Μιχάλης Αντωνόπουλος: «Κίνδυνος να συμβεί το ίδιο που συνέβη στην Πύλο, στη Μαραθόλακκα και στο Νέδοντα»
Οι φωτογραφίες που δημοσιοποίησε πριν από λίγες ημέρες η εθελοντική οργάνωση Save your Hood από την κατάρρευση παλιάς, αποκατεστημένης από δεκαετίες, χωματερής στην Πύλο εξαιτίας ισχυρής βροχόπτωσης, με αποτέλεσμα να γεμίσει σκουπίδια ένα ξεροπόταμος και η γύρω περιοχή, προκάλεσαν την έκπληξη φορέων και κατοίκων.
Φαίνεται, όμως, πως κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί και σε άλλες περιοχές, μιας και από παλιές – και μάλιστα μη αποκατεστημένες – χωματερές έχουμε μπόλικες.
Με αφορμή, λοιπόν, αυτό το γεγονός, το καμπανάκι να συμβεί κάτι ανάλογο με τη χωματερή στη Μαραθόλακκα, με πολλαπλές συνέπειες, χτυπά μιλώντας στο «Θάρρος» ο γεωλόγος – γεωτεχνικός Περιβάλλοντος M.Sc, Μιχάλης Αντωνόπουλος.
Παλιές χωματερές
«Οι παλιές χωματερές όπου έχουν εναποτεθεί ή είναι ενταφιασμένα ή είναι εκτός ταφής απορρίμματα είναι επιρρεπείς σε διάβρωση και αποσάθρωση, όταν βρίσκονται κοντά ή μέσα σε ρέματα, όπως είναι η Μαραθόλακκα. Για κάποιον λόγο, δυστυχώς, πολλές χωματερές βρίσκονται κοντά σε ρέματα. Όπως, για παράδειγμα, οι “μπάλες” με τα σκουπίδια στο Δήμο Πύργου βρίσκονται δίπλα στον Αλφειό. Το ίδιο έγινε και στο Βόλο, όπου από τις πλημμύρες τα σκουπίδια από μια χωματερή κατέληξαν στον ποταμό Ξεριά και μεταφέρθηκαν στο κέντρο του Βόλου. Το τελευταίο παράδειγμα είναι αυτό της Πύλου. Πάλι μια χωματερή, απενεργοποιημένη, που μάλλον δεν είχε αποκατασταθεί σωστά, γιατί αλλιώς δε θα την έπαιρνε το νερό, βρισκόταν κοντά σε ρέμα και από μια βροχόπτωση, που δεν ήταν ένα ακραίο φαινόμενο, τα σκουπίδια κατέληξαν στην κοίτη και διασκορπίσθηκαν στην περιοχή. Τα απορρίμματα που έχουν εναποτεθεί πολλά χρόνια, έχουν αποσαρθρωθεί και έχουν χάσει τη συνεκτικότητά τους, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολο μετά να τα συλλέξεις για να τα απομακρύνεις. Κι αυτό είναι κακό και για το περιβάλλον αλλά και για την εικόνα της περιοχής», σχολίασε ο κ. Αντωνόπουλος.
Επικεντρώνοντας στο θέμα της μεσσηνιακής πρωτεύουσας, υπενθύμισε ότι στο Δήμο Καλαμάτας είναι θαμμένα απορρίμματα σε τρία σημεία: Ένα στην περιοχή των Γιαννιτσανίκων, στην παλιά χωματερή, ένα κοντά στο γήπεδο της Θουρίας, όπου έχουν μείνει «μπάλες» σκουπιδιών από την εποχή της παλιάς διαχείρισης, κι ένα στη Μαραθόλακκα, η οποία λειτουργούσε μέχρι πρόσφατα.
Ο κίνδυνος στη Μαραθόλακκα
Ειδικά για τη Μαραθόλακκα, σημείωσε ότι το σημείο έχει μεγάλο βαθμό επικινδυνότητας, καθώς το έδαφος είναι ιδιαίτερα επικλινές. Επίσης, υπάρχει μεγάλη εξάπλωση των σκουπιδιών, ένα μέρος των απορριμμάτων έχει καλυφτεί με γαιώδη υλικά, ενώ ένα άλλο τμήμα της, πιο ψηλά, δεν έχει σκεπαστεί και εκεί βρίσκονται τα δεματοποιημένα απορρίμματα.
«Το σημαντικότερο όλων, όμως, είναι ότι από το συγκεκριμένο σημείο διέρχονται δύο μικρά και ένα μεγάλο υδατόρεμα. Τα δυο μικρά έχουν καλυφθεί από τα απορρίμματα, ενώ και στο μεγάλο έχουν εναποτεθεί απορρίμματα. Επίσης, σε μικρή απόσταση, μόλις 500 μέτρων, βρίσκεται η ζώνη natura του Nέδοντα, που είναι μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Είμαστε η μοναδική πόλη της Ελλάδας που τα απορρίμματα βρίσκονται σε περιοχή natura και πάνω από την πόλη σε κοντινή απόσταση.
Είναι μαθηματικά βέβαιο πως αν έχουμε μια πλημμύρα αντίστοιχη του 2016, αυτά τα απορρίμματα θα φτάσουν στην κοίτη του Νέδοντα, με μεγάλη πιθανότητα να φράξουν κάποιο σημείο στο ποτάμι και να δημιουργηθεί ένα φράγμα, που αν σπάσει θα προκαλέσει απότομη ροή νερού προς την πόλη. Αυτή η χωματερή μπορεί να δημιουργήσει, όχι μόνο προβλήματα ρύπανσης, λοιπόν, αλλά και φαινόμενα πλημμύρας μεγαλύτερα απ’ αυτό που φυσιολογικά θα συνέβαινε», τόνισε ο κ. Αντωνόπουλος.
Στραγγίσματα και υδροφόρος ορίζοντας
Ο κ. Αντωνόπουλος αναφέρθηκε και σε ένα άλλο ζήτημα, αυτό των προβλημάτων που δημιουργούνται από τα στραγγίσματα στα σκουπίδια. Μάλιστα, είπε ότι η διύλιση του νερού στα απορρίμματα είναι διαρκής και δε σταματά, είτε βρέξει είτε όχι.
«Ακόμα και τώρα που μιλάμε, δίνει στραγγίσματα η Μαραθόλακκα. Και ας μην ξεχνάμε ότι οι λεκάνες απορροής υδάτων τροφοδοτούνται από τον Ταΰγετο. Και το νερό είναι επιρρεπές στη ρύπανση. Στην περιοχή έχει γίνει αλλαγή χρήσης από δασικό σε χωματερή. Αυτό από τους επιστήμονες λέγεται “ιδιαίτερα τροποποιημένο υδατικό σύστημα”, γιατί αλλάζει τα υδρολογικά δεδομένα της περιοχής», πρόσθεσε.
Τέλος, ανέφερε ότι στο πανελλαδικό συνέδριο των ΦΟΔΣΑ, που πραγματοποιείται αυτές τις μέρες στην πόλη μας και συμμετέχουν εκπρόσωποι ΟΤΑ από όλη την Ελλάδα, γίνεται συζήτηση για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Ωστόσο, δεν τέθηκε καθόλου το θέμα των παλιών χωματερών, που αποτελεί πολύ σοβαρό πρόβλημα για πολλές περιοχές της Ελλάδας.
«Μίλησαν για το τι κάνουμε τώρα, αλλά όχι για τη σωστή αποκατάσταση των παλιών χωματερών και την πιθανή μεταφορά των σκουπιδιών. Οι επιστήμονες γι’ αυτές τις περιπτώσεις προτείνουν μεταφορά των σκουπιδιών σε χώρο επεξεργασίας»., κατέληξε ο κ. Αντωνόπουλος.
Της Βίκυς Βετουλάκη