Στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης αλυσίδας παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού και συγκεκριμένα δενδρυλλίων ελιάς, εσπεριδοειδών και συκιάς, ώστε να εξασφαλίζεται η ιχνηλασιμότητα, η ποικιλιακή γνησιότητα και η φυτοϋγεία τους, στοχεύει το έργο «GreekCert», του οποίου ξεκίνησε η υλοποίηση.
Ειδικότερα, το έργο «GreekCert», για τη «Δημιουργία προβασικών, βασικών και πιστοποιημένων φυτειών ελιάς, εσπεριδοειδών και συκιάς», που υλοποιείται στο πλαίσιο του υπομέτρου 16.1 16.2 «Ίδρυση και Λειτουργία Επιχειρησιακών Ομάδων της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για την Παραγωγικότητα και Βιωσιμότητα της Γεωργίας» της Δράσης 2, του ΠΑΑ 2014-2020, φιλοδοξεί να διασφαλίσει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και την απόδοση της παραγωγής, το φυτικό κεφάλαιο και το αγροτικό εισόδημα.
Παρά την ύπαρξη σχετικής νομοθεσίας στην Ελλάδα, μόλις τα τελευταία λίγα χρόνια πραγματοποιούνται ενέργειες για την παραγωγή πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού ελιάς και εσπεριδοειδών, ενώ για τη συκιά αυτές δεν έχουν αρχίσει ακόμη. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει ευρέως εγγύηση για την ποικιλιακή γνησιότητα και την φυτοϋγεία των δενδρυλλίων που προμηθεύονται οι παραγωγοί για τις νέες φυτεύσεις.
Οι απώλειες
Η απώλεια φυτικού κεφαλαίου λόγω ασθενειών, σε συνδυασμό με την απώλεια εισοδήματος λόγω μειωμένης παραγωγής, αποτελεί συχνό φαινόμενο σε περιπτώσεις φύτευσης μολυσμένων με παθογόνα δέντρων, τα ποσοστά των οποίων, όπως έχει διαπιστωθεί μέσω εργαστηριακών ελέγχων, είναι υψηλά, καθώς πολλά παθογόνα με οικονομική σημασία για την καλλιέργεια δεν μπορούν να διαγνωστούν με το ανθρώπινο μάτι.
Οι περιπτώσεις δε που ο παραγωγός θα διαπιστώσει κάποια χρόνια μετά την εγκατάσταση του οπωρώνα ότι τα δέντρα του δεν ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά της επιθυμητής ποικιλίας, δεν είναι λίγες, ενώ παράλληλα διακυβεύεται η φήμη και η βιωσιμότητα των αγροτικών προϊόντων, καθώς το παραγόμενο προϊόν δε φέρει τα επιθυμητά ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Αλυσίδα παραγωγής
Έτσι, για πρώτη φορά στην Ελλάδα θα δημιουργηθούν υποδομές για ολοκληρωμένη αλυσίδα παραγωγής πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού. Με βάση τις υφιστάμενες μητρικές φυτείες του επίσημου διατηρητή των φυτικών ποικιλιών (ΕΛΓΟ) θα δημιουργηθούν για τις πιο σημαντικές ελληνικές ποικιλίες (ελιάς, εσπεριδοειδών και συκιάς) οι πρώτες υποψήφιες προβασικές φυτείες. Στη συνέχεια θα δημιουργηθούν μητρικές φυτείες στα φυτώρια και τελικά πιστοποιημένες φυτείες. Η ποικιλιακή γνησιότητα και η φυτοϋγεία θα εξασφαλίζονται με ελέγχους από εξειδικευμένα εργαστήρια (ΜΦΙ, ΓΠΑ, ΕΛΓΟ) με βάση την ισχύουσα νομοθεσία για την πιστοποίηση.
Η μεγίστη ενεργοποίηση των ωφελουμένων και η διάδοση των αποτελεσμάτων θα πραγματοποιηθεί από τους φορείς εθνικής εμβέλειας, την ΕΦΕ και την Εθνική ΔΟΕΠΕΛ, ενώ βασικές ελληνικές ποικιλίες ελιάς θα αξιολογηθούν για αντοχή στο πλέον ζημιογόνο παθογόνο καραντίνας, την Ξυλλέλα στο CNR-IPSP, που αποτελεί διεθνές σημείο αναφοράς στο συγκεκριμένο τομέα.
Να σημειωθεί ότι το «GreekCert» υλοποιείται με τη συμμετοχή των φορέων: ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ»/Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών φυτών και Αμπέλου (ΕΛΓΟ), Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ), Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ), Ένωση Φυτωριούχων Ελλάδας (ΕΦΕ), Φυτώρια Σαλής (Κόρινθος), Φυτώρια Πάγκαλος (Ηράκλειο Κρήτης), ΑΣ Καβουσίου (Ν. Λασιθίου), Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς (ΔΟΕΠΕΛ), ιταλικό ερευνητικό κέντρο «Consiglio Nazionale Delle Ricerche- Istituto Per la Protezione Sostenibile delle Piante» (CNR-IPSP), AgroΑναπτυξιακή -Πλατής Μιχαήλ (Σητεία Κρήτης).
