρρήσεις, οι οποίες αντιστοιχούν σε 2.552.218 στρέμματα (περίπου το 1,9% της χώρας). Ωστόσο, ο αριθμός τους ποικίλλει ανά περιοχή. Αντιρρήσεις για 55.000 στρέμματα κατατέθηκαν στη Μεσσηνία.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος, πάντως, θα προσπαθήσει κατά το επόμενο διάστημα να μειώσει περαιτέρω τον αριθμό των αντιρρήσεων, καταθέτοντας ρύθμιση για τις εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις. «Μέσα στο Σεπτέμβριο η ρύθμιση θα λάβει την τελική της μορφή. Με τη ρύθμιση αυτή θα επιχειρηθεί να δοθεί λύση σε όσες εκχερσωμένες εκτάσεις καλλιεργούνταν και λάμβαναν επιδότηση», λέει ο κ. Αραβώσης.
Να σημειωθεί, πάντα σύμφωνα με την “Καθημερινή”, ότι οι εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις καταλαμβάνουν 2.025.743 στρέμματα σε όλη τη χώρα – το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει αναθέσει μελέτη που αφορά στις οικονομικές επιπτώσεις που εκτιμάται ότι θα έχει στην αγροτική παραγωγή η αποβολή γεωργών και κτηνοτρόφων από τις δασικές εκτάσεις που (κατά κανόνα) καταπάτησαν και αποψίλωσαν.
Το επιχείρημα που διερευνάται είναι κατά πόσο η εκχέρσωση για αγροτική χρήση μπορεί να γίνει συνταγματικά ανεκτή, ως συμβάλλουσα στην εθνική οικονομία.
Υπενθυμίζεται ότι το 2019 το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε τις διατάξεις του 2014 και του 2017 με τις οποίες δόθηκε η δυνατότητα εξαγοράς εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων έναντι τιμήματος. Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο έκρινε ότι παραβιάζονται τα άρθρα 24 και 117 του Συντάγματος, αλλά και οι συνταγματικές αρχές της ισότητας και του κράτους δικαίου.
Μπαράζ ενστάσεων όπου η γη έχει αξία
Κρίνοντας από τη μέχρι τούδε εμπειρία τους στην εξέταση αντιρρήσεων, οι δασικές υπηρεσίες δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες. «Οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ) αποδείχθηκαν στην πράξη πολύ δυσκίνητες», εκτιμά η κα Φώσκολου. «Επιπλέον οι ιδιώτες δικηγόροι (σ.σ. είναι οι επικεφαλής της κάθε επιτροπής) την περίοδο αυτή πνίγονται στη δουλειά με το κτηματολόγιο, τους δασικούς χάρτες και δε νομίζω ότι η αμοιβή που τους προσφέρεται για να συμμετέχουν στις επιτροπές, σε σχέση με τον όγκο της δουλειάς που θα έχουν, είναι αρκετή».