Στο πλαίσιο του καθαρισμού του Μονοπατιού Μηναγιώτικου Natura 2000, που συνδέει τον οικισμό των Κάτω Αμπελοκήπων με τον παραθαλάσσιο οικισμό της Φοινικούντας (μήκος 13 χλμ.), το καλοκαίρι του 2022 ανακαλύφθηκαν άγνωστα μνημεία στο μέσο της εν λόγω πεζοπορικής διαδρομής.
Ειδικότερα, είχαν έρθει στο φως ένα εντυπωσιακό μικρό σπήλαιο σταλακτιτών με αμυντική οχύρωση εισόδου, μια βυζαντινή εκκλησία, ένας μεσαιωνικός υδρόμυλος, καθώς και μια ερειπωμένη γέφυρα, ενώ είχε εντοπιστεί μία ακόμη εκκλησία που βρισκόταν σε δύσβατο σημείο, πάνω από σύμπλεγμα βράχων του εν λόγω σπηλαίου.
Στη βάση αυτών, πριν από λίγες μέρες δημιουργήθηκε μονοπάτι πρόσβασης, μήκους περίπου 300 μέτρων, που συνδέει το Μονοπάτι Μηναγιώτικο Natura 2000 με την άγνωστη εκκλησία που βρίσκεται σε πυκνή δασώδη περιοχή πάνω από το σύμπλεγμα βράχων του σπηλαίου, φέρνοντας έτσι στο φως έπειτα από αιώνες ένα εντυπωσιακό μνημείο.
Όλα δείχνουν ότι πρόκειται για βυζαντινή εκκλησία, στην οποία έχουν διασωθεί δύο εντυπωσιακές αψίδες ιερού, ενώ η ανακάλυψή της είναι αποτέλεσμα αξιοποίησης πληροφοριών ντόπιων κατοίκων του οικισμού της Καλλιθέας, καθώς την είχαν εντοπίσει τυχαία τη δεκαετία του 1980.
Σε συνέχεια δε αίτησης του προηγούμενου καλοκαιριού προς την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας σχετικά με την ανακάλυψη των παραπάνω μνημείων, εστάλη νέα ενημέρωση προς την εν λόγω υπηρεσία ότι πλέον είναι εφικτή η πρόσβαση στην ερειπωμένη βυζαντινή εκκλησία, ώστε να γίνει έρευνα πεδίου και να προστατευθεί το άγνωστο μέχρι σήμερα μνημείο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα ειδική ομάδα επιστημόνων της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας του υπουργείου Πολιτισμού έκανε έρευνα πεδίου στο σπήλαιο σταλακτιτών, με στόχο τη γεωλογική και ιστορική τεκμηρίωσή του, καθώς και την προστασία και ανάδειξή του.
Επίσης, το προηγούμενο φθινόπωρο η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας προχώρησε σε καθαρισμό της πρώτης βυζαντινής εκκλησίας, καθώς και σε ψηφιακή τεκμηρίωσή της, ώστε να ακολουθήσει αρχαιολογική ανασκαφή, καθώς το εν λόγω μνημείο βρίσκεται σε γεωγραφική περιοχή που θα καταποντιστεί με νερό στο πλαίσιο της αναμενόμενης κατασκευής του φράγματος Μηναγιώτικου.
Τέλος, τις επόμενες ημέρες θα τοποθετηθούν πινακίδες ενημέρωσης και κατεύθυνσης σχετικά με την ανακαλυφθείσα εκκλησία (καθώς και για το σπήλαιο σταλακτιτών), ώστε οι πεζοπόροι του Μονοπατιού Μηναγιώτικου Natura 2000 να μπορούν να ενημερωθούν και να δουν το νέο μνημείο, το οποίο εμπλουτίζει σημαντικά τον πολιτισμικό πλούτο της εν λόγω πεζοπορικής διαδρομής και εν γένει της περιοχής της Νότιας Μεσσηνίας.
