Την Κυριακή 4 Ιουνίου θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε μια ξεχωριστή παράσταση στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας, με τον τίτλο «Μάρθα Γκράχαμ & Ελληνικοί Μύθοι».
Με το βλέμμα στραμμένο στη γυναίκα και στην ψυχολογία της, η θρυλική Αμερικανίδα χορογράφος Μάρθα Γκράχαμ εμπνεύστηκε από την αρχαία ελληνική τραγωδία και αποτύπωσε τις γυναίκες ηρωίδες στα δικά της έργα. Αποσπάσματα από τα έργα αυτά θα παρακολουθήσουμε στην παράσταση, η οποία συνδυάζει την κλασική φιλολογία με το σύγχρονο χορό.
Τα αποσπάσματα αναβιώνει στη σκηνή η καθηγήτρια Τεχνικής και Ρεπερτορίου Γκράχαμ, Πένυ Διαμαντοπούλου, με έξι ειδικά εκπαιδευμένες χορεύτριες. Ο χορός εναλλάσσεται με την αφήγηση της καθηγήτριας Κλασικών Σπουδών, δρος Νίνας Παπαθανασοπούλου, η οποία εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο η Γκράχαμ ερμήνευσε την αρχαία ελληνική μυθολογία, εξερευνώντας τη γυναικεία φύση.
Λίγο πριν έρθουν στην Καλαμάτα, μας μιλούν οι «πρωταγωνίστριες» της παράστασης, η κα Παπαθανασοπούλου, στην οποία ανήκει και η σύλληψη της ιδέας, και η χορογράφος κα Διαμαντοπούλου.
-Κυρία Παπαθανασοπούλου, πώς μπορεί να ενωθεί σε μια παράσταση ο σύγχρονος χορός και η αρχαία τραγωδία υπό το πρίσμα της γυναικείας υπόστασης;
Ενώνονται, γιατί η Γκράχαμ θέλησε να αποδώσει τις αρχαίες τραγωδίες μέσα από τη γλώσσα του χορού και μέσα από την οπτική γωνία της γυναίκας. Διείσδυσε μέσα στο μυαλό, το σώμα και την καρδιά των μεγάλων γυναικείων ηρωίδων- της Μήδειας, της Ιοκάστης, της Κλυταιμνήστρας– και παρουσίασε τους μύθους όπως φαντάστηκε ότι θα τους βίωναν εκείνες. Στην παράστασή μας αντιπαραθέτουμε την αρχαία τραγωδία με το έργο της Γκράχαμ και αναλογιζόμαστε πώς ο χορός και το κινησιολόγιο της Γκράχαμ απέδωσε τα έντονα συναισθήματα αυτών των γυναικών, την οργή τους, τη θλίψη τους, την απελπισία τους, την επιθυμία τους για εκδίκηση.
-Ποια έργα της Γκράχαμ θα παρουσιάσετε και σε ποιες Ελληνίδες ηρωίδες θα εστιάσετε;
Θα παρουσιάσουμε το Χορό των Ερινύων από το έργο της Clytemnestra και το Χορό από τις Κόρες της Νύχτας από το έργο της Night Journey. Ο Χορός των Ερινύων αποδίδει την επιθυμία της Κλυταιμνήστρας για εκδίκηση, ενώ οι Κόρες της Νύχτας προσωποποιούν τα συναισθήματα της Ιοκάστης, όταν ανακαλύπτει την αλήθεια για την ταυτότητα του Οιδίποδα. Μετά μια σύντομη αναφορά στην Κλυταιμνήστρα η παρουσίαση επικεντρώνεται στην Ιοκάστη και την ιστορία της.
-Πού οφείλεται η πρωτοτυπία της παράστασης;
Η πρωτοτυπία έγκειται στην ένωση μιας ομιλίας με μια παράσταση χορού. Έχουμε σμίξει δύο δρώμενα διαφορετικού τύπου που σπάνια παρακολουθείς μαζί. Ο συνδυασμός των δύο, νομίζω, προτρέπει το θεατή να προσεγγίσει το κάθε μέρος μέσα από ένα νέο πρίσμα – να αντιληφθεί την ομιλία ως κάτι που μπορείς να βιώσεις και να στοχαστεί πιο συνειδητά τα νοήματα που ενυπάρχουν στο χορό. Πιστεύω επίσης, ότι, επειδή ακριβώς συνδυάζουμε αυτά τα δύο αντικείμενα, το κοινό δε χρειάζεται να είναι μυημένο, ούτε στο χορό ούτε στην κλασική φιλολογία. Ο συνδυασμός των δύο ανοίγει νέους ορίζοντες και καθιστά την παρουσίαση προσιτή σε όλους.
-Κυρία Διαμαντοπούλου, με το ποιον τρόπο μέσα από την κινησιολογία της Γκράχαμ συνδέεται το αρχαίο με το σύγχρονο;
Η Μάρθα Γκράχαμ έλεγε χαρακτηριστικά: «Το σώμα λέει πάντα την αλήθεια και εκφράζει όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης ψυχής». Στο κινητικό της λεξιλόγιο, την τεχνική της και γενικότερα στο έργο της, αφετηρία της κίνησης αποτελεί πάντα ο άνθρωπος και η άρρηκτη σχέση ψυχής-πνεύματος-σώματος. Όπως και στην αρχαία τραγωδία, έτσι και στα ρεπερτοριακά έργα της Γκράχαμ εμπνευσμένα από τους αρχαίους κλασικούς, οι ήρωες αποτελούν αρχέτυπα σύμβολα, συνεπώς παγκόσμια και διαχρονικά. Στην τεχνική της Γκράχαμ κάθε κίνηση, κάθε άσκηση σημαίνει κάτι. Εξ ου και οι ονομασίες που είναι συμβολικές και παραπέμπουν σε εικόνες, ζώα και στοιχεία της φύσης. Έννοιες, δηλαδή, που δε θα θεωρηθούν ποτέ αρχαϊκές και ξεπερασμένες, αλλά θα παραμείνουν πάντα σύγχρονες και επίκαιρες.
