Να γράψη κανείς ένα διήγημα πασχαλιάτικο δεν είναι και τόσον υπόθεσις εύκολη όσον και αν τα «κόκκινα αυγά» και το «Χριστός Ανέστη» είναι υλικά πάνω εις τα οποία μπορεί να πλεχθή ένας μύθος, όμως για να έχη ένα πασχαλιάτικο διήγημα αξία χρειάζονται και άλλα πράγματα. Βάθος, ψυχολογία, γνώσεις ανθρώπων, έμπνευσις. Χρειάζεται δηλαδή όχι απλώς ένας «Αματέρ» εις την φιλολογίαν, αλλ’ ένας πολύπειρος εργάτης της πέννας αισθαντικός. Γι’ αυτό και γω δεν πρόκειται να γράψω ένα μύθο, αλλά μια σκηνή πραγματική. Πρόκειται να διατυπώσω, άτονα βέβαια, εις το χαρτί προσωπικά συναισθήματα.
***
Πάνε χρόνια αρκετά. Τότε ήταν μια καλή εποχή που ο κόσμος ησθάνετο κατ’ εντελώς διάφορο τρόπο. Ίσως και να μη κρίνω καλά την ψυχοσύνθεση των ανθρώπων της εποχής εκείνης.
Τότε ήμουν πολύ νέος. Σχεδόν παιδί. Συνεπώς είχα εντελώς διάφορο τρόπο δια να αισθάνωμαι και κρίνω, εντελώς υποκειμενικό. Αλλ’ οι πρόλογοι και αι παρεκβάσεις δεν χρειάζονται για την υπόθεση. Ας εισέλθω λοιπόν εις το θέμα.
Η νεότης μεγαλοποιεί όλα τα πράγματα. Και τα δυσάρεστα και τα ευχάριστα. Τότε μια συρροή γεγονότων δυσαρέστων με είχε κυριολεκτικώς τσακίσει. Ατυχίες περιουσιακές και κάποια άτυχη αγάπη με είχαν κάμει να βλέπω όλα τα πράγματα μαύρα. Μακριά δε από τον τόπο μου, από τους παιδικούς φίλους τους οποίους μπορούσα να εμπιστευθώ, έβλεπα όλα τα πράγματα μαύρα. Ήμουν πεσιμιστής τυφλός. Επίστευα ότι αι καταστροφαί θα είναι τελειωτικαί και ότι δεν επρόκειτο μετά την βαρειά χειμωνιά που απενέκρωσε κάθε ελπίδα, ότι θα ξανάρχετο και πάλιν η άνοιξις της παιδικής ηλικίας με τα ωραία όνειρα, με τους πόθους της, με τους ενθουσιασμούς της.
Το χρόνο εκείνο τη Μεγάλη Εβδομάδα την αισθάνθηκα περισσότερο από κάθε άλλοτε. Οι άνθρωποι δεν μπορούν πάντοτε να αισθανθούν αντικειμενικά. Ησθάνθην το μαρτύριον του Θεανθρώπου, διότι είχα και εγώ τον θάνατον εις την ψυχή μου.
Ήλθε το Μεγάλο Σάββατον. Η μεγαλούπολις με τα ηλεκτρικά τόξα των λεωφόρων της αναμμένα απετέλει με την χαρμόσυνον όψιν της το τραγικώτερο πλαίσιο για τον πόνο μου. Εγύριζα άσκοπα και κατάκοπος μέχρι της ώρας που ήρχισαν να κρούωνται χαρμόσυνα οι κώδωνες των εκκλησιών.
Σε λίγο κύματα κόσμου εξεχύνοντο από κάθε συνοικία δια τας εκκλησίας. Ορμέμφυτα αγόρασα ένα κερί και ετράβηξα εις την πλησιέστερη εκκλησία με την ψυχολογία του ανθρώπου που δεν έχει συνείδησι των γύρω του συμβαινόντων, με την πραγματική κυριολεκτικώτερα κατάστασι του υπνωτισμένου.
Μέσα εις την ολόφωτη χαρμόσυνη εκκλησιά, μέσα εις έναν κόσμο ο οποίος έλαμπεν από εσωτερική χαρά, το πένθος της ψυχής μου, το μούδιασμα της θελήσεώς μου, ήρχισε να παρέρχεται. Ξαναγεννιόμουνα. Όταν σε λίγο υπό τους χαρμόσυνους κωδωνισμούς, ήρχισεν ο χορός να ψάλλη το «Χριστός Ανέστη», ήμην πια άλλος άνθρωπος. Δεν έβλεπα μπροστά μου τον θάνατο αλλά τη ζωή. Τη ζωή γεμάτη ελπίδα.
Από τότε συνέβη μέσα μου μια εσωτερική μεταβολή. Επίστευσα ότι θα ξανάρθη η άνοιξις και ότι τα πράγματα δεν είναι δυνατόν να είναι πάντα πένθιμα.
Από τότε πολλά άλλα πράγματα μου συνέβησαν, ευχάριστα και δυσάρεστα. Αλλά τα δυσάρεστα ουδέποτε με απεγοήτευσαν. Πάντοτε εύρισκα μέσα μου πίστιν δια νέον αγώνα και εσωτερική φωτιά άσβεστη. Μου συνέβη ριζική μεταβολή του χαρακτήρος.
Από εκείνη την εποχή, όταν κάθε Λαμπρή οι καμπάνες των εκκλησιών κτυπούν χαρμόσυνα, πηγαίνω πάντοτε εις την εκκλησιά για να αντλήσω νέας δυνάμεις. Όταν δε ο παππάς λέγει «Δεύτε λάβετε ως εκ του ανεσπέρου φωτός», νομίζω ότι όντως λαμβάνω μία νέα εσωτερική φωτιά. Έχει δηλαδή πάντοτε για μένα η Ακολουθία της Αναστάσεως τον ιδιαίτερο εκείνο θρησκευτικό μυστικισμό, ο οποίος είναι απαραίτητος για τους ανθρώπους προκειμένου από το εσωτερικό τους «είναι» να αντλήσουν την δύναμη για τη ζωή που εμφανίζει τόσες πίκρες και τόσες εναντιότητες.
***
Βέβαια αυτό που εξαιρετικά άτονα έρριξα εις το χαρτί δεν δύναται να έχη τας αξιώσεις διηγήματος. Είναι μια απλή και αληθινή και εντελώς απέριττη πραγματική ιστορία, που δείχνει αν μη τι άλλο τι είναι δυνατόν να πραγματοποιηθή εφ’ όσον η εσωτερική πίστις που υπάρχει εις το βάθος κάθε ανθρώπου καλλιεργηθή και πόσον αναγκαία είναι δια να περάσει ο καθένας από την οδό του Γολγοθά προς την Ανάστασιν.
ΑΜΑΤΕΡ
Φώτο ίντερνετ
