Η καραντίνα αποτέλεσε το έναυσμα για την εκ νέου ενασχόλησή του
Η περίοδος του εγκλεισμού λόγω κορωνοϊού αποτέλεσε για πολλούς ευκαιρία δημιουργίας, μιας και ο χρόνος είχε «παγώσει» για τους περισσότερους από εμάς. Μέσα από τις σελίδες του «Θάρρους» έχουμε παρουσιάσει κατά καιρούς τέτοιους δημιουργούς, ενώ βρήκαμε έναν ακόμα, τον κύριο Ιωάννη Τσιμόγιαννη.
Γέννημα-θρέμμα Καλαματιανός, αφού ολοκλήρωσε το σχολείο, ο κ. Τσιμόγιαννης εισήχθη στη Νομική Αθηνών. Ωστόσο, όταν πήρε το πτυχίο του, κατέληξε ότι δεν του ταίριαζε το επάγγελμα ούτε του δικηγόρου ούτε του δικαστή.
Επανερχόμαστε, όμως, στην περίοδο της καραντίνας και μεταφερόμαστε στο Ιστορικό Κέντρο, εκεί που ζει ο κ. Τσιμόγιαννης. Προσπαθώντας να βρει κάτι δημιουργικό εκείνη την περίοδο, αποφάσισε να ασχοληθεί ξανά με τη Γεωμετρία και τα θεωρήματα. Ζήτησε, λοιπόν, από ένα φίλο του μαθηματικό ασκήσεις. Αφού ξεκίνησε να τις λύνει στην αρχή σε χαρτί, αποφάσισε να προχωρήσει… στα στενά του Ιστορικού Κέντρου. Ειδικότερα, πήρε το μεγάλο ξύλινο μοιρογνωμόνιο και το διαβήτη που είχαμε στα σχολεία και με κιμωλία έκανε την αρχή στον πεζόδρομο της Αμφείας.
«Εγώ είμαι της παλιάς σχολής και θεωρώ ότι η Γεωμετρία είναι η μάνα όλων των Μαθηματικών»
Κατά τη διάρκεια της δημιουργίας αρκετοί τον παρατηρούσαν έκπληκτοι, ενώ ο κ. Τσιμόγιαννης αποφάσισε να περάσει τα σχέδια με χρώμα. Το αποτέλεσμα κέντρισε το ενδιαφέρον των περαστικών, ενώ τα εν λόγω σχήματα φωτογραφήθηκαν από αρκετούς και υπάρχουν στο instagram.
Αρκετά, όμως, από εμάς, ο λόγος στον κ. Τσιμόγιαννη: «Γεννήθηκα στην Καλαμάτα και ειδικότερα στην περιοχή της Φυτειάς. Όμως, τα περισσότερα χρόνια τα πέρασα στο Ιστορικό Κέντρο, όπου είναι η μόνιμη κατοικία μου.
Τελείωσα το 1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας, που τότε ήταν εξατάξιο. Στεγαζόταν αρχικά στο σημερινό Ωδείο και μεταφέρθηκε στις Σχολές Παπαφλέσσα, απ’ όπου αποφοίτησα το 1975.
Ήμουν από τους άριστους μαθητές και κατάφερα να περάσω 9ος βαθμολογικά στη Νομική Αθηνών. Επιδόθηκα με ζήλο στις σπουδές μου, μου άρεσαν, παρά ταύτα όταν τελείωσα δε με προσείλκυσε ούτε η δικηγορία ούτε ο δικαστικός κλάδος.
Η Γεωμετρία μέσα στην καραντίνα
Η δραστηριότητα με τη Γεωμετρία προέκυψε στη διάρκεια της πανδημίας, οπότε ήμασταν κλεισμένοι. Σε επικοινωνία που είχα και με φίλους μου, είχαμε κατεβάσει ολόκληρες τις βιβλιοθήκες μας και διαβάζαμε τα πάντα. “Είχαμε τρελαθεί” στο διάβασμα.
Μια μέρα μίλησα με ένα φίλο μου καθηγητή και του ζήτησα κάτι διαφορετικό: βιβλία σχετικά με τη Γεωμετρία, που ήταν το πάθος μου όταν ήμουν μαθητής. Έτσι μου έδωσε ασκήσεις πάνω σε θεωρήματα Simpson, Euler και άλλων, τα οποία μανιακά ξεκίνησα να λύνω.
Οι ασκήσεις και τα σχήματα στο δρόμο και τους τοίχους
Στη συνέχεια, παρέα με ένα φίλο μου, βγήκαμε στον πεζόδρομο της Αμφείας και με έγχρωμες κιμωλίες ξεκινήσαμε να λύνουμε ασκήσεις στο τσιμέντο. Αυτό ήταν το ξεκίνημα.
Μια Κυριακή μού “τη βίδωσε”, πήρα κάποια χρώματα που είχα στο σπίτι και σε έναν τοίχο στην οδό Ηφαίστου έβαλα μια σκάλα και έφτιαξα την ευθεία και τον κύκλο του Euler.
Από εκεί και πέρα, έφτιαξα με λευκό χρώμα στο οδόστρωμα της Ηφαίστου τα σχήματα, που πλέον έχουν ξεθωριάσει, αλλά στη μαυρίλα της ασφάλτου ήταν έντονα.
Οι αντιδράσεις του κόσμου κι ένα περιστατικό με μαθητές
Ο κόσμος, όταν έβλεπε για πρώτη φορά τα σχήματα στην Ηφαίστου, ξαφνιαζόταν. Ειδικά παιδιά, έλεγαν διάφορα.
Αυτό που με παραξένεψε μια φορά ήταν δύο μαθητές που σχολίαζαν ένα θεώρημα του Euler. Ήταν ένας κύκλος με την απόσταση μεταξύ έκκεντρου και περίκεντρου, κι ενώ έχουν ονόματα τα ευθύγραμμα τμήματα, οι μαθητές δεν ήξεραν να τα διαβάσουν. Έψαχναν τη διχοτόμο και έλεγαν αυτή, αυτή κ.λπ. Δηλαδή, δεν κατονόμαζαν τα τμήματα.
«Φοβάμαι ότι στις μέρες μας, όσο τα παιδιά ασχολούνται με το διαδίκτυο και τα πληκτρολόγια, χάνουν την αίσθηση της αυτενέργειας»
Εμείς στο σχολείο τότε παίρναμε “βαριά” παιδεία. Πλέον τη Γεωμετρία την έκαναν θεωρητική και μόνο στην Α΄ και Β΄ λυκείου.
Τα Μαθηματικά σήμερα
Γενικότερα, εγώ είμαι της παλιάς σχολής και θεωρώ ότι η Γεωμετρία είναι η μάνα όλων των Μαθηματικών. Αυτό το υποστηρίζουν και μαθηματικοί που δεν είναι γεωμετριστές, αλλά αλγεβριστές.
Επειδή, όμως, τα Μαθηματικά έχουν αλματώδη ανάπτυξη και ιδιαιτέρα τα νεότερα, προκειμένου να μην υπάρχει χάσμα μεταξύ μέσης παιδείας και πανεπιστημίων, έχουν αναγκαστεί να βάλουν προηγμένα Μαθηματικά στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου. Αποτέλεσμα του τελευταίου είναι να παραμεριστεί κατ’ ανάγκη η Ευκλείδεια Γεωμετρία.
Η συνέχεια στο 5ο Λύκειο
Αφού είδε τα σχήματα ο λυκειάρχης του 5ου Λυκείου Καλαμάτας, Γιάννης Μπουγάς, με κάλεσε στο σχολείο να κάνω αντίστοιχα στους εκεί τοίχους.
Εκεί έχω κάνει ένα διαχωρισμό. Δεν είναι όλα δύσκολα. Στην αρχή είναι εύκολα, απλά, γεωμετρικά θεωρήματα, που είναι ύλης Γυμνασίου. Ακολουθούν πιο δύσκολα, που είναι στην ύλη των μαθητών, αλλά υπάρχουν κι αυτά που είναι εκτός. Θεωρώ ότι με αυτά κάποια μυαλά ιντριγκάρονται.
Δεν είναι ξερά σχήματα, έχουν δίπλα τους τύπους, λεπτομέρειες και, φυσικά, θεωρήματα.
Το εντυπωσιακό σχήμα στο προαύλιο
Το σχήμα στο προαύλιο το θεωρώ εμβληματικό για το σχολείο. Δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 2021 και το έφτιαχνα από τις 7.00 το πρωί μέχρι τις 10.00 που έβγαινε ο ήλιος. Μετά ήταν αδύνατο να συνεχίσω λόγω της ζέστης.
Για να γίνει όλο αυτό προηγήθηκαν πολλές μετρήσεις. Έκανα καθαρά τοπογραφική εργασία. Μέτρησα με κλιμακόμετρα και στη συνέχεια το μετέφερα επί του εδάφους, για να τοποθετηθούν οι κύκλοι, χωρίς να κοπούν είτε στη ράμπα είτε στην περίφραξη.
Είναι το καμάρι μου. Ίσως να μπορεί να ενταχθεί στα ρεκόρ Guinness, αφού μαζί με τα θεωρήματα που έχει είναι 99 τετραγωνικά.
Να προσθέσω ότι στο συγκεκριμένο σχήμα έχω επιδιώξει να εξυπηρετηθούν άλλα επτά θεωρήματα, μεταξύ αυτών δύο του Euler και ένα του Bobillier. Συνολικά είναι έξι γραμμένα με τις σχέσεις τους και άλλα δύο που δεν είναι γραμμένα, αλλά είναι με διαφορετικά χρώματα.
Γιατί όλο αυτό…
Εγώ αυτό που επιδιώκω είναι να υποκινήσω το ενδιαφέρον των παιδιών στη Γεωμετρία. Αυτός είναι ο λόγος που μέσα στο σχολείο έχω χρησιμοποιήσει κυρίως μαρκαδόρο, ώστε και αυτά να πάρουν ένα μαρκαδόρο και να κάνουν το ίδιο.
«Επιδιώκω να υποκινήσω το ενδιαφέρον των παιδιών στη Γεωμετρία. Στο σχολείο έχω χρησιμοποιήσει κυρίως μαρκαδόρο, ώστε κι αυτά να πάρουν ένα μαρκαδόρο και να κάνουν το ίδιο»
Αν και τελικά φοβάμαι ότι στις μέρες μας, όσο τα παιδιά ασχολούνται με το διαδίκτυο και τα πληκτρολόγια, χάνουν την αίσθηση της αυτενέργειας. Στο σχολείο μάς μάθαιναν ότι πρέπει να λειτουργεί το κύκλωμα χέρι- εγκέφαλος. Αυτό που σήμερα λέει ο Μπαμπινιώτης, η κιναισθητική γραφή.
Κι αν κάποιος αποφασίσει να ασχοληθεί ξανά με τα Μαθηματικά
Θεωρώ ότι αν κάποιος είναι μεγαλύτερος και ωριμότερος θα μπορέσει ευκολότερα να ασχοληθεί με τα Μαθηματικά, αν πραγματικά του αρέσουν».
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
