“Κλειδί” τα λιμάνια και οι ΒΙΠΕ για την επέκταση του σιδηροδρόμου σε όλη τη χώρα
Η μονοκαλλιέργεια είναι το οικονομικό σύστημα των χωρών εκείνων που η παραγωγή τους αποτελείται, κατά βάση, από μία ή λίγες μορφές του φυσικού πλούτου, γενικά φυτικού ή ορυκτού. Βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στη δημιουργία της είναι οι οικολογικές συνθήκες, όπως το κλίμα, η ειδική γονιμότητα του εδάφους και οι συνθήκες οικονομικού και κοινωνικού χαρακτήρα, όπως η αδυναμία ή η αντίσταση του πληθυσμού να εγκαταλείψει τις παραδοσιακές δραστηριότητες, ή η έλλειψη κεφαλαίων αρκετών για να προωθήσουν τη διαφοροποίηση της παραγωγικής διαδικασίας προς βιομηχανικές μορφές.
Εκτός από μερικές εξαιρέσεις, οι οικονομίες που βασίζονται στη μονοκαλλιέργεια έχουν χαρακτήρα πρωτόγονο και παρουσιάζουν υψηλό βαθμό αστάθειας, γιατί είναι δεσμευμένες, χωρίς τη δυνατότητα της εναλλαγής, στις διακυμάνσεις των τιμών των εμπορευμάτων τους στις διεθνείς αγορές. Τα παραπάνω είναι η θεωρία, χρήσιμη όμως ως μπούσουλας ανάπτυξης για μια περιοχή.
Από την άλλη πλευρά, αναπτύσσοντας υποδομές σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, με το δύσκολο γεωγραφικό ανάγλυφο που δημιουργεί περιορισμούς στη μετακίνηση ακόμα και κοντινών περιοχών, δημιουργείς τις συνθήκες ανάπτυξης που σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι αυτονόητες.
Σύμφωνα με τις ypodomes.com, στο πεδίο των σιδηροδρόμων αυτό είναι ακόμα πιο δύσκολο για την Ελλάδα. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα μικρό δίκτυο το οποίο εδώ και 120 χρόνια δεν έχει αναπτυχθεί πέρα από κάποιες μικρές εξαιρέσεις. Το γιατί δεν αναπτύχθηκε είναι μιαν άλλη κουβέντα, όμως γεγονός είναι πως σήμερα η χώρα μας δεν είναι σιδηροδρομικά φιλική σε όλη την επικράτεια (τουλάχιστον στην ηπειρωτική χώρα).
Σχεδόν όλη η Πελοπόννησος (με εξαίρεση το βόρειο παραλιακό τμήμα της), όλη η Ήπειρος, σημαντικά τμήματα της Δυτικής Μακεδονίας, μεγάλα τμήματα της Στερεάς Ελλάδας, αλλά και η Κρήτη, σήμερα είναι έξω από το γεωγραφικό χάρτη. Κάπως έτσι το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο είναι ουραγός στην Ευρώπη σε χιλιομετρική κάλυψη.
Το μεγάλο ζητούμενο, λοιπόν, είναι πώς μπορεί η χώρα να επαναλάβει την επιτυχημένη ανάπτυξη των οδικών μεταφορών και στις σιδηροδρομικές μεταφορές. Πώς θα βάλει στόχο είτε να επαναλειτουργήσουν παλιές γραμμές είτε πώς θα επεκτείνει σε όλη την επικράτεια το δίκτυο της.
Οι δυσκολίες και ο ρόλος των λιμανιών
Το μεγάλο αγκάθι για τη χώρα σε σχέση με το σιδηρόδρομο είναι πως πλέον οι υποδομές συνδυάζονται με τον όρο “βιωσιμότητα”, δηλαδή η επένδυση που θα γίνει για την επέκταση των γραμμών να μπορεί να είναι εμπορικά βιώσιμη.
Σε σχέση με αυτό έχουμε δύο βασικές δυσκολίες: η πρώτη είναι πως οι επεκτάσεις των γραμμών κοστίζουν πάρα πολλά χρήματα λόγω του ορεινού εδάφους της χώρας και το δεύτερο είναι πως πληθυσμιακά ή εμπορικά δεν έχει να περιμένει πολλά.
Αυτό που μπορεί να εκμεταλλευτεί η χώρα για να μπορέσει να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη του σιδηρόδρομου σε όλη την επικράτεια είναι η γεωγραφική της θέση. Ας μη γελιόμαστε, οι επεκτάσεις αυτές δε θα φέρουν χρήματα από τις επιβατικές μεταφορές (έχεις να ανταγωνιστείς εξάλλου οδικές και σε κάποιες περιπτώσεις αεροπορικές μεταφορές), αλλά από τις εμπορευματικές. Αυτό πραγματοποιεί σήμερα και το υπουργείο Υποδομών με την ανάπτυξη της Ανατολικής Σιδηροδρομικής Εγνατίας, δηλαδή από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Καβάλα και την Αλεξανδρούπολη.
Γιατί, λοιπόν, να μην ακολουθήσουν στα ίδια βήματα και άλλα λιμάνια, όπως ο Αστακός, η Κυλλήνη ή η Καλαμάτα, και να συμπαρασύρουν και την έλευση του τρένου;
