Ο Χρίστος Πατσάλης είναι εκπαιδευτικός, σχολικός σύμβουλος γενικής αγωγής και διδάκτορας, τα τελευταία χρόνια καθηγητής-συνεργάτης του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας και παλιότερα του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.
Έχοντας πίσω του μια αρκετά περιπετειώδη ζωή, που ξεκίνησε από την Πλάτσα της Μάνης και μοιράστηκε ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Γερμανία, όπου επίσης σπούδασε και εργάστηκε (εξειδίκευση, μεταξύ άλλων, στην Ψυχοπαιδαγωγική στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου), αποφάσισε να μετατρέψει ένα μέρος από το ιδιωτικό ημερολόγιο που τον συντροφεύει στη μεγαλύτερη διάρκεια της ζωής του σε μια έκδοση που μπορεί να αφορά τον καθένα…
Τα «Ανάτυπα Ζωής» είναι καθαρά ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο που εκδόθηκε το 2023, βάζοντας τον ίδιο στη βάσανο της λογοτεχνικής γραφής. Μάλλον κανείς, ούτε ο ίδιος δεν θα μπορούσε να φανταστεί πόσο χρονοβόρα και δύσκολη δουλειά μπορούσε να αποδειχθεί η συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου, παρ’ ότι η εκφραστική άνεση του κ. Πατσάλη είναι δεδομένη, μέσα από την επί δεκαετίες καθημερινή επαφή του με τη Γλώσσα, στην πιο ακαδημαϊκή όμως εκδοχή (μεταξύ άλλων έχει γράψει και τον οδηγό «Θέατρο Σκιών και κουκλοθέατρο στο σχολείο»).
Το αποτέλεσμα όμως τον (αυτό)δικαιώνει, ενώ ο αναγνώστης που θα έχει την ευκαιρία να πάρει το βιβλίο στα χέρια του, εκτός από τους παραλληλισμούς και τις αντι(παρα)θέσεις στην εμπειρία ζωής ενός άλλου ανθρώπινου όντος που ανοίγεται στις σελίδες, μπορεί να παρακολουθήσει ένα ιστορικό φιλμ των περασμένων δεκαετιών, με χωροχρονικές αναφορές σε γεγονότα εθνικής ή τοπικής εμβέλειας και «μικρόκοσμους» (σχολεία, πανεπιστήμια, στρατός, ταξίδια, πόλεις, χωριά, γραφεία κτλ).
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που έχουν τα «Ανάτυπα Ζωής» είναι ότι δεν χωρίζονται σε κεφάλαια (για διευκόλυνση του αναγνώστη ο διαχωρισμός ενοτήτων γίνεται απλώς με λίγες λέξεις σε έντονη γραφή), αφού «έτσι είναι η ζωή» εξηγεί ο Χρίστος Πατσάλης, ενώ κάπου κάπου κάποιο έμμετρο ποίημα σπάει τη ροή του πεζού λόγου. Ο ίδιος συμπληρώνει, μεταξύ άλλων, μιλώντας στο «Θ» για το βιβλίο του και τη διαδικασία της συγγραφής: «Ξεκινάει με αφηγήσεις από την παιδική ηλικία και όψεις κοινωνικοποίησης στο μανιάτικο περιβάλλον, όπου έζησα τα παιδικά χρόνια. Η συναισθηματική φόρτιση, προκαλούμενη από διάφορα μνημονικά αντικείμενα όπως παλιές φωτογραφίες, ημερολογιακές σημειώσεις, τραγούδια της κάθε εποχής, κ.α. λειτουργούσε ως εφαλτήριο για την ανάκληση, γεγονότων και καταστάσεων του παρελθόντος. Με την αφηγηματική αναφορά στις ποικίλες εμπειρίες μου, είχα την αίσθηση ενίσχυσης της αυτεπίγνωσης. Η εξομολογητική έκθεση των προσωπικών βιωμάτων μου, που άγγιζε ωστόσο το ατομικό και το συλλογικό στοιχείο, ήταν για μένα κατάθεση ψυχής, και ως τέτοια είχε λυτρωτική επίδραση πάνω μου».
Ο κ. Χρίστος εμμένει πάντα στο ιώτα του ονόματός του, μας καλεί να μπούμε στις ιστορίες της ζωής του και ετοιμάζει με μεγαλύτερη θέρμη και σιγουριά την επόμενη συγγραφική του δουλειά του….
Χ.Ε.
