Στο διακρατικό Δίκτυο Θερμοκοιτίδων Γαλάζιας Ανάπτυξης η Μεσσηνία
Στο διακρατικό σχέδιο συνεργασίας με τίτλο «Δίκτυο Θερμοκοιτίδων Γαλάζιας Ανάπτυξης – (Blue Growth Network Incubators)» συμμετέχει η Μεσσηνία, με το σχέδιο να αφορά στη συνεργασία επτά ευρωπαϊκών παράκτιων Ομάδων Τοπικής Δράσης, το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του τοπικού προγράμματος Leader/CLLD.
Στόχος του Δικτύου είναι η βιώσιμη αναπτυξιακή πορεία των περιοχών αυτών μέσω ενεργειών σε όλο το φάσμα των διασυνδεδεμένων «παραδοσιακών», αλλά και «αναδυόμενων» τομέων που σχετίζονται με τις θάλασσες και τις ακτές. Στις τοπικές δράσεις που θα υλοποιηθούν περιλαμβάνονται η αξιολόγηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στα θαλάσσια οικοσυστήματα, αλλά και η επεξεργασία ιδεών για το «Έξυπνο Λιμάνι του μέλλοντος».
Οι 7 ομάδες τοπικής δράσης είναι: Δίκτυο Συνεργασίας Δήμων Π.Ε. Νήσων Αττικής, Αναπτυξιακή Καβάλας, Αναπτυξιακή Πάρνωνα, Αναπτυξιακή Νομού Θεσσαλονίκης Α.Ε. – Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Λαγκάδα, Βόλβη κλπ.), Αναπτυξιακή Νομού Θεσσαλονίκης Α.Ε. – Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Χαλκηδόνος, Δέλτα), Αναπτυξιακή Μεσσηνίας Α.Ε. και Flag Burgas – Kameno στη Βουλγαρία.
Συντονιστής του σχεδίου είναι το Δίκτυο Συνεργασίας Δήμων Π.Ε. Νήσων Αττικής.
Κοινές δράσεις
Ο γενικός στόχος είναι η δράση να συμβάλει στην αντιμετώπιση επιλεγμένων προκλήσεων και ευκαιριών της «Γαλάζιας Ανάπτυξης» που αντιμετωπίζουν οι επτά θαλάσσιες/παράκτιες περιοχές.
Τα αναμενόμενα αποτελέσματα του έργου «Δίκτυο Θερμοκοιτίδων Γαλάζιας Ανάπτυξης» είναι:
-Δημιουργία του «Δικτύου Θερμοκοιτίδων Γαλάζιας Ανάπτυξης», με τη λειτουργία μιας «Θερμοκοιτίδας Γαλάζιας Ανάπτυξης» σε κάθε περιοχή ΟΤΔΑ
-Εκπόνηση Στρατηγικών Σχεδίων «Γαλάζιας Ανάπτυξης» για την κάθε περιοχή ΟΤΔΑ
-Αξιολόγηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στα θαλάσσια οικοσυστήματα για κάθε περιοχή / περιοχή της ΟΤΔΑ
-Η επεξεργασία ιδεών για το «Έξυπνο Λιμάνι του μέλλοντος»
-Υλοποίηση δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης των τοπικών φορέων (δημόσιων και ιδιωτικών) καθώς και του ευρύτερου κοινού για θαλάσσια και παράκτια ζητήματα προτεραιότητας.
Η υλοποίηση του σχεδίου αφορά στην υλοποίηση κοινών αλλά και τοπικών δράσεων.
Στις κοινές δράσεις περιλαμβάνονται:
-Δημιουργία του «Δικτύου Θερμοκοιτίδων Γαλάζιας Ανάπτυξης»: Αφορά στην εκπόνηση Μελέτης «Επιχειρηματικού Σχεδίου (Business Plan) & Οδικού Χάρτη (Road Map) για τη δημιουργία και λειτουργία του «Δικτύου Θερμοκοιτίδων Γαλάζιας Ανάπτυξης».
H μελέτη θα αναλύει και προτείνει τους στόχους της δημιουργίας του «Δικτύου», το πλαίσιο λειτουργίας τόσο του «Δικτύου» όσο και των μεμονωμένων «τοπικών Θερμοκοιτίδων», θα περιγράφει το εύρος των υπηρεσιών που θα παρέχει, τους ανθρώπινους πόρους που θα χρειαστούν, καθώς και το χρηματοδοτικό κόστος ίδρυσης και λειτουργίας.
Επιπλέον, θα αναλύει την υπάρχουσα κατάσταση σε κάθε περιοχή αναφορικά με τα στοιχεία της «Γαλάζιας Οικονομίας» και σε συνδυασμό με τη δυναμικότητα της κάθε ΟΤΔΑ θα υποδεικνύει το βέλτιστο «σχήμα» της «Δομής» που θα προταθεί να δημιουργηθεί σε κάθε περιοχή μέσω της αντίστοιχης ΟΤΔΑ για να λειτουργήσει ως τοπική «Θερμοκοιτίδα Γαλάζιας Ανάπτυξης».
-Στρατηγικά Σχέδια για τη «Γαλάζια Ανάπτυξη»: Τα σχέδια αυτά θα υποδεικνύουν σε κάθε περιοχή τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να σχεδιάσει τη «Γαλάζια Ανάπτυξη», σχεδιασμός που πρέπει να λαμβάνει υπόψη και να γίνει με βάση τις ιδιαιτερότητες, αλλά και τη δυναμικότητα και τις προτεραιότητες της κάθε περιοχής.
-Εκτίμηση επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στα θαλάσσια οικοσυστήματα: Αφορά στην εκπόνηση Επιχειρησιακής Μελέτης σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα παραθαλάσσια και θαλάσσια οικοσυστήματα στις επτά συμμετέχουσες περιοχές. Σκοπός είναι καταρχάς να εντοπισθούν τα προβλήματα και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε αυτές τις παράκτιες περιοχές.
Αναλυτικότερα, θα γίνει μια γενική μελέτη επιχειρησιακού χαρακτήρα και ανάλυση των αλλαγών αυτών, καθώς των υπο-περιοχών των ΟΤΔ που θα επηρεαστούν άμεσα από αυτές, καθώς και των επιπτώσεών τους σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Στη συνέχεια, θα εξεταστούν οι τρόποι αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής στους παραπάνω τομείς.
Στο τέλος η Μελέτη θα επικεντρωθεί στους τρόπους με τους οποίους οι κοινωνίες μπορούν να προσαρμοστούν στις σταδιακές αλλαγές του κλίματος, καθώς η καθυστέρηση στην επιβεβλημένη ανάγκη λήψεως μέτρων για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων των παράκτιων περιοχών μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα δαπανηρή και επικίνδυνη για την ίδια την ύπαρξη των τοπικών κοινοτήτων και των οικονομιών τους στο μέλλον.
-Δημοσιότητα και διάδοση των αποτελεσμάτων του έργου ΣΔΣ
-Συμβουλευτικές υπηρεσίες (για τις κοινές δράσεις).
Τοπικές δράσεις
Στις τοπικές δράσεις περιλαμβάνονται οι εξής:
-Διακρατικά εργαστήρια για τη «Γαλάζια Ανάπτυξη»: Αφορά στη διοργάνωση 5 διακρατικών εργαστηρίων (workshops) (το ένα θα είναι στη Μεσσηνία) για επιλεγμένα σχετικά με το θέμα ζητήματα, τα οποία θα καθοριστούν από κάθε ΟΤΔ. Έτσι το κάθε Εργαστήριο θα οργανώνεται από μια ΟΤΔ, αλλά με τη συμμετοχή και των υπολοίπων, ώστε ο προβληματισμός που αναπτύσσεται να λαμβάνει υπόψη και τις απόψεις όλων των συμμετεχόντων, ενώ τα αποτελέσματα αυτών των Εργαστηρίων να αποτελούν κοινή κεκτημένη γνώση/πληροφορία.
Μερικά τα προτεινόμενα θέματα για τη διεξαγωγή των Εργαστηρίων είναι τα ακόλουθα:
α) υποστήριξη της ανάπτυξης μεσαίων, μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων στη «Γαλάζια Οικονομία»
β) καινοτόμες βιομηχανίες και υπηρεσίες βασισμένες στις αρχές της βιολογικής/οργανικής παραγωγής (συμπεριλαμβανομένων συστατικών τροφίμων, φαρμακευτικών προϊόντων, καλλυντικών, χημικών, υλικών και εναλλακτικής ενέργειας)
γ) καλές πρακτικές για την εμπορία αλιευτικών προϊόντων, αύξηση της προστιθέμενης αξίας τους και διαφοροποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων στις παράκτιες κοινότητες
δ) υποστήριξη και ανάπτυξη καινοτόμων επαγγελματικών δεξιοτήτων μέσω μιας σειράς στρατηγικών δράσεων για την ισορροπία της ζήτησης και της προσφοράς εργασίας στη «Γαλάζια Οικονομία»
-Δράσεις ευαισθητοποίησης σχετικά με τις θαλάσσιες υποθέσεις: Τοπικές εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των φορέων, του τοπικού πληθυσμού ή και των δημοσίων υπηρεσιών (συναντήσεις, εργαστήρια, σεμινάρια κ.λπ.) που κάθε ΟΤΔΑ επιθυμεί να υλοποιήσει στην περιοχή της, δίνοντας έμφαση σε συγκεκριμένα θέματα προτεραιότητας για την συγκεκριμένη περιοχή κάθε φορά (π.χ. Θαλάσσια επαγγέλματα, ρύπανση θαλάσσιου περιβάλλοντος κ.λπ.).
Έξυπνα λιμάνια
Άλλη μια τοπική δράση που περιλαμβάνει το πρόγραμμα είναι μελέτες για το «έξυπνο λιμάνι του μέλλοντος». Αφορά στην κατάρτιση 7 προ-μελετών για την έννοια του «έξυπνου λιμένα του μέλλοντος» στις περιοχές των ΟΤΔΑ.
Τα μεγαλύτερα λιμάνια του κόσμου επενδύουν σε νέες τεχνολογίες για να μετατραπούν σε «έξυπνους λιμένες», προκειμένου να ανταποκριθούν στις μελλοντικές προκλήσεις. Είναι προφανές ότι ένα «Έξυπνο Λιμάνι», δηλαδή ένα λιμάνι που χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο, τεχνητή νοημοσύνη (AI), blockchain και big data, μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματικό και ικανό να χειριστεί μεγαλύτερο όγκο των αγαθών. Περαιτέρω η ανάδυση της νέας ενεργειακής αγοράς, σε συνδυασμό με τις αυστηρές απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος, θέτουν τη ναυτιλιακή βιομηχανία και τις λιμενικές αρχές εμπρός σε νέες υποχρεώσεις και προκλήσεις. Για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων απαιτείται μια νέα προσέγγιση με χαρακτηριστικά την ολοκληρωμένη διαχείριση των λιμενικών υποδομών και των ροών της ενέργειας και των αποβλήτων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί σε σημαντικό βαθμό μέσω της τεχνολογίας των έξυπνων δικτύων και των μικροδικτύων.
Αλλά η αρχή της ψηφιοποίησης των δραστηριοτήτων ενός λιμανιού με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας και της βελτίωσης των υπηρεσιών μπορεί να έχει εφαρμογή και σε μικρότερους λιμένες, αφού είναι κοινά θέματα που απαιτούν λύσεις και σε αυτά είναι η διαχείριση της κυκλοφορίας, η λειτουργία των τελωνείων, ο χειρισμός φορτίου, η διατήρηση των προτύπων υγείας και ασφάλειας, καθώς και η παρακολούθηση της κατανάλωσης και της χρήσης ενέργειας. Οι απαντήσεις που δίνει το «Έξυπνο Λιμάνι» «αποκαλύπτουν» το λόγο που η ψηφιοποίηση θα καταστεί το απόλυτο «όπλο» του μέλλοντος για τη διαχείριση των χώρων εναπόθεσης.
Οι ΟΤΔ μέσω της μελέτης για το «Έξυπνο Λιμάνι του Μέλλοντος» θα κάνουν μια εκτίμηση της έννοιας και τι αυτή μπορεί να αντιπροσωπεύει σε τοπικό επίπεδο και σε μικρή κλίμακα των λιμανιών των περιοχών των ΟΤΔΑ και μια προκαταρκτική αποτίμηση των ωφελειών που αναμένεται η υιοθέτηση στρατηγικών για ψηφιοποίηση των υπηρεσιών των λιμανιών.
-Εφαρμογές για την υποστήριξη των λιμενικών υποδομών. Αφορά στην ανάπτυξη πιλοτικά ενός συστήματος για τη σύνδεση και τη διαχείριση των κρατήσεων και της κυκλοφορίας στα λιμάνια των δύο περιοχών όπου δραστηριοποιούνται οι ΟΤΔ Δίκτυο Δήμων ΠΕ Νήσων Αττικής και Αναπτυξιακή Πάρνωνας Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α. Αφορά σε δράση που θα υλοποιηθεί από κοινού και σε στενή συνεργασία των δύο αυτών ελληνικών ΟΤΔ Αλιείας.
Της Βίκυς Βετουλάκη
