Πολύ σοβαρές παρατηρήσεις και ενστάσεις για το έργο της «Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου με ΣΔΙΤ» εκφράζει σε νέο έγγραφό της προς την Περιφέρεια η Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Μάλιστα, θέτει σωρεία ερωτημάτων, ζητώντας απαντήσεις και διευκρινίσεις εντός διμήνου, επισημαίνοντας πως «δεν μπορεί να προχωρήσει σε θετική απόφαση σχετικά με το έργο σε αυτό το στάδιο».
Το έγγραφο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής, που έχει ημερομηνία αποστολής 27 Μαρτίου 2024, βρίσκεται στα χέρια της Επιτροπής Αγώνα των κατοίκων της Καλλιρρόης, η οποία επισημαίνει ότι αυτό που σίγουρα επιβεβαιώνεται από όλα αυτά είναι ότι το συγκεκριμένο έργο δεν έχει χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς, και οι όποιες εκταμιεύσεις έχουν γίνει για τη χρηματοδότησή του είναι από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Αρνητική στάση
Το έγγραφο της Επιτροπής απευθύνεται στον προϊστάμενο της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Προγράμματος Πελοποννήσου και στο εισηγητικό σημείωμα αναφέρεται ότι στις 20 Δεκεμβρίου του 2023 η Ελλάδα υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις πληροφορίες σχετικά με την αίτηση του μεγάλου έργου «Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα» στο πλαίσιο του άξονα προτεραιότητας 14 «Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος – Προώθηση της αποδοτικής χρήσης των πόρων».
«Μετά την ανάλυση από τις υπηρεσίες της Επιτροπής των πληροφοριών που παρέχονται στο έντυπο αίτησης και στα παραρτήματά του στο πλαίσιο του αιτήματος, η Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι εξακολουθούν να απαιτούνται πρόσθετες διευκρινίσεις σχετικά με το έργο. Ως εκ τούτου, η Γενική Διεύθυνση δεν μπορεί να προχωρήσει σε θετική απόφαση σχετικά με το έργο σε αυτό το στάδιο», υπογραμμίζεται ακολούθως στο έγγραφο.
Διευκρινίζεται ακόμα ότι, όπως προβλέπεται, η προθεσμία για την έγκριση του έργου διακόπτεται, έως ότου υποβληθούν οι διευκρινίσεις στην επιτροπή εντός δύο μηνών από την παραλαβή της επιστολής, που, όπως προαναφέραμε, έχει ημερομηνία 27 Μαρτίου.
Καταλήγοντας ζητούν απαντήσεις στα ερωτήματα που θέτουν στις επόμενες έξι σελίδες, υπογραμμίζοντας πως εάν χρειαστεί, οι υπηρεσίες της επιτροπής είναι διαθέσιμες να πραγματοποιήσουν τεχνική συνάντηση με τις ελληνικές Αρχές.
Σοβαρά ερωτήματα
Το εισηγητικό σημείωμα ακολουθούν οι παρατηρήσεις και τα ερωτήματα των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανάμεσα στα οποία αναφέρονται τα παρακάτω:
-Η πρώτη επισήμανση αφορά στη λειτουργία του ΦΟΔΣΑ και, μεταξύ άλλων, σημειώνονται τα εξής: «Προκειμένου το έργο να είναι βιώσιμο και να διαχειρίζεται σωστά, είναι σημαντικό ο ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου να έχει την πλήρη κυριότητα της επένδυσης και να διαθέτει την απαραίτητη διοικητική ικανότητα για την επίβλεψη όλων των τεχνικών, οικονομικών και οργανωτικών θεμάτων που σχετίζονται με την επένδυση. Ο ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου θα πρέπει να διασφαλίζει την επαγγελματική διαχείριση (καθημερινή λειτουργία, συντήρηση) του έργου (3 ΜΕΑ, 2 ΣΜΑ, 3 ΧΥΤΥ), καθώς και άλλων προγραμματισμένων επενδύσεων (π.χ. επιπλέον 15 ΣΜΑ και 2 εγκαταστάσεις βιολογικών αποβλήτων). Θα πρέπει επίσης να προετοιμάσει και να υλοποιήσει περαιτέρω επενδύσεις αποβλήτων στην Περιφέρεια και να οργανώσει, σε συνεργασία με τους Δήμους, χωριστά μέτρα συλλογής αποβλήτων. Ακόμη και αν σημαντικό μέρος των πράξεων βασίζεται σε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες, τα προαναφερθέντα καθήκοντα θα απαιτήσουν σημαντική τεχνική, οικονομική και οργανωτική ικανότητα. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι επί του παρόντος “ο ΦΟΔΣΑ έχει κριθεί ότι δεν έχει την ικανότητα να υλοποιήσει και να διαχειριστεί επιτυχώς το έργο ΣΔΙΤ” (όπως αναφέρεται στην αίτηση), έχει σημασία να αποδειχθεί ότι ο ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου αποκτά την ικανότητα να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του έργου».
-Επίσης ζητείται: το χρονοδιάγραμμα παράδοσης του έργου από την Περιφέρεια, με την απαραίτητη μεταφορά όλων των νομικών, οργανωτικών και οικονομικών υποχρεώσεων, γραπτή βεβαίωση του Δ.Σ. του ΦΟΔΣΑ με την απόφασή του να αναλάβει το έργο και όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτό [με απόδειξη ότι όλα τα μέλη του ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου (οι Δήμοι) το εγκρίνουν αυτό] και γραπτή βεβαίωση ότι η τιμολογιακή πολιτική που αποτυπώνεται στην Ανάλυση Κόστους-Οφέλους της αίτησης έχει εγκριθεί από την απαραίτητη πλειοψηφία των Δήμων και θα εφαρμοστεί. Τέλος, γραπτή επιβεβαίωση από κάθε Δήμο μέλος του ΦΟΔΣΑ ότι τα απόβλητα που συλλέγονται και παραδίδονται στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας (ποσότητες, σύνθεση) ανταποκρίνονται στην εξέλιξη που εμπεριέχεται στη Χρηματοοικονομική Ανάλυση.
-Στη συνέχεια τίθενται ζητήματα που αφορούν στην οργάνωση και τη διοικητική ικανότητα του ΦΟΔΣΑ, αλλά και την οικονομική δυνατότητα του ΦΟΔΣΑ να λειτουργεί και να συντηρεί την επένδυση. Χαρακτηριστικά η επιτροπή αναφέρει ότι «παρουσιάσθηκαν ανεπαρκείς πληροφορίες σε σχέση με την υφιστάμενη διοικητική και οικονομική δυνατότητα του ΦΟΔΣΑ να καθορίζει και να εισπράττει τα τέλη εισόδου από τους δικαιούχους Δήμους και να πραγματοποιεί πληρωμές στην Περιφέρεια». Ζητά, επίσης, επιβεβαίωση της υγιούς οικονομικής κατάστασης του ΦΟΔΣΑ.
Πέντε ροές αποβλήτων
Στη συνέχεια του εγγράφου τίθενται ζητήματα που αφορούν στο σχεδιασμό και την απόδοση του έργου, όπως τη δυναμικότητα της μονάδας, αν μπορεί να επιτευχθεί υψηλότερος στόχος ανακύκλωσης, την ανακύκλωση βιολογικών αποβλήτων, τη λειτουργία δύο μονάδων παραγωγής βιολογικών αποβλήτων σε Κόρινθο και Κυνουρία, ενώ ερωτάται η Περιφέρεια ποια οικονομικά κίνητρα θα χρησιμοποιηθούν για να παρακινηθούν οι Δήμοι να αυξήσουν την ποσότητα των χωριστά συλλεγόμενων αποβλήτων.
Επίσης, υπογραμμίζεται: «Τα κριτήρια επιλογής του Επιχειρησιακού Προγράμματος καθιστούν υποχρεωτική για τους Δήμους τη θέσπιση λειτουργικών συστημάτων χωριστής συλλογής πέντε ρευμάτων αποβλήτων (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί και βιολογικά απόβλητα) σύμφωνα με το εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων πριν ή στο πλαίσιο της υλοποίησης συγχρηματοδοτούμενων από την Ε.Ε. έργων επεξεργασίας αποβλήτων. Στην αίτηση δεν εντοπίσαμε καμία αναφορά στη συλλογή και/ή επεξεργασία πέντε ροών αποβλήτων. Παρακαλείσθε να αναφέρετε σε ποιο βαθμό έχει τηρηθεί αυτή η αρχή».
Σχετικά με την τοποθεσία του έργου, επισημαίνεται ότι μετά την αναθεώρηση των περιοχών Natura, η επιλεγείσα τοποθεσία για τη Μονάδα και τον ΧΥΤΑ Λακωνίας βρίσκεται εντός περιοχής NATURA 2000, κι έτσι η Επιτροπή ζητά να υποβληθεί αναθεωρημένη έκδοση της δήλωσης NATURA 2000.
Στην επιστολή ζητούνται διευκρινίσεις και για το κόστος του έργου, ενώ σε άλλο σημείο της για τα κριτήρια επιλεξιμότητας αναφέρεται: «Το έργο στην τρέχουσα σύνθεσή του δεν είναι σύμφωνο με το επιχειρησιακό πρόγραμμα, καθώς δε συμμορφώνεται με τα κριτήρια επιλεξιμότητας όσον αφορά στον καθορισμό ανώτατου ορίου δυναμικότητας επεξεργασίας στο 50% της συνολικής περιφερειακής ροής αποβλήτων. Το έργο περιέχει ανεπαρκή δεδομένα σχετικά με την αύξηση της χωριστής συλλογής αποβλήτων, η οποία από τεχνική άποψη αποτελεί απαραίτητο βήμα για την αύξηση της παραγωγής ανακύκλωσης. Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνεται ότι η συλλογή περίπου 50.000 επιπλέον τόνων χωριστά συλλεγόμενων αποβλήτων δεν έχει καταγραφεί από οργανωτική και οικονομική άποψη».
Της Βίκυς Βετουλάκη
