Το τελευταίο εμπόδιο στο μαραθώνιο για την ολοκλήρωση των δασικών χαρτών της χώρας θα επιχειρήσει να προσπεράσει η κυβέρνηση με μια νομική… ντρίμπλα. Εντός Φεβρουαρίου, όπως αναφέρει στο «Βήμα» ο γενικός γραμματέας Δασών Κωνσταντίνος Αραβώσης, θα προωθηθεί προς ψήφιση στη Βουλή η πολυαναμενόμενη ρύθμιση για τις εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις, δρομολογώντας μια λύση που θα επιτρέπει την αγροτική χρήση των επίμαχων εκτάσεων, για να μη χαθούν οι κοινοτικές επιδοτήσεις, αλλά δίχως να δίνεται στους αγρότες η κυριότητα.
Το πρόβλημα
Το πρόβλημα δημιουργήθηκε όταν άλλοτε δασικές εκτάσεις που αποτυπώνονται στις αεροφωτογραφίες του ’45 (ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, στις αντίστοιχες του 1960), μετέπειτα εκχερσώθηκαν παρανόμως, μετατράπηκαν σε καλλιεργήσιμες και ξεκίνησαν οι αγρότες που τις εκμεταλλεύονταν να λαμβάνουν επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων). Μάλιστα, όπως διαφάνηκε από την ανάρτηση των δασικών χαρτών, το πρόβλημα δεν είναι μεμονωμένο, αλλά αφορά περίπου 2,3 εκατομμύρια στρέμματα επιδοτούμενων αγροτικών εκτάσεων και χιλιάδες αγρότες, οι οποίοι κινδυνεύουν να χάσουν τα κοινοτικά κονδύλια στήριξης.
Η νέα νομοθετική πρόταση δε θα αλλάζει τον χαρακτήρα τους και στο δασικό χάρτη θα συνεχίσουν να εμφανίζονται με τον κωδικό ΔΑ, δηλαδή ως άλλοτε δασική έκταση που εκχερσώθηκε.
Ωστόσο, θα δίνει τη δυνατότητα στους αγρότες να συνεχίσουν να τις καλλιεργούν για όσο διάστημα λαμβάνουν ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, διατηρώντας την υφιστάμενη γεωργική χρήση για όσο χρόνο λαμβάνουν ενιαία ενίσχυση από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και είναι ενταγμένες στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Υποβολής Δηλώσεων (ΟΣΔΕ).
Οι επιδοτήσεις
Πάντως, η καταβολή των επιδοτήσεων για τις συγκεκριμένες εκτάσεις δεν έχει διακοπεί, ανεξαρτήτως από το εάν αποτυπώνονται στο δασικό χάρτη ως ΔΑ. Σε κάθε περίπτωση, με την προωθούμενη ρύθμιση οι κατ’ επάγγελμα αγρότες θα διατηρήσουν το δικαίωμα χρήσης για όσο διάστημα λαμβάνουν ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, αλλά δε θα μπορούν να τις μεταβιβάσουν, με δεδομένο ότι η κυριότητα ανήκει και θα εξακολουθήσει να ανήκει στο Δημόσιο.
Στο ΥΠΕΝ έχει παραδοθεί η οικονομοτεχνική μελέτη που στοιχειοθετεί ότι η διατήρηση των εκχερσωμένων εκτάσεων αποτελεί υπέρτατο δημόσιο συμφέρον, ώστε η ρύθμιση να είναι νομικά στέρεα, σύμφωνα με τις επιταγές του Συντάγματος.
Ουσιαστικά, τεκμηριώνει τις οικονομικές συνέπειες που θα έχει η αποβολή αγροτών από τις εκτάσεις που είχαν καταπατήσει στο παρελθόν προκειμένου να τις καλλιεργήσουν, η συνεισφορά τους στο τοπικό ΑΕΠ, οι θέσεις εργασίας που εξασφαλίζονται και οι επιδοτήσεις που έχουν δοθεί.
«Τακτοποίηση»
Το ΣτΕ το 2019 είχε ακυρώσει ρυθμίσεις του 2014 και του 2017 με τις οποίες είχε δοθεί δυνατότητα εξαγοράς εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων έναντι τιμήματος, καθώς έκριναν ότι παραβιάζονται τα άρθρα 24 και 117 του Συντάγματος και οι συνταγματικές αρχές της ισότητας και του κράτους δικαίου. Έτσι, η λύση της εξαγοράς των εκτάσεων απορρίφθηκε και προωθείται η λύση της «τακτοποίησής» τους για το διάστημα που οι καλλιέργειες επιδοτούνται.
Η πολυαναμενόμενη ρύθμιση για τις εκχερσωμένες εκτάσεις έρχεται ως συνέχεια άλλων δύο που επέλυσαν τα προβλήματα με τους δασωμένους αγρούς (δηλαδή πρώην αγροτικές εκτάσεις που δασώθηκαν λόγω εγκατάλειψης) και το ιδιοκτησιακό στις περιοχές της ελληνικής επικράτειας όπου δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου (νησιά Ιονίου, Κρήτη, Λέσβος, Σάμος, Χίος, Κυκλάδες, Κύθηρα, Αντικύθηρα, Δωδεκάνησα και Μάνη), στις οποίες το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα ιδιοκτησίας σε δάση και δασικές εκτάσεις εκτός αν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας.
Ωστόσο, για να κλείσει το κεφάλαιο των δασικών χαρτών θα πρέπει να εξεταστούν οι περίπου 331.874 αντιρρήσεις πολιτών που θεωρούν ότι θίγονται τα περιουσιακά τους δικαιώματα, οι οποίες αφορούν περισσότερα από 2,55 εκατ. στρέμματα, έκταση που αντιστοιχεί στο 1,9% της χώρας.
Αίτημα αναμόρφωσης
Όσοι πολίτες αμέλησαν και δεν έχουν υποβάλει αντίρρηση, πρέπει πλέον να υποβάλουν αίτημα αναμόρφωσης δασικού χάρτη στην οικεία Διεύθυνση Δασών, καθώς ο κυρωμένος δασικός χάρτης δε δέχεται αντιρρήσεις. Η αναμόρφωση επιτρέπεται με την προσθήκη ή διαγραφή των εκτάσεων που υπάγονται ή παύουν να υπάγονται σε αυτόν σύμφωνα με τη δασική νομοθεσία.
