Η ιστορία της σεπτής εικόνος της πολιούχου
Ως την διέσωσεν σήμερον η παράδοσις
Η πόλις αποδίδη και δικαίως φόρον εις την Σεπτήν και Αγίαν Εικόνα της Θεομήτορος, η οποία είναι κατατεθειμένην εν τω Μητροπολιτικώ Ναώ και είναι έργον του Αποστόλου Λουκά.
Ιστορικόν σημείωμα περί της Ιεράς αυτής Εικόνος δυστυχώς δεν υπάρχει. Ολίγα τινά σημειώματα στηριζόμενα εις την παράδοσιν κατέλειπεν ο συμπολίτης μας αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Αργολίδος Γεράσιμος Παγώνης, επί τη βάσει δε των σημειωμάτων αυτών επιχειρούμεν την παρούσαν αναγραφήν της ιστορίας της.
Η παράδοσις μαρτυρεί ότι εν τη θέσει όπου σήμερον ευρίσκεται το μνημείον το δεικνύον την ύπαρξιν άλλοτε ναού, υπήρχεν ο παλαιός Ναός της Υπαπαντής. Τον χώρον αυτόν προ της ανεγέρσεως του Ναΐσκου, εις αρχαιότατον χρόνον, Τούρκος μεγιστάνας μετεχειρίζετο ως σταύλον, η δε Αγία εικών, ούσα κεχωσμένη εν τω Αδύτω, ανεκαλύφθη ως εκ θαύματος εξ αιτίας ενυπνίου πιστού χριστιανού.
Κατά τας διαφόρους επιδρομάς των Τούρκων εις την Καλαμάταν κάποτε κατεκάη ο μικρός ναός και η εν αυτώ εικών, η οποία θα κατεστρέφετο αν δεν ελαμβάνετο πρόνοια να συγκρατηθούν τα διάφορα αυτής τεμάχια δια χρυσού καλύμματος.
Μετά τούτο επί αρκετά έτη η Αγία εικών ευρίσκετο εν τω παρά ταις φυλακαίς Αλεξανδράκη παλαιώ Ναώ του Αγίου Γεωργίου, όστις εχρησίμευεν επί Τουρκοκρατίας ως καθεδρικός Ναός της πόλεως και όστις κατέπεσε κατά τον μεγάλον σεισμόν ο οποίος έλαβε χώραν εν έτει 1840.
Ένεκα της παλαιάς πυρκαϊάς το πρόσωπον της Παναγίας μετά του βρέφους ήσαν ημικατεστραμμένα, δια τούτο δε εν έτει 1839 ο τότε Νομάρχης Μεσσηνίας Βυζάντιος, ερασιτέχνης άριστος αγιογράφος, απετύπωσεν επί χαλκού το πρόσωπον.
Η κατανυκτική λιτανεία, η οποία έχει την μορφήν παμμεσσηνιακής εορτής και η οποία ενεργείται ετησίως, καθιερώθη από του έτους 1888, ανεγνωρίσθη δε επισήμως δια Διατάγματος δημοσιευθέντος εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως κατά το 1901.
Προ τινών ετών, ως ενθυμούνται σχεδόν πάντες οι συμπολίται, εγένετο νέα πυρκαϊά εν τω Μητροπολιτικώ Ναώ καθ’ ην εκάη ο θρόνος της Σεπτής Εικόνος και τα αποτυπώματα, διεσώθη δε η εικών ως εκ θαύματος και εγένετο νέα αποτύπωσις της επιχρύσεως Αυτής.
