Αρκετές δεκαετίες πριν και λίγο πριν από το μεγάλο σεισμό της Καλαμάτας, που άλλαξε τη Μεγάλη Εικόνα της πόλης, η βόλτα στο κάστρο που δεσπόζει στην πόλη ήταν απαίτηση για τα παιδιά και αφορμή για τους μεγάλους για μια κοντινή απόδραση.
Η πόλη σταδιακά μετά το 1986 άρχιζε να αλλάζει όψη και να διαμορφώνεται γύρω από το Ιστορικό Κέντρο και σε μεγάλη ακτίνα ο πόθος για τη διατήρηση των πολιτιστικών μνημείων. Έτσι γύρω από αυτή την περιοχή και πολύ κοντά στο κάστρο της πόλης, σώθηκε ο πολιτιστικός πλούτος της πόλης, που σε συνδυασμό με το πάρκο και το παραλιακό μέτωπο (τη μεγάλη προίκα του) σταδιακά έγιναν πόλος έλξης για εκατοντάδες επισκέπτες.
Ο αυτοκινητόδρομος που βοήθησε στην έλευση περισσότερων επισκεπτών, δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να αντικρίζει το Κάστρο της Καλαμάτας, κάτι που βοηθά στην πρώτη, έστω και από απόσταση, προσέγγιση με την πολιτιστική κληρονομιά της πόλης. Είναι το πρώτο αξιοθέατο που αντικρίζει και αυτό που τον «αποχαιρετά» στο τέλος της επίσκεψής του στην Καλαμάτα.
Η πρώτη και η τελευταία εντύπωση πολλές φορές «εγκλωβίζουν» και τη μνήμη του ταξιδιώτη. Έτσι κατά την προσωπική μου άποψη αποτελεί προνόμιο για την πόλη να έχει στα σπλάχνα της ένα κάστρο. Αποτελεί μεγαλύτερο προνόμιο από αυτό να ξεκινά μια τεράστια τουριστική και πολιτιστική διαδρομή. Η κάθοδος ή η άνοδος προς το κάστρο της Καλαμάτας προσφέρει την ευκαιρία της «ακτινογραφίας» της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης, καθώς θα διαβεί το Ιστορικό Κέντρο της, το εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων, την πλατεία Υπαπαντής, την πλατεία Φραγκόλιμνας, τη Μονή Καλογραιών, το Δημοτικό Ωδείο, το Αλεξανδράκειο Γηροκομείο και θα θαυμάσει νεοκλασικά κτήρια. Σύντομα ελπίζουμε πως θα μπορεί ο επισκέπτης να εντρυφήσει και στην ιστορία των αρχαίων χρόνων, καθώς βγαίνουν στο φως τα αρχαία της.
Μέσα από τη πολύ σύντομη αυτή αναφορά στο τι μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης γύρω από το κάστρο προκύπτει και η δική μου εκτίμηση πως αυτό το προνόμιο της πόλης θα μπορούσε να αξιοποιηθεί με την Ψηφιακή Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων και Πολιτιστικών – Τουριστικών Διαδρομών, δηλαδή να παρουσιάζεται ψηφιακά μια διαδρομή που θα ακολουθεί ο επισκέπτης, προς το κάστρο της Καλαμάτας, μέσα από φορητές συσκευές. Εκεί θα παρουσιάζεται κάθε μνημείο, κάθε σημείο που είναι συνδεδεμένο με την ιστορία της πόλης, μέσα από κείμενα, βίντεο και εικονικές περιηγήσεις.
Τέλος, θα ήθελα να τονίσω πως το προνόμιο της πόλης, να έχει μια τόσο ελκυστική τουριστική διαδρομή, δεν ανήκει μόνο στους επισκέπτες, αλλά και στους πολίτες της. Αξίζει πραγματικά μια οικογένεια να σχεδιάσει τη δική της πολιτιστική διαδρομή προς το κάστρο και να ατενίσει την πόλη που ζει όπως η πριγκίπισσά Ιζαμπώ στα χρόνια της βασιλείας της.
Είναι τυχερή, λοιπόν, η πόλη που έχει κάστρο και επίσης τυχεροί όσοι ζουν μόνιμα σε αυτή και μπορούν να το επισκεφθούν έπειτα από αρκετά χρόνια που παρέμεινε κλειστό. Πολλές δράσεις μπορούν να υλοποιηθούν γύρω από το κάστρο και καθώς υπάρχουν πολλά και εξαιρετικά καταστήματα εστίασης στην περιοχή, η γαστρονομία και η ψυχαγωγία συμμετέχουν στην ολιστική προσέγγιση που πρέπει ολοκληρωθεί με την ψηφιακή ενοποίηση.
Όλα αυτά αποτελούν μια επισήμανση από έναν άνθρωπο που γεννήθηκε στην Καλαμάτα, έζησε τις δυσκολίες της για την αναγέννησή της και κάθε φορά που επιστρέφει θαυμάζει τη Μεγάλη Εικόνα που δημιουργήθηκε, γιατί από το 1986 και μετά κάποιοι ονειρεύτηκαν, στοχάστηκαν και επεξεργάστηκαν, αλλά και συνεργάστηκαν για αυτήν.
Δεν έπαψα να θαυμάζω και την επιχειρηματική ανέλιξη της πόλης και επειδή οι προϋποθέσεις είναι όλες εξασφαλισμένες, με αυτή την παρέμβαση θέλω να εκφράσω πως το μόνο που λείπει είναι μια ολοκληρωμένη ψηφιακή προσέγγιση, που θα δελεάσει όμως και τους ντόπιους για να απολαύσουν όσα η πόλη προσφέρει μέσα από την πολιτιστική της ταυτότητα που έχει διασωθεί.
Του Γιάννη Λάσκαρη,
Μέλους της ομάδας «Αρχιτεκτονικές Διαδρομές Μεσσήνης»
