«Θα ήθελα, εάν μπορείς, να γράψεις ότι η καρδιά μας πάντα είναι με τους εθελοντές που είναι στο Κέντρο περίθαλψης, οι οποίοι ακούραστα δίνουν όλο τον εαυτό τους για τα ζώα μας και τα φροντίζουν σαν τα παιδιά τους, με όλες τις συνθήκες του καιρού και της υγείας τους και τους ευχαριστούμε γι’ αυτό. Για την Κατερίνα…», αυτή ήταν η παράκληση της Ρενάτα Ντονορασένζι Γκούζου, όταν της τηλεφώνησα για να μας μιλήσει για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Φιλοζωικού Ομίλου Καλαμάτας. Μπορεί η ίδια να αναφέρεται σε αυτή την τιτάνια προσπάθεια σαν να είναι «απέξω», αλλά η Ρενάτα είναι μέσα στην καρδιά αυτού του αγώνα, όπου, βέβαια, δικαίως τοποθετείται στην κορυφή -με την έννοια ότι σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος- η πρόεδρος του ΦΟΚ, κα Πεζώνη.
Η …Ιταλίδα του Φιλοζωικού Καλαμάτας έχει διατελέσει μέλος του ΔΣ και βοηθάει διαχρονικά, με κάθε τρόπο, όπου χρειάζεται, αλλά το… φόρτε της είναι η επαφή με τα παιδιά και οι επισκέψεις στα σχολεία, έχοντας αναλάβει έναν νευραλγικό ρόλο, που σκοπό έχει να ενισχύει τη φιλοζωία «στη βάση», να ενημερώσει, να κλονίσει τις κακές νοοτροπίες, να εμπνεύσει σε μια ενεργητική στάση ζωής… Η Ρενάτα ήρθε στην Ελλάδα το 1993, έχει σπουδάσει Γεωπονία και διαθέτει δίπλωμα εκπαιδεύτριας για τους κινδύνους του περιβάλλοντος. Η ίδια έχει δημιουργήσει και δομήσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ΦΟΚ, το οποίο παρουσιάζεται στα σχολεία. Την περασμένη σχολική χρονιά, το πρόγραμμα παρακολούθησαν εκατοντάδες παιδιά νηπιαγωγείου και δημοτικού, καθώς και οι εκπαιδευόμενοι στο Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Καλαμάτας. Μεταξύ άλλων, συμμετείχαν τα εξής δημοτικά σχολεία: το 2o Μεσσήνης, του Πεταλιδίου, το 1ο Γαργαλιάνων, της Βαλύρας, της Βέργας, το 7ο Καλαμάτας, το 4ο Καλαμάτας και τα Εκπαιδευτήρια Μπουγά. Από τα νηπιαγωγεία: το 3ο Γαργαλιάνων, τα Εκπαιδευτήρια Μπουγά, το Ίδρυμα Κωστοπούλου-Περιβόλι της Γιαγιάς, το 14ο Καλαμάτας, της Βαλύρας, καθώς και το ΚΔΑΠ οι Μικροί Εξερευνητές (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό).
Η Ρενάτα μας μεταφέρει για το πρόγραμμα και την εμπειρία της στην επαφή με τα παιδιά: «Μας καλούν συνέχεια. Είναι ένα πολύ ωραίο πρόγραμμα, που το χαίρονται τα παιδιά. Μερικά κλαίνε, γιατί καταλαβαίνουν και νιώθουν την εγκατάλειψη, την προδοσία και τον πόνο των εγκαταλελειμμένων ζώων. Ξέρουν από πολύ μικρά μέσα τους ποιο είναι το σωστό: ότι πρέπει να σεβόμαστε τα ζώα, να μην τα έχουμε δεμένα και να μην τα κακοποιούμε, ότι έχουν κι αν αυτά τις ίδιες ανάγκες που έχουμε κι εμείς οι άνθρωποι… Τα παιδιά γνωρίζουν τι συμβαίνει και, παίρνοντας κι από εμάς τις πληροφορίες, το επιβεβαιώνουν και μαθαίνουν να το εκφράζουν με λόγια. Μαθαίνουν ότι μπορούν να αντιδράσουν όταν βλέπουν άδικες πράξεις γύρω τους, ότι μπορούν να ειδοποιήσουν κάποιον ενήλικα και δεν μιλάμε μόνο για τις κακοποιήσεις ζώων. Αν βλέπουν, για παράδειγμα, έναν συμμαθητή τους στο σχολείο να δέχεται εκφοβισμό, ξέρουν ότι θα πρέπει να το πουν στο δάσκαλό τους για να σταματήσει.
Υπάρχουν τρία προγράμματα προσαρμοσμένα στις ηλικίες των παιδιών. Στα νηπιαγωγεία προσέχουμε οι εικόνες να μην προσβάλλουν τα παιδιά. Κάθε πρόγραμμα είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας και υπάρχει ένα πολύ ωραίο βιβλίο που φτιάξαμε μαζί με μαθητές, σε συνεργασία με τα σχολεία τους. Επ’ ευκαιρίας, ευχαριστούμε το 22ο Δημοτικό Καλαμάτας και τον διευθυντή του σχολείου. Ήταν κάτι αυθόρμητο, που βγήκε από την ψυχή των παιδιών, και το βιβλίο εκτυπώθηκε όπως το ήθελαν τα παιδιά, με λίγες εικόνες και δικές τους ζωγραφιές. Το βιβλίο εκδόθηκε το 2010, οπότε και ξεκίνησε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ΦΟΚ, το οποίο όμως έχει ανανεωθεί τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει βίντεο με πολύ καλό υλικό, που βοηθάει τα παιδιά να κατανοήσουν, και στο τέλος συζητάμε, προσθέτοντας και τα ίδια τις δικές τους ιδέες. Προσπάθησα να κάνω το νέο πρόγραμμα πιο προσιτό στα παιδιά, όχι να δουν ένα βίντεο μιας ώρα και τέλος. Στο τέλος κλείνει με πάρα πολύ όμορφες εικόνες, που εντυπωσιάζουν τα παιδιά και τα ανακουφίζουν από τα άλλα δυσάρεστα που βλέπουν. Δεν είναι μόνο ένα φιλοζωικό πρόγραμμα, αλλά είναι περιβαλλοντικό και εκπαιδεύει ενεργούς και ευαισθητοποιημένους πολίτες.
Συζητάμε με τα παιδιά για ποιο λόγο κάποιος είχε ένα ζώο και το πέταξε στον δρόμο, καταδικάζοντάς το σε θάνατο, χωρίς νερό και φαγητό. Λένε ότι μπορεί να ήταν η οικονομική κρίση, να αρρώστησε το ζώο και να μην ήθελαν να ξοδέψουν ώστε να το φροντίσουν ή μπορεί να γέννησε μωρά και να μην μπορούσαν να τα κρατήσουν. Βρίσκουν και τις λύσεις. Τα παιδιά λένε ότι τα ίδια θα έψαχναν να βρουν στο ζωάκι τους άλλο σπίτι, θα το έδιναν σε κάποιο φίλο τους αν δεν μπορούσαν να το κρατήσουν, αλλά δεν θα το εγκατέλειπαν ποτέ -κάτι που δεν κάνουν συχνά οι μεγάλοι, προτιμώντας την εύκολη λύση γι’ αυτούς.
Πολλοί μαθητές έχουν υιοθετήσει στο σπίτι ή και στο σχολείο κάποιο ζώο, είτε εξ ολοκλήρου είτε εικονικά, συνεισφέροντας ένα ποσό σε τακτική βάση για τη συντήρησή του. Τα παιδιά είναι οι μεγαλύτεροι κριτές και απέναντι στους γονείς και στους συγγενείς τους και λένε ποιο είναι το σωστό.
Το πρόγραμμα αυτό του Φιλοζωικού, που γίνεται σε συνεργασία με τα σχολεία τα οποία μας ανοίγουν με μεγάλη χαρά τις πόρτες τους, είναι πάρα πολύ σημαντικό. Είμαστε μικροί αγρότες. Φυτεύουμε ένα σποράκι και ελπίζουμε να βλαστήσει, να ανθίσει και να δώσει πολλούς καρπούς. Παρ’ ότι δεν έχουν πάψει να υπάρχουν κυνηγοί, φόλες, κακοποιήσεις ζώων -στις περισσότερες περιπτώσεις είναι από πίσω μεγάλοι άνθρωποι- βλέπουμε το αποτέλεσμα της αλλαγής και χαιρόμαστε που κι εμείς έχουμε βάλει το λιθαράκι μας σε αυτό».
Κάτι αλλάζει τα τελευταία χρόνια…
Η κα Ντονορασένζι εκτιμά ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετά βήματα στον τρόπο που αντιμετωπίζονται τα ζώα στη χώρα μας: «Από το 2009, περίπου, έχουν βελτιωθεί τα πράγματα. Μέχρι τότε δεν μας καλούσαν καθόλου σε σχολεία! Την περασμένη χρονιά είχαμε πάνω από 15 επισκέψεις σε νηπιαγωγεία και δημοτικά. Για κάποιο λόγο δεν είχαμε κανένα Γυμνάσιο ή Λύκειο, αλλά αυτό πιστεύω ότι ήταν τυχαίο και θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε και τα μεγαλύτερα παιδιά του χρόνου, καθώς κάθε σχολική βαθμίδα είναι σημαντική. Επίσης, έχουμε πολλές υιοθεσίες ζώων, που δεν είχαμε πριν από 10-15 χρόνια, αν και τα αδέσποτα που χρειάζονται σπίτι είναι πάντα απείρως περισσότερα.
Υπάρχει και η επιλογή της εικονικής υιοθεσίας, την οποία είναι πιο εύκολο να αναλάβει κάποιος. Κάποια σχολεία το έχουν κάνει. Θεωρώ ότι όλα τα σχολεία μπορούν και θα έπρεπε να υιοθετήσουν ένα ζώο, αναλαμβάνοντας ακόμα και φυσική υιοθεσία. Θα μπορούν τα παιδιά να αναλαμβάνουν την καθημερινή του φροντίδα, να εξοικειώνονται όσα φοβούνται και δεν νιώθουν άνετα, να το περιθάλπουν όταν είναι άρρωστο, να αισθάνονται την ευθύνη απέναντί του. Αυτό είναι μάθημα ζωής και μακάρι να συμβεί.
Είναι πολύ ενθαρρυντικό ότι τα ίδια τα παιδιά αναλαμβάνουν πιο ενεργό ρόλο, καθώς μας έχουν καλέσει πολλές φορές για ζώα που βρίσκονται σε ανάγκη».
«Ειδικό μάθημα στα σχολεία για τη φιλοζωία»
«Γίνεσαι άνθρωπος όταν μαθαίνεις να συμπεριφέρεσαι σωστά απέναντι στον αδύναμο», αποφαίνεται η εθελόντρια του Φιλοζωικού Ομίλου Καλαμάτας, η οποία από μικρό κοριτσάκι είχε επιλέξει αυτόν τον δρόμο και συνεχίζει να τον υπηρετεί με συνέπεια, «παντρεύοντας» δύο από τις αγάπες της: «Από μικρή μάζευα αδέσποτα και χτυπημένα ζώα. Κάτι χτυπούσε στην καρδιά μου και δεν μπορούσα να τα αφήσω. Επίσης, πάντα ένιωθα πολύ κοντά με τα παιδιά και θέλω να τα βοηθάω και να είμαι δίπλα τους. Γι’ αυτό και αγαπώ ιδιαίτερα αυτό το πρόγραμμα, που μου δίνει την ευκαιρία να συνδυάσω και τα δύο.
Στα σχολεία θα έπρεπε να υπάρχει ειδικό μάθημα για τη φιλοζωία. Θα βοηθούσε τα παιδιά να καταλάβουν τι είναι σωστό. Χωρίς ενημέρωση, επιμόρφωση και την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, δεν μπορούμε να έχουμε αποτελέσματα. Οι στειρώσεις και οι περισυλλογές ζώων δεν αρκούν, αν δεν υπάρξει ενημέρωση και δεν σταματήσει η εγκατάλειψη».
«Πρέπει να κάνουμε κάτι καλύτερο για αυτά τα πλάσματα που δεν έχουν φωνή»
Η Ρενάτα βλέπει με ικανοποίηση ότι η ζήτηση για να παρουσιάσει το πρόγραμμα του ΦΟΚ αυξάνεται, αλλά αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί κι άλλους εθελοντές που θα τη βοηθήσουν (υπάρχει ενδιαφέρον ακόμη και από σχολεία εκτός νομού, αλλά και από διάφορους συλλόγους με παιδιά και νέους). Η ίδια έχει τον δικό της τρόπο να μιλάει στους μαθητές:
«Τα παιδιά καταλαβαίνουν ότι μιλάω με την καρδιά μου. Τους ζητάω συγνώμη, καθώς εμείς τους παραδίδουμε αυτή την προβληματική κοινωνία, για την οποία έχω κι εγώ ευθύνες. Ζητάω από τα παιδιά να με βοηθήσουν να αλλάξουμε μαζί ό,τι δεν τους αρέσει. Και πρέπει να κάνουμε κάτι καλύτερο για αυτά τα πλάσματα που δεν έχουν φωνή. Να γίνουμε εμείς η φωνή τους.
Δεν είμαστε σωστοί ούτε απέναντι στα παιδιά. Χρειάζεται να δείξουμε μεγαλύτερη κατανόηση και σεβασμό. Τα έχουμε πνίξει και δεν τους αφήνουμε περιθώρια να εκφραστούν και να πάρουν πρωτοβουλίες. Αυτό που έχουν μέσα τους είναι πολύτιμο και πρέπει να τα αφήσουμε να το κυνηγήσουν και να το κάνουν πράξη. Δουλειά τους είναι να είναι ευτυχισμένα. Γιατί, όταν είναι ευτυχισμένα, κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους, κάνουν αυτό που γεμίζει την καρδιά τους…», είναι το μήνυμα της Ρενάτας, που αγαπάει τα ζώα και τα παιδιά και φυτεύει πολύτιμα σποράκια για να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος…
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
