718,5 ευρώ εφάπαξ βοήθημα, που θα καταβάλλεται από το ΔΥΠΑ (ΟΑΕΔ), σε αντικατάσταση τριών μικρότερων που καταργούνται, καθιερώνεται για πέντε κατηγορίες ευάλωτων δικαιούχων που έχουν εγγραφεί στο μητρώο ανέργων.
Με προβλεπόμενη συνολική δαπάνη – προϋπολογισμό το 2024, για το συγκεκριμένο βοήθημα, που ανέρχεται σε 13 εκατομμύρια ευρώ, ο συνολικός αριθμός των δικαιούχων ανέρχεται σε 18.000.
Κ.Υ.Α. 113582/29.12.2023
Το νέο επίδομα σύμφωνα με την κοινή απόφαση των συναρμόδιων υπουργών Εργασίας και Οικονομίας που υπογράφτηκε στις 30 Δεκεμβρίου του 2023 [Αριθμός 113582 – ΦΕΚ, τεύχος Β – 7469/29.12.2023: Καθορισμός όρων και προϋποθέσεων χορήγησης του ειδικού βοηθήματος της παρ. 6 του άρθρου 22 του ν. 1836/1989 (Α’ 79)], αντικαθιστά τρία έκτακτα επιδόματα της ΔΥΠΑ (επίσχεσης, τρίμηνης εγγραφής και μετά τη λήξη του επιδόματος ανεργίας) στο πλαίσιο της αναμόρφωσης και του εξορθολογισμού των ενισχύσεων προς τους ανέργους.
ΟΙ 5 «ΕΙΔΙΚΕΣ» ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Το ενιαίο ειδικό βοήθημα θα χορηγείται από τη ΔΥΠΑ σε πέντε κατηγορίες, που είναι οι εξής:
1. Γυναίκες θύματα έμφυλης ή και ενδοοικογενειακής βίας
2. Γονείς μονογονεϊκής οικογένειας
3. Θύματα βίας – εμπορίας
4.Άτομα απεξαρτημένα από χρήση ναρκωτικών
5. Άτομα που εξέτισαν ποινή φυλάκισης μεγαλύτερη των 2 μηνών, εφόσον έχουν θετική εισήγηση κοινωνικής λειτουργού ή του διευθυντή των φυλακών.
ΠΟΣΟ
Το εφάπαξ βοήθημα είναι ίσο με 37,5 ημερήσια επιδόματα ανεργίας.
Το ημερήσιο επίδομα είναι 19,16 ευρώ σήμερα, που σημαίνει ότι το εφάπαξ βοήθημα ξεκινά από 718,5 ευρώ (19,16Χ37,5=718,5).
Κάθε αύξηση στο επίδομα θα ανεβάζει και το βοήθημα. Δεδομένου ότι το επίδομα ανεργίας συνδέεται με τον κατώτατο μισθό, αν αυξηθεί κατά 5% ο κατώτατος μισθός τον Απρίλιο του 2024, τότε το ημερήσιο επίδομα ανεργίας θα διαμορφωθεί στα 20,11 ευρώ και το εφάπαξ βοήθημα θα ανέλθει στα 754 ευρώ.
Το βασικό ποσό προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος των δικαιούχων, που σημαίνει ότι η εφάπαξ ενίσχυση για δικαιούχο με ένα προστατευόμενο μέλος θα είναι 798 ευρώ και με δυο προστατευόμενα μέλη 861 ευρώ.
ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Τα κριτήρια για τη χορήγηση του ειδικού βοηθήματος στους δικαιούχους είναι:
• Να έχουν εγγραφεί στο μητρώο ανέργων της ΔΥΠΑ με την αναφερόμενη ιδιότητα, (π.χ. ως μονογονείς, ως θύματα βίας, ως απεξαρτημένοι κ.λπ.) και να διατηρούν την ιδιότητα του ανέργου έως την ημερομηνία υποβολής της αίτησής τους.
• Να έχουν πραγματοποιήσει 75 ημέρες ασφάλισης με εισφορές υπέρ ανεργίας τους τελευταίους 24 μήνες πριν από την υποβολή της αίτησής τους (ή πριν από την έναρξη της στερητικής της ελευθερίας ποινής, για τους αποφυλακισμένους).
• Να πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια που ισχύουν για τους δικαιούχους των λοιπών παροχών της ΔΥΠΑ και ειδικότερα το ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 16.000 ευρώ, το οικογενειακό αντίστοιχα να είναι ως 24.000 ευρώ και αν είναι μονογονείς, ως τα 29.000 ευρώ. Τα όρια εισοδήματος προσαυξάνονται κατά 5.000 ευρώ για κάθε τέκνο.
• Να μην έχουν λάβει επίδομα ανεργίας, ή άλλα επιδόματα, της ΔΥΠΑ.
ΕΛΕΓΧΟΣ
Το αν πληρούνται ή όχι οι προϋποθέσεις θα το ελέγχει η ΔΥΠΑ βάσει των τηρούμενων στοιχείων της, ενώ θα κάνει διασταυρώσεις με τα τηρούμενα στοιχεία άλλων φορέων (π.χ. ΑΑΔΕ, ΗΔΙΚΑ).
Στις περιπτώσεις που δεν είναι δυνατή η αυτεπάγγελτη αναζήτηση στοιχείων, οι αιτούντες θα προσκομίζουν αποδεικτικά δικαιολογητικά, όπως αυτά θα καθορίζονται από τη Δ.ΥΠ.Α.
ΠΩΣ (ΜΕ ΑΙΤΗΣΗ)
Το ειδικό βοήθημα θα καταβάλλεται κατόπιν ηλεκτρονικής αίτησης του ασφαλισμένου, στην Υπηρεσία ΚΠΑ2 του τόπου κατοικίας του, με εγκριτική απόφαση. Για τους αποφυλακισμένους, η αίτηση υποβάλλεται εντός δύο μηνών μετά τη λήξη της ποινής.
ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ
Τα τρία επιδόματα που καταργούνται και αντικαθίστανται από το ενιαίο βοήθημα, είχαν δαπάνη 12,2 εκατ. ευρώ για το 2023:
1. Εφάπαξ επίδομα των 249,08 ευρώ, που λαμβάνουν οι άνεργοι μετά τη λήξη του κανονικού επιδόματος ανεργίας. Το 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία, το πήραν 21.663 άνεργοι, ενώ άλλες χρονιές ήταν πάνω από 31.000 (2019).
2. Εφάπαξ επίδομα των 287,40 ευρώ για όσους συμπληρώνουν τρεις μήνες εγγραφής στα μητρώα ανέργων. Το 2023 το πήραν 7.155 άτομα (το 2019 το είχαν πάρει περισσότεροι από 19.000 δικαιούχοι).
3. Εφάπαξ επίδομα λόγω επίσχεσης εργασίας που ανερχόταν σε 383,20 ευρώ. Το 2023 επιδοτήθηκαν μόλις 3 εργαζόμενοι και το 2019 επιδοτήθηκαν 11, ενώ το 2020 επιδοτήθηκαν 27 και το 2022 μόνο 7.
Σημειώνεται ότι τα τρία επιδόματα θεσπίστηκαν προ 30ετίας και σήμερα επιχειρείται ο εξορθολογισμός τους, αλλά και η στήριξη σε πρόσωπα που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Αυτή είναι η αιτιολόγηση με την οποία αντικαθίστανται από το νέο εφάπαξ επίδομα των 718,5 ευρώ.
Επιμέλεια στήλης: Παναγιώτης Ξεροβάσιλας
Νομικός/ Οικονομολόγος
