Σήμερα συμπληρώνονται 8 χρόνια από τη διενέργεια του δημοψηφίσματος στην Ελλάδα και τη συντριπτική υπεροχή του «ΟΧΙ» στην πρόταση των δανειστών.
Τις πρώτες ώρες του Σαββάτου 27 Ιουνίου 2015 ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε τη διενέργεια δημοψηφίσματος για τις 5 Ιουλίου. Το εκλογικό σώμα κλήθηκε να απαντήσει αν εγκρίνει ή απορρίπτει την πρόταση των δανειστών της 25ης Ιουνίου 2015, η οποία προκάλεσε και την αποχώρηση της κυβέρνησης από τις διαπραγματεύσεις.
Η πρόταση του υπουργικού συμβουλίου έγινε αποδεκτή από τη Βουλή στις 28 Ιουνίου με ψήφους 178 (ΣΥΡΙΖΑ, Ανεξάρτητοι Έλληνες, Χρυσή Αυγή) έναντι 120 (Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, ΚΚΕ). Δύο βουλευτές απείχαν από την ψηφοφορία.
Το κείμενο που αναγραφόταν επί του ψηφοδελτίου ήταν το ακόλουθο:
«Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας, το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 25.06.2015 και αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία συγκροτούν την ενιαία πρότασή τους; Το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται «Reforms for the completion of the Current Programm and Beyond» («Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού») και το δεύτερο «Preliminary Debt sustainability analysis» («Προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους»). Όσοι από τους πολίτες της χώρας απορρίπτουν την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΔΕΝ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΟΧΙ. Όσοι από τους πολίτες της χώρας συμφωνούν με την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΝΑΙ”.
Υπέρ του «ΟΧΙ» τάχθηκαν ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΛ και η Χρυσή Αυγή, ενώ υπέρ του «ΝΑΙ» η Νέα Δημοκρατία, το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ. ΤΟ ΚΚΕ προέτρεψε τους ψηφοφόρους να ρίξουν άκυρο. Σύμφωνα με τα κόμματα του «ΝΑΙ», η έννοια του ερωτήματος στο δημοψήφισμα ήταν «ναι» ή «όχι» στην Ευρώπη και το Ευρώ. Από την αντίπερα όχθη, η διενέργεια του δημοψηφίσματος και η επιλογή του «ΟΧΙ» των δύο κυβερνητικών κομμάτων, δεν ενείχε το στοιχείο της ρήξης με την Ευρωζώνη, αλλά θα χρησίμευε ως ένα διαπραγματευτικό όπλο της ελληνικής πλευράς στην επανέναρξη των συνομιλιών.
Οι Έλληνες πολίτες οδηγήθηκαν στις κάλπες την Κυριακή 5 Ιουλίου, με κλειστές τις τράπεζες, καθώς μετά την προκήρυξη του δημοψηφίσματος το Eurogroup αποφάσισε να μην παρατείνει το πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας, που έληγε στις 30 Ιουνίου, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να οδηγηθεί στην επιβολή τραπεζικής αργίας με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου.
Η κυβέρνηση αναδείχθηκε η μεγάλη νικήτρια του δημοψηφίσματος, καθώς το «ΟΧΙ» επικράτησε συντριπτικά με το 61,31% των ψήφων, έναντι 38,69% που έλαβε το «ΝΑΙ». Οι χοροί και οι πανηγυρισμοί στην πλατεία Συντάγματος κράτησαν έως το πρωί. Φώναζαν συνθήματα ότι «τα μεγάλα όχι τα λέει ο λαός», κρατούσαν ελληνικές σημαίες και τραγουδούσαν.
Τελικά όμως, ο Αλέξης Τσίπρας παρά το συντριπτικό ποσοστό του «ΟΧΙ» και τις πιέσεις από μερίδα στελεχών του κόμματός του να προχωρήσει στον δρόμο της ρήξης, εκείνος υπό τον ασφυκτικό «κλοιό» των Ευρωπαίων αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να έρθει σε συμφωνία με τους δανειστές έπειτα από μια 17ωρη διαπραγμάτευση.
Ο Αλέξης Τσίπρας σε συνέντευξή του στην Die Welt είχε πει:
«Η κατάσταση τότε ήταν πολύ δύσκολη. Εκ των υστέρων και με τη γνώση που έχουμε τώρα, μπορούμε φυσικά να αξιολογήσουμε διαφορετικά τα πράγματα. Αλλά πρέπει να αποφασίζουμε, όταν τα έχουμε μπροστά μας. Και αντίθετα με όσα λέτε, δεν επρόκειτο για δημοψήφισμα σχετικά με την παραμονή στο ευρώ. Ήταν ψηφοφορία για το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα για τη χώρα μου. Αμέσως μετά έδωσα εντολή να ακολουθήσουν εκλογές και τις κέρδισα. Αυτό δεν θα ήταν απαραίτητο, μπορούσα να είχα κυβερνήσει ακόμη τρεισήμισι χρόνια, χωρίς εκλογές».
