Το διαρρεύσαν έτος 1930 από Δημοτικής απόψεως υπήρξε τελείως άγονον. Εις τούτο συνετέλεσεν η υπάρχουσα ταμειακή αφάνταστος δημοτική δυσχέρεια, η οποία δεν επέτρεψεν εις τον Δήμον Καλαμών να επεκταθή εις άλλας δαπάνας, πλην των απαραιτήτως αναγκαίων και των τοιούτων. Συνεπώς από της Δημοτικής απόψεως δεν είναι δυνατόν ούτε κριτική καν να γίνη, αφού ουδέν συνετελέσθη ή ηδύνατο να συντελεσθή. Σημειώσεως άξιαι είναι αι γενόμεναι εν τω Δημοτικώ Συμβουλίω προσπάθειαι επί της υποθέσεως του Ηλεκτροφωτισμού και δια την αύξησιν της διδομένης προς τον Δήμον από μέρους του Κράτους επιχορηγήσεως.
Η πρώτη και η δευτέρα προσπάθεια ενισχύθησαν από τας οργανωμένας τάξεις της πόλεως και από τους εκπροσώπους του Νομού μας εις τα δύο κοινοβουλευτικά σώματα. Η πόλις δηλαδή επί του προκειμένου εφάνη ηνωμένη, τούτο δε είναι αρκετά ελπιδοφόρον δια την ευνοϊκήν λύσιν αμφοτέρων των ζωτικών ζητημάτων. Γενομένη προσπάθεια δια την αύξησιν των Δημοτικών πόρων δι’ ελαφράς φορολογίας των δημοτών απέτυχεν. Όλα τα οργανωμένα σωματεία, καίτοι αναγνωρίζοντα την ταμειακήν δημοτικήν δυσχέρειαν και το ανεπαρκές των τακτικών δημοτικών πόρων, αντέδρασαν λόγω της υφισταμένης οικονομικής εις τον τόπον κρίσεως, επιδεινωθείσης από την μερικήν καταστροφήν της παραγωγής, την υποτίμησιν των προϊόντων και την πτώσιν της Τραπέζης Μεσσηνίας.
Η προμελέτη της Υδρεύσεως της πόλεως, η εκπονηθείσα υπό του κ. Γεωργαλά ενεκρίθη από το συμβούλιον των δημοσίων έργων. Η έναρξις όμως της εκπονήσεως της τακτικής μελέτης αδικαιολογήτως καθυστερεί.
Δυστυχώς ουδεμία γενικωτέρα προεργασία εγένετο δια την χάραξιν ενός σταθερού προγράμματος της Δημοτικής πολιτικής, δια να λείψουν τα πρωθύστερα, όπως πολλάκις εζήτησε το «Θάρρος», όχι μόνον κατά το διαρρεύσαν έτος αλλά και κατά το παρελθόν το εγγύς και το κάπως αρτιώτερον.
***
Έναν σταθμόν δια το λήξαν έτος χωρίς αμφιβολίαν, θα αποτελέση η έναρξις των μεγάλων λιμενικών έργων, τα οποία θα υποβοηθήσουν αφαντάστως το εμπόριον και την βιομηχανίαν της πόλεώς μας και θα καταστήσουν τον λιμένα μας τον πρώτον Λιμένα της Πελοποννήσου. Ας ελπίσωμεν ότι η εκτέλεσις των έργων υπό της αναδόχου εταιρείας θα προχωρήσουν κανονικώς και με ευσυνειδησίαν. Οπωσδήποτε η συγκρότησις της Λιμενικής Επιτροπής είναι τοιαύτη, ώστε να εμπνέη πεποίθησιν εις την κοινήν γνώμην.
***
Η γενική κίνησις των σωματείων, αν εξαιρέση τις το Εμπορικόν και Βιομηχανικόν Επιμελητήριον, το οποίον ενεφάνισεν ωραίαν δράσιν, δεν υπήρξε κατά το διαρρεύσαν έτος ενθουσιαστική. Φιλοπρωτίαι δυστυχώς υπήρξαν πολλαί και ενδοεσωτερικαί διενέξεις, αι οποίαι φυσικά παρεκώλυσαν την πρόοδον των σωματείων. Εν πάση όμως περιπτώσει όλαι αι οργανωμέναι τάξεις της πόλεως εις τα γενικά του Νομού και ιδίαι της πόλεως ζητήματα, απέδειξαν ζηλευτήν συνοχήν, η οποία αποτελεί τίτλον τιμής και δια τα διοικητικά των συμβούλια και τα μέλη των.
***
Από απόψεως εργατικής, το διαρρεύσαν έτος δεν εσημείωσεν εξελίξεις. Οι Καλαματιανοί και Μεσσήνιοι γενικώς εργάται, όπως πάντοτε, υπήρξαν συντηρητικοί και δεν παρεσύρθησαν από τα κηρύγματα των ελαχίστων οπαδών της Μόσχας, η εκ των οποίων υπάρξασα σχετική ανησυχία όχι μόνον υπήρξεν υπερβολική, αλλ’ ασφαλώς υπερηκόντισε και τον σκοπόν διότι ενεφάνισεν ανυπάρκτους κοινωνικούς κινδύνους.
Αι οικοδομικαί πρόοδο κατά το 1930
Θα αποτελέση μιαν παράλειψιν αν δεν επροβαίναμεν εις ιδιαιτέραν μνείαν των επιτευχθεισών κατά το λήξαν έτος οκοδομικών προόδων. Χάρις εις αυτάς και χάρις εις την ύπαρξιν ενός λαμπρού αρχιτέκτονος, ανταξίου των καλυτέρων των Αθηνών, του κ. Δ. Δημητριάδου, η πόλις μας ήλλαξε κυριολεκτικώς μορφήν. Απέκτησε μέγαρα με ρυθμόν που έδωκαν εις την Καλαμάτα την όψιν πόλεως συγχρόνου, ενώ προ τινος είχε την μορφήν τουρκοπόλεως του βάθους της Ανατολής.
Το νέον θέατρον «Τριανόν» όπερ ανηγέρθη τη επιβλέψει του Δ. Δημητριάδου, η μεγάλη εν Παραλία οικία, οφειλομένη εις εκτέλεσιν του αυτού μηχανικού, ωρισμένα νέα μέγαρα εν τη οδώ Φαρών έδωκαν εις την ανθούσαν εμπορικώς και βιομηχανικώς πόλιν μας το πλείστον της νεωτέρας πόλεως που κατοικούν πολιτισμένοι άνθρωποι.
Από της οικοδομικής πλευράς η σημειωθείσα αλματώδης πρόοδος είναι ελπιδοφόρος εξαιρετικά, διότι τείνει να συμπληρώση κάτι που αναμφισβητήτως έλλειπεν από την Καλαμάτα, δηλαδή τον ρυθμόν. Τα παλαιά καλαματιανά σπήτια, ακόμη και τα καλύτερα εστερούντο ρυθμού, σχεδίου, ωμορφιάς. Έχανον εξαιρετικά. Δεν απετέλουν ένα κόσμημα. Δεν ανέπαυον το μάτι. Αυτό τείνει σήμερα να διορθωθή. Η διόρθωσις δε της παραλείψεως αυτής εις μίαν μάλιστα πόλιν που οι έχοντες και οι δυνάμενοι να εμφανίσουν κάτι δεν είναι ολίγοι, αποτελεί ουσιαστικωτάτην πρόοδον. Διότι σημαίνει πολιτισμόν.
Η καλή αρχή εγένετο. Θέλομεν να ελπίζωμεν ότι δεν θα αποτελέση απλώς αρχήν, αλλά θα συνεχισθή και κατά το αρξάμενον έτος 1931 παρά την υπάρχουσαν οικονομικήν κρίσιν, η οποία δεν βαρύνει ευτυχώς πάσας τας κοινωνικάς τάξεις. Η νέα Καλαμάτα πρέπει να καταστή πόλις νεωτέρα, με όλα τα κομφόρ του πολιτισμού. Αλλά δια να γίνη πόλις δεν αρκεί μόνον η προσπάθεια του Δήμου Καλαμών. Χρειάζεται να το θελήσουν και αι ευπορούσαι τάξεις αυτής, όχι μόνον με το αζημείωτόν των. Αλλά και με προφανή των ωφέλειαν. Από ευπορούσας κυρίως τάξεις της Καλαμάτας εξαρτάται η εμφάνισις της πόλεως, να συμβαδίζη προς την οικονομικήν αυτής ευρωστίαν. Διάθεσις δε τοιαύτη με τας νέας αρίστας οικοδομάς που ανηγέρθησαν κατά το λήξαν έτος απεδείχθη ότι υπάρχει.
Κοινωνική Ανασκόπησις
Από απόψεως κοινωνικής ζωής, από απόψεως εκδηλώσεων κοινωνικών το λήξαν έτος δεν εσημείωσε προόδους. Η Καλαμάτα, η εμπορική και βιομηχανική πόλις με τας ανθούσας ιδιωτικάς οικονομίας των κατοίκων της, εις τας εν γένει εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής εμφανίζεται πολύ καθυστερημένη, κατά το λήξαν έτος ουδέ συντονισμέναι προσπάθειαι εσημειώθησαν με χαρακτήρα κοινωνικόν.
Ίσως εις τούτο συνέτεινεν η επικρατούσα οικονομική κρίσις. Αλλ’ ο λόγος αυτός, κατά την κρίσιν μας, είναι δευτερεύον. Ουσιαστικώτερος είναι η ατολμία η οποία υφίσταται εις τας πνευματικάς ιθυνούσας τάξεις δια κάθε γενικωτέραν πρωτοβουλίαν, ατολμία, η οποία την εξήγησίν της έχει εις την εύκολον κριτικήν των ανευθύνων εις κάθε εκδήλωσιν, έξω από την συνήθη αποτελεσματικήν ρουτίναν.
Ουχ’ ήττον θα ήτο παράλειψις αν δεν εημειώναμεν τα εξής ευχάριστα γεγονότα.
Ότι κατά το διαρρεύσαν έτος η ιδρυθείσα ενταύθα τεκτονική στοά, αντί να διαλυθή όπως υπελόγιζαν οι απαισιόδοξοι, ενισχύθη και εσυνέχισε την δράσιν της, συνεπικουρίσασα ουσιαστικώτατα τα άλλα φιλανθρωπιστικά και κοινωνικά σωματεία εις την άσκησιν της φιλανθρωπίας.
Ακόμη, ότι ο Σύλλογος των Κυριών φιλοτίμως και μετά μεγαλυτέρας εντάσεως έδρασε δια την ανακούφισιν της ανθρωπίνης δυστυχίας, ενισχυθείς τελευταίως από τους συσταθέντας ενοριακούς συλλόγους, ων η δράσις υπήρξεν ανθρωπιστική και φιλότιμος.
Σημειούμεν το μελαγχολικόν φαινόμενον ότι δια τους απόρους φυματικούς ουδεμία απολύτως πρωτοβουλία υπήρξεν από μέρους της κοινωνίας μας, καίτοι η περίθαλψίς των δεν αποτελεί απλώς φιλανθρωπικόν και άγιον σκοπόν, αλλ’ ακόμη και τοιούτον κοινωνικής αμύνης, απέναντι ενός μεγάλου κινδύνου, ως της επεκτάσεως της φυματιώσεως, ο οποίος οσημέραι εμφανίζεται απειλών με το μίασμά του τους πάντας.
Επίσης οφείλομεν να σημειώσωμεν ότι ο Δήμος Καλαμών ουδόλως ενίσχυσε τα κοινωνικά σωματεία ή την κοινωνικήν πρωτοβουλίαν. Οι αντιπρόσωποί του εστηρίχθησαν εις τας υπαρχούσας ταμειακάς δυσχερείας του Δήμου, δια να μη διαθέσουν ούτε εν μονόλεπτον προς παρομοίους. Σημειούμεν ενταύθα την ματαίωσιν της συστάσεως αντιφροδισιακού σταθμού, η ίδρυσις του οποίου χάρις εις την ανθρωπιστικήν χειρονομίαν του ιατρού Γ. Παπαδοπούλου δεν θα εστοίχιζεν εις τον Δήμον ετησίως παρά 100 χιλιάδας μόνον δραχμών, θα περιωρίζετο δε ούτω εις το ελάχιστον ο τρομερός κίνδυνος του δηλητηριασμού της πηγής της ζωής εις το ελάχιστον.
Επίσης σημειούμεν και το γεγονός της ολοσχερούς εγκαταλείψεως της Φιλαρμονικής από μέρους του Δήμου. Η μέχρι σήμερον διατήρησις της μουσικής μπάντας αποτελεί ασφαλώς θαύμα, οφειλόμενον εις τας εργώδεις προσπαθείας των μελών του διοικητικού συμβουλίου της Φιλαρμονικής.
Ευχάριστον γεγονός απετέλεσεν η αναδιοργάνωσις του Αλεξανδρακείου Νοσοκομείου, ήτις συνεχίζεται ενθαρρυντικώς. Η συντελεσθείσα υπό του αδελφάτου του Νοσοκομείου ενισχυθέντος παρά των εκτελεστών εργασία είναι όντως μεγάλη και καταπληκτική. Αν η αυτή ουσιαστική προσπάθεια εξακολουθήση χωρίς καμμίαν αμφιβολίαν, το Αλεξανδράκειον Νοσοκομείον ενισχυόμενον και από την ιδιωτικήν πρωτοβουλίαν, θ’ αποτελέση ίσως και εντός του αρξαμένου έτους πρώτυπον Νοσοκομείον αντάξιον της πόλεως των Καλαμών, εις ο θα είναι δυνατόν τα τυγχάνουντα Νοσοκομειακής περιθάλψεως και μη άποροι συμπολίται επ’ αμοιβή.
Από απόψεως πνευματικής κινήσεως, πλήρης αποτελμάτωσις επεκράτησεν. Εξεδόθη μόνον νέα συλλογή ποιημάτων του Πότη Ψαλτήρα αρκετά ενδιαφέρουσα. Διαλέξεις ελάχισται εδόθησαν. Σημειούμεν ιδιαιτέρως την φιλότυμον σχετικήν προσπάθειαν του Συλλόγου Κυριών, διοργανούντος εσχάτως διαλέξεις εις το φουαγιέ του νέου θεάτρου «Τριανόν».
Η αυτή σχεδόν αποτελμάτωσις υπήρξεν εις την ύπαιθρον Μεσσηνίας από της απόψεως των εν γένει κοινωνικών εκδηλώσεων.
Ας ευχηθώμεν το αρξάμενον έτος να υπάρξη γονιμώτερον. Ευτυχώς στοιχεία δια να δώσουν την αναγκαίαν προώθησιν υπάρχουν αρκετά και εκλεκτά και εις τον επιστημονικόν και εις τον εμπορικόν και βιομηχανικόν κόσμον. Αν τα εν λόγω στοιχεία θελήσουν να αψηφήσουν την εύκολον και όχι πάντοτε άκακον κριτικήν και να κινηθούν, ο απολογισμός του 1931 από απόψεως εκδηλώσεων κοινωνικών θα είναι πολύ πλουσιώτερος.
